1249 - خودکشی از نگاه اسلام (پرسش و پاسخ) ۱۴۰۲/۱۲/۱۹
خودکشی از نگاه اسلام
(پرسش و پاسخ)
پرسش: آیا کسی که خودکشی می‌کند، روحش سرگردان است؟ اگر انسان پاک و خوب خودکشی کند، به جهنم می‌رود؟
پاسخ: در پاسخ به دو بخش اشاره می‌شود:
الف)خودکشی از نظر اسلام:
خودکشی از گناهان کبیره است و در دین مبین اسلام بشدت محکوم شده و خدا در قرآن کریم آن را نهی و نکوهش کرده است. قرآن در آیه 29 سوره نساء می‌فرماید:
وَ لا تَقْتُلُوا أَنْفُسَکمْ إِنَّ اللَّهَ کانَ بِکمْ رَحِیماً وَ مَنْ یفْعَلْ ذلِک عُدْواناً وَ ظُلْماً فَسَوْفَ نُصْلِیهِ ناراً وَ کانَ ذلِک عَلَی اللَّهِ یسِیراً؛ ای اهل ایمان! خودتان را نکشید.
به درستی که خداوند به شما مهربان است و هر کسی این کار را از روی دشمنی و شقاوت انجام دهد، بزودی وی را به آتش جهنم می‌کشانیم و این کار بر خدا آسان است.
امام صادق (ع) فرمود: «هر کسی خود را از روی عمد بکشد، برای اوست آتش پایدار دوزخ است.»(1)
امام باقر (ع)فرمود: «انّ المؤمن یبتلی به بکل بلیة و یموت بکلٍّ الا انّهُ لا یقتل نفسهُ؛ مؤمن به هر بلایی مبتلا می‌شود و با هر نوعی از مرگ می‌میرد ولی خودکشی نمی‌کند.»(2)
از روایات و آیات قرآن استفاده می‌شود برای این عمل زشت مجازات سختی در نظر گرفته شده و کسی حق ندارد خود را از بین ببرد، چون خداوند، آفریدگار حیات و زندگی می‌باشد و در خلقت انسان اهدافی دارد و جان آدمی مال خداست و کسی حق ندارد به حریم الهی تجاوز کرده و خودسرانه اقدام به عملی کند که به او مربوط نمی‌شود و با این کار نافرمانی خداوند را بکند.
زندگی نعمت ارزشمندی است از طرف خداوند که به ما ارزانی شده است.
زندگی فرصتی است که با استفاده از آن می‌توانیم به سعادت برسیم.
اگر به این مطلب توجه داشته باشید که مشکلات زندگی طبیعی می‌باشد و زندگی بدون مشکل وجود ندارد، حتماً نظرتان عوض خواهد شد.
همه مردم دنیا به گونه‌ای با مشکلات دست و پنجه نرم می‌کنند و حتی شاید چالش‌های ما در برابر مشکلات دیگران کمتر و پایین‌تر باشد.
ب) جایگاه اخروی:
کسی که خودکشی کرده، از روایات فهمیده می‌شود مستحق آتش جهنم است.
برخی از روایات در باب خودکشی:
1. از امام صادق (ع) نقل شده:
«مَنْ قَتَلَ نَفْسَهُ مُتَعَمداً فَهُوَ فی نارِ جَهَنَّم خالِداً فیها؛ کسی که به طور عمدی دست به خودکشی بزند، همیشه در آتش جهنم خواهد بود.»(3)
2. ابوسعید خدری می‌گوید:
در یکی از جنگ‌ها که کنار رسول خدا (ص) بودیم، تقسیم کار کرده بودیم.
هر کسی کاری انجام می‌داد. در میان دوستان فردی بود که کار سه نفر را انجام می‌داد. هم هیزم جمع می‌کرد و هم آب می‌آورد و هم غذا می‌پخت. فداکاری وی را برای رسول خدا بازگو کردیم، فرمود: اهل جهنم است.
تعجب کردیم تا اینکه وارد جنگ شدیم و او مجروح شد. بر اثر مشکلات جنگی و شدّت زخم نیزه‌ای برداشت و به وسیله آن خود را کشت.(4)
3. پیامبر خدا (ص) فرمود: کسی که خود را خفه و یا حلق آویز کند، خداوند در روز قیامت او را در آتش جهنم خواهد انداخت و در جای دیگر می‌فرماید: کسی که خودکشی کند، به هر وسیله که باشد، او را در روز قیامت به همان وسیله عذاب خواهد کرد.(5)
راهکارهایی برای ایجاد نشاط و رهایی از افسردگی
ج) در اینجا راهکارهایی را ارائه می‌دهیم که با توجه به آنها می توان نشاط و شادی را جایگزین یأس و ناامیدی کرد و از زندگی خود لذت برد:
1. دوستان شایسته و دیندار را برای دوستی خود انتخاب کنید.
2. فعالیت‌های خوشآیند و مطبوع را افزایش دهید مثلاً روزانه به ورزش و تفریحات سالم بپردازید و در کارهای خانه به خانواده کمک کنید.
3. توجه داشته باشید به عنوان یک انسان، موجودی گرامی و ارزشمند می‌باشید و خداوند گوهر ارزشمند و بی مانندی در وجود شما قرار داده است.
4. با مطالعه کتاب‌های مناسب، بینش و نگرش خود را نسبت به جهان هستی و آخرت بالا ببرید.
5. ارتباط خود را با پروردگار عالم محکم‌تر کنید (با استفاده از نماز و عبادت).
6. هر موقع احساس گرایش به افسردگی کردید، به دعا و نیایش بپردازید و با خدا درددل کنید.
7. توسل و ارتباط با اهل بیت(ع) را فراموش نکنید و زندگینامه آنها را مطالعه نمایید.
8. شش نکته مثبت در مورد خود بیان کنید و این شش نکته را روی ورقه کوچک نوشته و همراه خود داشته باشید.
در فرصت‌های مناسب، این صفات مثبت را برای خود بخوانید.
البته می‌توانید صفات مثبت دیگری را به فهرست اضافه کنید. با این عمل خواهید دید پس از مدتی، نظر منفی شما نسبت به خویش و اطرافتان به مرور تغییر می‌کند.
9. در زمانی که افسردگی و دلسردی از زندگی به شما رو آورد، به فعالیت‌های مثبت و رخدادهای خوشایند در آینده فکر کنید و رخدادها و فعالیت‌های دلپذیر را در ذهن خود تجسم نمایید.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1و2و3. حر عاملى، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعهًْ إلى تحصیل مسائل الشریعهًْ، ج29، ص24.
4. راوندی، قطب الدین، الخرائج و الجوارح، ج1، ص61، ح 104.
5. متقی هندی، علی بن حسام، کنزالعمال، ج15، صص35 و 36، ح39961 و 39965.