کارنامه وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در دولت سیزدهم با کسب 8.7میلیارد دلار حاصل از گردشگری در دو سال و تشکیل ۲۰۰ پرونده میراث فرهنگی برای ثبت جهانی به ثمر رسید.
به گزارش وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، دولت سیزدهم در حالی فعالیت خود را در سه سال پیش شروع کرد که کشور بیش از دو سال درگیر همه‌گیری کرونا بود و شیوع این ویروس بسیاری از کسب‌وکارها از جمله کسب‌وکارهای حوزه گردشگری را به تعطیلی و حتی ورشکستگی کشانده بود.
با این حال دولت مصمم بود تا با یک برنامه‌ریزی دقیق در همان روزهای اول فعالیت، بتواند خسارات وارد شده از همه‌گیری کرونا را جبران کند. برای همین اولین قدم در دولت سیزدهم رفع محدودیت‌ها و صدور روادید برای گردشگران خارجی بعد از ۲۰ ماه توقف بود.
این اقدام یک گام اساسی در حوزه گردشگری به‌شمار می‌رفت و راه را برای فعالیت دولت سیزدهم در حوزه گردشگری هموار کرد. همین اقدامات باعث شد تا دولت سیزدهم در مسیر احیای ظرفیت‌های گردشگری طی دو سال موفق به جذب ۷.۱میلیون گردشگر و کسب درآمد ۸.۷میلیارد دلاری شده است.
 درآمد ۷/۸ میلیارد دلاری دولت سیزدهم از گردشگری
آمارها نشان می‌دهد، گردشگران خارجی ۶.۲میلیارد دلار در ایران طی سال ۲۰۲۲ هزینه کرده‌اند که این رقم نسبت به سال قبل از آن ۷۳.۵درصد رشد داشته است در حالی ‌که خارجی‌ها در سال ۲۰۲۱ بیش ‌از ۲.۵میلیارد دلار در ایران خرج کرده‌اند، رقمی حدود ۸.۷میلیارد دلار طی دو سال؛ البته هزینه‌کرد گردشگران داخلی ایران را هم باید به این ارقام اضافه کنیم. ایرانی‌ها در سال ۲۰۲۱ برای سفرهای داخلی ۲۲۵هزار میلیارد تومان و در سال ۲۰۲۲ نیز بیش‌از ۳۱۶هزار میلیارد تومان هزینه کرده‌اند که این رقم نسبت به سال قبل از آن با رشد ۴۰.۱درصدی مواجه شده است.
شهید آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی، همواره بر لزوم بهره‌مندی از همه ظرفیت‌های بالقوه ایران و رسیدن جذب گردشگران خارجی به ۱۵میلیون نفر در سال تاکید کرد که، اقداماتی از جمله گردشگری خانواده‌محور، لغو روادید گردشگری با کشورهای هدف و تسهیل و حمایت از سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در بخش گردشگری را می‌توان از مهم‌ترین محورهای مورد تاکید وی و سرلوحه دولت سیزدهم در صنعت گردشگری دانست.
 سهم ۶ درصدی ایران از کل گردشگران ورودی به غرب آسیا
طبق گزارش سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) در سال ۲۰۲۲ ورود گردشگران خارجی به ایران رشد قابل‌توجهی داشته است. در این سال ۴.۱میلیون سفر توسط گردشگران خارجی به مقصد ایران انجام شده است که این رقم نسبت به سال قبل از آن ۳۱۵درصد رشد داشته، یعنی بیش‌از ۴ برابر شده است. با این‌وجود، سهم ایران از جذب گردشگران خارجی همچنان اندک است و تنها ۰.۴درصد از کل سفرهای گردشگری خارجی در سال ۲۰۲۲ به مقصد ایران انجام شده است.
رشد ۳۱۵درصدی ورود گردشگران خارجی به ایران در سال ۲۰۲۲ در حالی است که، طی سال ۲۰۲۰ با شیوع کرونا شاهد افت ۸۳درصدی و در سال ۲۰۲۱ نیز شاهد افت حدود ۳۰درصدی ورود گردشگران خارجی به ایران بودیم. این در حالی ‌است که کل سفرهای گردشگری خارجی به مقصد غرب آسیا در سال ۲۰۲۲ نیز بالغ بر ۶۶میلیون سفر بوده است که این رقم با رشد ۱۶۳درصدی نسبت به سال قبل از آن مواجه شده است، سهم ایران از کل گردشگران خارجی ورودی به این منطقه حدود ۶درصد برآورد شده است.
 رشد ۱۸ برابری سرمایه‌گذاری خارجی در گردشگری
تمام این اتفاقات مثبت در حالی است که سرمایه‌گذاری خارجی در حوزه گردشگری از ابتدای دولت سیزدهم ۱۸ برابر رشد داشته و تا پایان سال ۱۴۰۲ به رقم ۲۵۶میلیون دلار رسیده است.
 دولت سیزدهم و صعود ۲ رتبه‌ای ثبت جهانی میراث ناملموس
این در حالی است که دولت سیزدهم در حوزه میراث فرهنگی نیز اقدامات بسیار خوبی به ثبت رسانده است. ۴۲۷ اثر منقول، ۵۹۵ اثر غیرمنقول، ۳۰۲ اثر طبیعی و ۴۷۶ اثر ناملموس و در مجموع ۱۸۰۰ اثر در فهرست آثار ملی ثبت شده است که در دو سال اتفاق افتاده است. بر این اساس، در سال ۱۴۰۰ یک پرونده برنامه ملی حفاظت از خوشنویسی در فهرست جهانی قرار گرفت، همچنین در جهشی کم‌نظیر در سال ۱۴۰۲ چهار پرونده بین‌المللی مشترک یلدا (چله)، مهارت ساختن و نواختن ساز عود، پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم برای بافندگی و هنر سوزن‌دوزی ترکمن در اجلاسیه شهر رباط کشور مغرب، مُهر تایید گرفت و منجر به ارتقای جهانی ایران به رتبه ششم در فهرست جهانی ناملموس یونسکو شد.
همچنین بر اساس برنامه ۱۰ساله، در حوزه میراث ملموس ۲ پرونده جهانی میراث فرهنگی ملموسِ منظر فرهنگی ماسوله و هگمتانه و مرکز تاریخی همدان تدوین و ارسال شده است. همچنین ارزیابی میدانی یکی از بزرگ‌ترین پرونده‌های ثبت سریالی جهان با عنوان ۵۶ کاروانسرای ایرانی انجام شده است؛ هفت پرونده میراث فرهنگی ناملموس شامل افطاری و باورهای اجتماعی و فرهنگی، هنر تذهیب، برنامه ملی زیارت رضوی و جشن سده برای سال میلادی ۲۰۲۳ و جشن مهرگان، هنر ساختن و نواختن رباب و تولید سنتی گلاب و باورهای اجتماعی فرهنگی وابسته به آن نیز، برای سال میلادی ۲۰۲۴ به یونسکو ارسال شده است که در فرآیند اقدامات برای ثبت آثار و عناصر فرهنگی در یونسکو قرار دارد.
تمرکز بر برنامه‌های ثبت‌های ملی و جهانی در دولت سیزدهم شتاب بیشتری گرفت، در گام اول وزارت میراث فرهنگی سند چشم‌انداز ۱۰سالانه ثبت جهانی میراث ناملموس را تدوین کرد، در گام دوم شورای سیاست‌گذاری ثبت جهانی با حضور خبرگان و پیشکسوتان میراث فرهنگی برای نخستین‌بار تشکیل شد، نتایج این دو اقدام، بررسی، اولویت‌بندی و تشکیل ۲۰۰ پرونده میراث فرهنگی برای ثبت جهانی است.
سال ۱۴۰۰ پرونده برنامه پاسداری از خوشنویسی در یونسکو ثبت شد، در سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ در ۲ سال متوالی‌، با ثبت جهانی ۷ پرونده در فهرست جهانی میراث فرهنگی ناملموس یونسکو در دولت سیزدهم، ایران در این فهرست با ۲ رتبه صعود اکنون در جایگاه پنجم ثبت آثار جهانی قرار گرفت.
امسال سه پرونده هنر تذهیب، افطار و سنت‌های فرهنگی اجتماعی آن و جشن سده در اجلاس جمهوری بوتسوانا در آفریقا، به صورت بین‌المللی و مشترک تصویب و در فهرست جهانی قرار گرفت.
با ثبت این سه پرونده، مجموع آثار میراث فرهنگی ایران که در فهرست جهانی کمیته بین دولتی پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس یونسکو ثبت شده است به ۲۴ عنصر رسید و جایگاه ایران را در میان ۱۸۲ کشور عضو این کنوانسیون، با یک رتبه ارتقا از ششم در سال ۲۰۲۲ به پنجم جهان در ۲۰۲۳ رساند، سال گذشته ایران در رتبه هفتم جهان قرار داشت که با ثبت جهانی ۴ پرونده (شب یلدای ایرانیان، هنر سوزن‌دوزی ترکمن، هنر ساختن و نواختن عود، مهارت پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم برای بافندگی) رتبه ایران به ششم جهان ارتقا یافته بود.
 دولت سیزدهم و استرداد ۵ هزار و ۳۳۶ شیء تاریخی
در سال اول دولت سیزدهم ۲۹ اثر تاریخی از فرانسه، در ۶ ماه اول سال ۱۴۰۲ یک اثر تاریخی (نقش برجسته ساسانی) از انگلیس و در مهرماه ۳هزار و ۵۰۶ لوح هخامنشی از مؤسسه مطالعاتی شیکاگو آمریکا به ایران بازگردانده شد، روندی که موجی شادی و غرور را در جامعه فرهنگی ایران ایجاد کرد. اینکه دولت مردمی مدافع حقوق مردم در مجامع بین‌المللی است. دولت سیزدهم در دو سال اخیر بارها در مجامع بین‌المللی مانند دادگاه لاهه استرداد این الواح را با اهتمام ویژه‌ پیگیری کرده و خواستار آن شده تا میراث‌ تاریخی ملت را به کشور برگرداند و نهایتا پنجمین محموله الواح در قالب ۳۵۰۶ لوح بسته‌بندی شده، پس از بیش از ۸۵ سال از سوی هیئت ایرانی به کشور مسترد شد. این الواح به نسبت لوح‌هایی که در مراحل قبل وارد کشور شده‌اند سالم‌تر بوده و قابل خواندن هستند.
 کارنامه موفق در حوزه صنایع دستی
علاوه‌بر حوزه میراث فرهنگی و گردشگری، دولت شهید آیت‌الله رئیسی در حوزه صنایع دستی نیز دارای کارنامه درخشانی است. ثبت ملی ۲۳ شهر و روستای صنایع‌دستی و  باز زنده‌سازی ۳۵ رشته در حال فراموشی صنایع‌دستی یکی دیگر از بخش‌های فعالیت‌های مهم این دولت به‌شمار می‌رود.
در حقیقت، عزم جزم شهید آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی و اعضای کابینه دولت و تلاش‌های سیدعزت‌الله ضرغامی در وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی باعث اقدامات ماندگار در هر سه حوزه ماموریتی این وزارتخانه شد.