۱۲۸۵ - نظام«درمان» کشور در چه شرایطی تحویل دولت چهاردهم می‌شود؟ ۱۴۰۳/۰۵/۱۴
نگاهی به اقدامات اثرگذار وزارت بهداشت طی ۳۳ ماه گذشته
نظام«درمان» کشور در چه شرایطی تحویل دولت چهاردهم می‌شود؟
۱۴۰۳/۰۵/۱۴
به گزارش ایسنا، در بررسی مجموعه اقدامات معاونت درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دولت سیزدهم و طبق آنچه که وزارت بهداشت اعلام داشته، می‌توان به افزایش ظرفیت تخت‌های بیمارستانی و همچنین اقداماتی در جهت حفاظت مالی از بیماران به عنوان اقدام شاخص این معاونت اشاره کرد.
توسعه مراکز درمانی
بررسی وضعیت تعداد تخت‌های بیمارستانی بیانگر این است که اتمام و تکمیل پروژه‌های نظام سلامت و توسعه و تجهیز مراکز درمانی از برنامه‌های اصلی وزارت بهداشت دولت سیزدهم بوده است.
افزایش 17هزار تختی ظرفیت تخت‌های بیمارستانی کشور که معادل ۱۰درصد کل تخت‌های بیمارستانی کشور و ۱۵درصد تخت‌های بیمارستانی در بخش دولتی است از اقدامات وزارت بهداشت دولت سیزدهم در راستای توسعه فیزیکی نظام سلامت کشور به حساب می‌آید.
افزایش ظرفیت تخت‌های بیمارستانی، فقط شامل بخش‌های بیمارستانی نمی‌شود؛ بلکه افزایش ۲۳درصدی تخت‌های اورژانس و توزیع ۵۰۰ تخت PICU (بخش مراقبت‌های ویژه اطفال) از دیگر اقدامات وزارت بهداشت دولت سیزدهم محسوب می‌شود.
توجه به بهداشت دهان و دندان از دیگر برنامه‌های وزارت بهداشت در عرصه گسترش شبکه بهداشتی و درمانی است که برای تحقق این هدف، ۶۷ مرکز ارائه خدمات دندانپزشکی در بخش دولتی به شبکه درمانی کشور اضافه شده که اغلب این مراکز در مناطق محروم مستقر هستند.
حمایت و حفاظت مالی از بیماران
حفاظت مالی از مردم در حوزه درمان، جزو اقدامات دولت سیزدهم به حساب می‌آید و طبق اعلام وزارت بهداشت، در این راستا هزینه‌های خدمات درمانی در حدود ۴۰میلیون ایرانی رایگان شد؛ در همین راستا ۳۳میلیون نفر از جمعیت کشور از مسیر «ارجاع» از خدمات درمان رایگان برخوردار هستند. ساکنان شهرهای کمتر از ۲۰هزار نفر، افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی، سه دهک اول جامعه و عشایر کشور، جمعیت ۳۳میلیون نفری را که از مسیر ارجاع از درمان رایگان برخوردار هستند، تشکیل می‌دهند.
درمان رایگان کودکان کمتر از ۷ سال
درمان رایگان کودکان کمتر از ۷ سال در مراکز دولتی و مراکز درمانی وابسته به دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور از دیگر اقدامات وزارت بهداشت در جهت حمایت و حفاظت مالی از بیماران است. حدود ۸میلیون نوزاد و کودک کمتر از ۷ سال از خدمات درمانی رایگان برخوردار هستند؛ برخورداری از درمان رایگان کودکان کمتر از ۷ سال مستلزم برخورداری از بیمه پایه است.
با توجه به جمعیت ۳۳میلیون نفری برخوردار از درمان رایگان از مسیر ارجاع و جمعیت ۸میلیون نفری کودکان کمتر از ۷ سال که از درمان رایگان برخوردار هستند، می‌توان گفت نیمی از جمعیت کشور از درمان رایگان برخوردارند.
بیمه رایگان ۵ دهک اول جامعه
وزارت بهداشت با توجه به وضعیت درآمدی و معیشتی پنج دهک اول جامعه، نسبت به بیمه کردن رایگان این افراد گام برداشته است. هدف از بیمه رایگان ۵ دهک اول جامعه این است که این گروه‌ها به هنگام بیماری هیچ دغدغه‌ای جز درمان نداشته باشند.
صندوقی برای حمایت از بیماران
تاسیس صندوق حمایت از بیماران خاص و صعب‌العلاج از دیگر اقدامات دولت سیزدهم محسوب می‌شود؛ بسته‌های حمایتی از ۱۵ گروه بیماری تا پایان اردیبهشت ۱۴۰۳ به ۱۰۷ گروه بیماری ارتقاء یافته که از این تعداد ۶۰ گروه بیماری دارای بسته خدمات سلامت پنج‌گانه در حوزه سرپایی شامل ویزیت، مشاوره، دارو و ملزومات مصرفی، خدمات پاراکلینیک، توانبخشی و دندانپزشکی و همچنین خدمات بستری می‌باشند که در صورت دریافت خدمات در مراکز دولتی، پرداخت از جیب بیماران نزدیک به صفر و در صورت دریافت خدمات در بخش غیردولتی حمایت مالی از بیماران تا ۸۰درصد تعرفه بر اساس مالکیت مراکز است.
بودجه صندوق حمایت از بیماران خاص و صعب‌العلاج نیز از زمان شکل‌گیری تا به امروز، افزایش چشمگیری داشته است. هنگام شکل‌گیری صندوق حمایت از بیماران خاص و صعب‌العلاج، بودجه تخصیص‌یافته به این صندوق معادل پنج‌هزار میلیارد تومان بود. بودجه صندوق حمایت از بیماران خاص و صعب‌العلاج در سال دوم آن با افزایش ۲هزار میلیارد تومانی به ۷هزار میلیارد تومان افزایش یافت. در حال حاضر، بودجه تخصیص‌یافته به این صندوق معادل ۱۲هزار میلیارد تومان است.
توجه به توانبخشی
توجه به مؤلفه مهم توانبخشی از دیگر اقدامات دولت سیزدهم محسوب می‌شود. پیش از دولت سیزدهم، تعداد تخت‌های توانبخشی تا مرداد ۱۴۰۰ معادل ۸۵ مورد بود که در حال حاضر به ۳۰۰ مورد رسیده است.
کاشت رایگان حلزون شنوایی برای ۲هزار کودک
بنابر اظهارات متخصصان و پزشکان، توجه به مشکلات شنوایی کودکان پیش از چهارسالگی بسیار اهمیت دارد؛ چرا که می‌تواند سبب ناشنوایی و ناتوانی در تکلم شود. با توجه به اهمیت کاشت حلزون شنوایی برای کودکان، کاشت حلزون شنوایی برای کودکان در دستورکار دولت سیزدهم قرار گرفت. پیش از اینکه دولت سیزدهم سیاست اجرای امور را در دست گیرد، حدود ۲هزار کودک در لیست انتظار کاشت حلزون شنوایی قرار داشتند اما در حال حاضر، هیچ کودکی در صف انتظار کاشت حلزون شنوایی قرار ندارد و به این ترتیب کاشت رایگان سالیانه بیش از ۲هزار حلزون شنوایی در کودکان ناشنوا برای اولین‌بار در کشور پس از ۳۰ سال و کسب رتبه اول در منطقه بر حسب شاخص جمعیتی محقق شد.
توجه به جوانی جمعیت و درمان ناباروری
وزارت بهداشت دولت سیزدهم با توجه به قانون جوانی جمعیت و حمایت از خانواده در مسیر رایگان شدن خدمات درمان ناباروری گام برداشته است. وزارت بهداشت در راستای تحقق ماموریت‌های محوله به ایجاد و افزایش مراکز درمان ناباروری سطح ۲ و ۳ اقدام کرده است.
احداث ۸۷ مرکز درمان ناباروری سطح۲ برای نخستین‌بار در کشور از اقدامات وزارت بهداشت برای درمان ناباروری و افزایش جمعیت کشور به حساب می‌آید.
بنابر اظهارات معاونت درمان وزارت بهداشت، حدود ۳۷هزار و ۴۹۲ نفر برای دریافت خدمات درمان ناباروری به مراکز درمان ناباروری سطح۲ مراجعه کرده‌اند که از این تعداد مراجعه، موفقیت ۲۰درصدی حاصل شده است.
همچنین ۱۲۶ مرکز درمان ناباروری سطح۳ در تمام استان‌های کشور وجود دارد که از این تعداد ۵۰ مرکز دولتی و مابقی خصوصی هستند. حدود یک‌میلیون و ۱۱۲هزار و ۶۸۳ مورد برای دریافت خدمات تخصصی به مراکز درمانی سطح۳ مراجعه کرده‌اند و خدماتی مانند IVF دریافت کرده‌اند. ۳۶هزار مورد از مجموع افرادی که خدمات IVF را دریافت کرده‌اند نتیجه حاصله مثمرثمر واقع شده است. مراکز درمان ناباروری سطح۳، خدمات درمانی فوق‌تخصصی را به مراجعه‌کنندگان ارائه می‌دهند؛ به طور مثال، حدود ۳۰ تا ۳۴درصد از افرادی که ناباروری را تجربه می‌کنند، خدمات ICI دریافت کرده‌اند.
۹۰درصد خدمات درمان ناباروری چه در بخش سرپایی و چه در بخش بستری تحت پوشش بیمه قرار دارد. ۳۳ خدمت مربوط به اقدامات جراحی در حوزه درمان ناباروری نیز تحت پوشش بیمه قرار دارد.
برنامه سلامت خانواده و نظام ارجاع تا بهبود خدمات به بیماران اختلال مصرف مواد
تدوین فرآیندهای ارجاع الکترونیک سطوح دوم و سوم خدمات در برنامه سلامت خانواده و نظام ارجاع، توسعه فرآیندهای پیوند و اهدای اعضا کسب رتبه اول در زمینه اهدا از مرگ‌مغزی در منطقه خاورمیانه و همچنین بهبود نظام ارائه خدمات درمانی به بیماران دچار اختلالات مصرف مواد و بازنگری دستورالعمل تاسیس و بهره‌برداری مراکز سرپایی درمان این اختلالات بعد از ۲۰ سال و ابلاغ آن از سوی رئیس‌جمهور از دیگر اقدامات انجام‌شده در این دوران است.
تجهیز تجهیزات دانشگاه‌های علوم پزشکی
افزایش تعداد مراجعات به مراکز درمانی در زمان پاندمی کرونا سبب فرسودگی تجهیزات شد. با توجه به فرسودگی تجهیزات دانشگاه‌های علوم پزشکی، معاونت درمان در مسیر نوسازی تجهیزات گام برداشت. در همین راستا ۳۸۰ دستگاه که از تکنولوژی بالایی برخوردار هستند و حدود یک‌میلیون دلار قیمت دارند، تهیه و در اختیار بیمارستان‌ها قرار گرفت. برخی از دانشگاه‌های علوم پزشکی به دلیل گران بودن تجهیزات از تجهیزات پیشرفته برخوردار نبودند؛ به همین دلیل، دستگاه‌های پیشرفته را خریداری کرده و در اختیار بیمارستان‌ها قرار گرفته است.
اصلاح تعرفه‌ها
اصلاح تعرفه ویزیت سرپایی، اصلاح تعرفه و ارزش نسبی خدمات حیاتی و مهم، اصلاح پلکان کارانه با اولویت مناطق محروم و پزشکان تمام‌وقت جغرافیایی، برداشتن سقف کارانه در راستای افزایش انگیزش و ماندگاری پزشکان در مناطق کمتر برخوردار، اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری پس از ۱۵ سال تاخیر، بازنگری دستورالعمل اجرائی توزیع دانش‌آموختگان رشته‌های تخصصی بالینی با رویکرد حمایت از خانواده و جوانی جمعیت از دیگر اقدامات انجام‌شده در طول بیش از سه سال فعالیت وزارت بهداشت دولت سیزدهم در حوزه درمان است.
توزیع ۲۸۰۰ پزشک متخصص در مناطق محروم
همچنین توزیع حدود دوهزار و 800 پزشک متخصص در مناطق محروم و کمتر برخوردار در سال ۱۴۰۲ صورت گرفت و به جهت افزایش انگیزه و کارایی پزشکان متخصص و بهبود دسترسی به خدمات آنان اقداماتی نظیر افزایش امتیاز بومی جهت تعیین محل متخصصان متعهد در راستای افزایش ماندگاری در مناطق بومی موردنیاز، همچنین اولویت خانم‌های متخصص متاهل دارای فرزند جهت تعیین محل تعهد در راستای تحکیم بنیان خانواده و قانون جوانی جمعیت، ابلاغ بخشنامه ترمیم حقوق پزشکان متخصص متعهد خدمت در مناطق محروم، بازنگری و ابلاغ دستورالعمل مقیمی و ماندگاری پزشکان متخصص و اصلاح پرداخت بعد از گذشت پنج سال، بازنگری و ابلاغ دستورالعمل آنکالی پزشکان متخصص انجام شد.
توجه به نیروی انسانی نظام سلامت
دولت سیزدهم به وضعیت معیشت پرسنل نظام سلامت توجه کرده؛ به نحوی که طرح ماندگاری پزشکان طرحی در مناطق محروم را اجرا کرده است. در حال حاضر، پزشکانی که در مناطق محروم مشغول به فعالیت هستند برای هر روز ماندگاری در این مناطق مبلغ یک‌میلیون و پانصدهزار تومان دریافت می‌کنند. همچنین علاوه‌بر ماندگاری در مناطق محروم، «حق مقیمی» برای پزشکان در نظر گرفته است. بر اساس تصمیم‌های اتخاذشده، حق مقیمی پزشکان در روزهای تعطیل معادل ۴میلیون و ۹۵۰هزار تومان است و این مبلغ برای روزهای غیرتعطیل نیز ۳میلیون و ۷۵۰هزار تومان لحاظ شده است.
در مجموع با وجود مجموعه اقدامات انجام‌شده طی ادوار گذشته، همچنان حوزه درمان کشور از کمبود نیروی انسانی به‌ویژه در حوزه پرستاری رنج می‌برد و گفته می‌شود که اقدامات انجام‌شده در جهت جذب نیرو طی سال‌های گذشته، پاسخگوی موارد خروجی نیروها و همچنین مراکز درمانی جدید وزارت بهداشت نیست. همچنین تجهیز بیمارستان‌ها و جایگزینی دستگاه‌های فرسوده، توجه به معیشت کادر درمان، اصلاح تعرفه‌ها و جلوگیری از پرداخت‌های غیرمتعارف و خارج از تعرفه در مراکز درمانی از دیگر مواردی است که نظام سلامت را آزار می‌دهد. با وجود همین تعرفه‌ها و اقدامات انجام‌شده جهت حفاظت مالی از بیماران، اما همچنان سهم مردم در پرداخت هزینه‌های درمانی بالاست و لزوم تقویت بیمه‌ها و کاهش سهم جیب مردم در پرداخت هزینه‌های درمانی مورد تاکید است.