1295 - لزوم همخوانی زندگی پیشوایان و دولتمردان با ضعیف‌ترین مردم (پرسش و پاسخ) ۱۴۰۳/۰۶/۰۵
لزوم همخوانی زندگی پیشوایان و دولتمردان با ضعیف‌ترین مردم
(پرسش و پاسخ)
پرسش:از منظر آموزه‌های وحیانی اسلام چرا زندگی پیشوایان مردم باید در حد ضعیف‌ترین طبقات مردم قرار گیرد؟
پاسخ :علت انحراف امت پیامبر(ص)
بررسی تاریخ اسلام نشان می‌دهد که بعد از وفات پیامبر(ص) مسیر انقلاب اسلامی که آن حضرت ایجاد کرده بود عوض شد. در اثر رخنه افراد فرصت‌طلب و دشمنانی که تا دیروز با اسلام می‌جنگیدند، اما بعدها با تغییر شکل و قیافه خود را در صفوف مسلمانان داخل کرده بودند، مسیر این انقلاب و شکل و محتوای آن تا حدود زیادی عوض گردید. وارثان میراث پیامبر(ص) به عوض اینکه اعتقاد داشته باشند که این اسلام و ارزش‌های اسلامی بود که موجبات پیروزی آنها را فراهم آورد، و به عوض آنکه به حفظ و تداوم دستاوردهای انقلاب اسلامی با همان معیارها و با همان اصول اعتقاد داشته باشند، اعتقاد پیدا کردند که انقلاب ماهیتی قومی و عربی داشته و این ملت عرب بوده است که با ملل غیرعرب جنگیده و آنها را شکست داده است. بدیهی است که همین امر برای ایجاد شکاف در درون جامعه اسلامی کافی بود. در برابر این جریان گروهی به حق ادعا کردند که آنچه شما به عنوان اسلام مطرح می‌کنید، اسلام واقعی نیست. زیرا در اسلام ناب و حقیقی، مسائل قومی و نژادی محلی از اعراب ندارد.
لزوم نگرانی از خطرات درونی انقلاب
شرایط امروز جامعه ما همانند زمانی است که این آیه شریفه بعد از نصب امامت حضرت علی(ع) در روز غدیر توسط پیامبر اکرم(ص) نازل گردید: «الیوم یئس الذین کفروا من دینکم، فلا تخشوهم واخشون» (مائده- 3) پیام قرآن کریم به ما این است حالا که بر دشمن بیرونی پیروز شده‌ایم و نیروهای او را متلاشی کرده‌اید، دیگر از او ترسی نداشته باشید، بلکه اکنون باید از خود، ترس و نگرانی داشته باشید، از منحرف شدن نهضت و انقلاب باید ترس داشته باشید. اگر ما با واقع‌بینی و دقت کامل با مسائل فعلی انقلاب مواجه نشویم و در آن تعصبات و خودخواهی‌های خود را دخالت دهیم، شکست انقلابمان براساس قاعده «واخشون» و براساس قاعده «ان‌الله لا یغیر ما بقوم حتی یغیروا ما بانفسهم» (رعد- 15) حتمی الوقوع خواهد بود. درست همان‌گونه که نهضت صدر اسلام نیز بر همین اساس با شکست روبه‌رو شد.
حفظ انقلاب مشکل‌تر از ایجاد انقلاب
اصلی که در تاریخ جوامع بشری تجربه شده و در بسیاری از موارد صدق می‌کند، این است که نگه داشتن یک موهبت، از به دست آوردنش اگر نگوییم مشکل‌تر است، مطمئنا آسان‌تر نیست، و ما باید بگوییم، انقلاب ایجاد کردن، از انقلاب نگه داشتن به مراتب سهل‌تر است.
لزوم انطباق زندگی پیشوایان با اضعف مردم جامعه
امام علی(ع) می‌فرماید: «خداوند مرا پیشوای مردم قرار داده است و به همین سبب، بر من فرض کرده است که زندگی خود را در خوراک و پوشاک در حد ضعیف‌ترین طبقات اجتماع قرار دهم، تا از طرفی، مایه تسکین آلام فقیر و از طرف دیگر، سبب جلوگیری از طغیان غنی گردد.» (نهج‌البلاغه- خطبه 209) در شرح احوال استاد الفقها وحید بهبهانی می‌نویسند: روزی یکی از عروس‌های خود را مشاهده کرد که پیراهنی الوان از نوع پارچه‌هایی که معمولا زنان اعیان و اشراف آن عصر می‌پوشیدند به تن کرده است. در این رابطه فرزندشان مرحوم آقا محمد اسماعیل شوهر آن خانم را مورد ملامت قرار داد. او در جواب پدر این آیه قرآن را خواند: «بگو چه کسی زینت‌هایی که خدا برای بندگانش آفرید و همچنین روزی‌های پاکیزه را تحریم کرده است؟» ایشان در جواب گفتند: «من نمی‌گویم خوب پوشیدن، و خوب نوشیدن و از نعمت‌های الهی استفاده کردن حرام است، خیر، در اسلام چنین ممنوعیت‌هایی وجود ندارد، ولی یک مطلب دیگر هست و آن اینکه ما و خانواده ما به اعتبار اینکه پیشوای دینی مردم هستیم، وظیفه خاصی داریم. خانواده‌های فقیر وقتی اغنیا را می‌بینند که از همه چیز برخوردارند، طبعا ناراحت می‌شوند، یگانه مایه تسکین آلامشان این است که خانواده آقا، هم‌تیپ خودشان هستند، اگر ما هم در زندگی به شکل تیپ اغنیا درآییم، این یگانه مایه تسکین آلام آنها نیز از میان می‌رود. (سیری در نهج‌البلاغه، شهید مرتضی مطهری(ره)، ص 228)