احتمالاً بسیاری از مردم نام این عالم صاحب‌نفس را کمتر شنیده باشند؛ به ویژه که گاه مشابهت اسمی این عالم و عارف بزرگوار با دیگران، بر گمنامی و مشتبه شدن شخصیت و آثار علمی بی‌نظیرشان افزوده است.
مرحوم آیت‌الله محمد شجاعی در سال ۱۳۲۰ش در زنجان به دنیا آمدند. در سال ۱۳۳۱ش به حوزه علمیه زنجان و سپس در سال ۱۳۳۵ش به حوزه علمیه قم رفتند و از محضر امام خمینی‌، علامه طباطبایی و سید محمد محقق‌داماد(رحمه‌الله علیهم) بهره بردند و پس از بازگشت به زنجان، به تربیت نفوس از طریق جلسات اخلاقی و دینی همت گماشتند. 
ایشان در خلال مباحث خود به طرح اعتراضات سیاسی هم می‌پرداختند. به همین دلیل چند بار بازداشت، زندانی و شکنجه شدند.
حضرت آیت‌الله شجاعی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، به نمایندگی مردم زنجان در مجلس شورای اسلامی انتخاب شدند؛ ولی در سال ۱۳۶۰ش به‌ علت کسالت‌های جسمی برجا مانده از شکنجه‌های ساواک، از مجلس استعفا کردند و در تهران به تدریس و سخنرانی مشغول شدند. برخی از جلسات سخنرانی و درس‌های ایشان از رادیو معارف و نیز رادیو قرآن جمهوری اسلامی ایران پخش شده است.
 ایشان در ۷ دی سال ۱۳۹۴ش، مصادف با ۱۶ ربیع‌الاول ۱۴۳۷ق درگذشتند و در حرم حضرت معصومه(س) در قم به خاک سپرده شدند.
ابداعات و ابتکارات زیبای عرفانی و معارفی، همراه با استدلالات و براهین و تحلیل‌های قوی در استفاده از آیات قرآن کریم و روایات و ادعیهٔ معصومین-ع- به ویژه در مباحث خودسازی و تزکیهٔ نفس، مشخصه منحصر به فرد این استاد عالیقدر است.
 از آیت‌الله محمد شجاعی آثار ارزشمند مکتوب و صوتی متعددی به‌جا مانده. بخشی از گنجینهٔ مکتوب حضرت استاد به شرح زیر است:
۱ـ مقالات، سه جلد، چاپ انتشارات سروش
۲ـ معاد یا بازگشت به سوی خدا، دو جلد، شرکت سهامی انتشار
۳ـ انسان و خلافت الهی، یک جلد(ناموجود)
۴ـ اسماء حسنی، یک جلد، انتشارات سروش
۵ـ پنج رساله، یک جلد، چاپ مرکز مطالعات بنیادین خاورمیانه
۶ـ بقیه‌الله، یک جلد، انتشارات سروش
۷ـ ضیافت حقیقی، انتشارات سروش
۸ـ چراغ هدایت، انتشارات سروش
۹ـ رسالهٔ محبت، انتشارات سروش
۱۰ـ کیمیای وصال، انتشارات سروش
۱۱ـ خواب و نشان‌های آن، یک جلد، انتشارات اندیشه جوان
۱۲ـ بازگشت به هستی، یک جلد، انتشارات اندیشه جوان
۱۳ـ عروج روح، یک جلد، انتشارات اندیشه جوان
۱۴ـ قیام قیامت، یک جلد، انتشارات اندیشه جوان
۱۵ـ مواقف حشر، یک جلد، انتشارات اندیشه جوان
۱۶ـ تجسم عمل و شفاعت، یک جلد، انتشارات اندیشه جوان
۱۷ـ مرگ تا قیامت، یک جلد، انتشارات اندیشه جوان
۱۸ـ ملائکه، یک جلد، انتشارات وثوق
۱۹ـ دروس تزکیه، در چند جلد
۲۰ـ گنجینه‌هایی از معارف که به چاپ خواهد رسید.