۱۴۰۸ - (پاسخ به شبهات ): محل زندگی و تبلیغ پیامبران در قــرآن ۱۴۰۳/۱۱/۰۳
(پاسخ به شبهات ):
محل زندگی و تبلیغ پیامبران در قــرآن
۱۴۰۳/۱۱/۰۳
شبهه: محل زندگي و تبليغ پيامبران الهي، بخصوص پيامبراني که در قرآن از آنها نام برده شده، کجا بوده؟ آيا در قاره اروپا و آمريکا و آفريقا و استراليا هم بوده‌اند؟ اگر فقط در کشورهاي عربي بوده دليلش چيست؟
پاسخ: پیامبرانی که در قرآن کریم از آنها یاد شده است مربوط به منطقه غرب آسیا (خاورمیانه) است و زبان مردم این منطقه اختصاص به زبان عربی نداشته است. بعضی مانند حضرت ابراهیم و ذریّه‌اش از نسل اسحاق به زبان عبری سخن می‌گفتند، بعضی مانند اسماعیل (فرزند دیگر حضرت ابراهیم که در مکه با مادرش ساکن شد) و ذریّه‌اش که پیامبر اکرم (صلی‌الله علیه و آله ) نیز از آنهاست، به زبان عربی سخن می‌گفتند و بعضی مانند زرتشت که پیامبر ایرانیان بود به زبان فارسی سخن می‌گفت و بعضی بنا بر روایت ابوذر از پیامبر اکرم (ص)سریانی بوده‌اند که عبارتند از: آدم و شيث و اخنوخ، (كه همان ادريس باشد). (1)
بنابراین پیامبران متعددی در منطقه غرب آسیا مبعوث شده‌اند که زبان همگی آنها عربی نبوده است.
تعداد پیامبران یادشده در قرآن کریم تنها 25 نفر است که انبیای اولوالعزم هم در بین آنها هستند، درحالی‌که تعداد کل پیامبران الهی بنابر فرمایش حضرت ختمی‌مرتبت 124 هزار نفر است.(2) قرآن کریم می‌فرماید: «و پيامبرانى كه سرگذشت آنها را
پیش ازاین، براى تو بازگفته‌ایم و پيامبرانى كه سرگذشت آنها را بيان نكردهايم.»(3) بنابراین تعداد پیامبرانی که نامی از آنها برده نشده است به‌مراتب بیش از این تعدادی است که در قرآن کریم از آنها یادشده است. از طرف دیگر آیاتی داریم که نشان می‌دهد هر امّتی دارای بیم‌دهنده و رسول بوده‌اند،
مانند:
1. «هیچ امّتی نبوده مگر اینکه در آن هشداردهنده‌ای گذشته است.»(4)
2. « ما در هر امتی رسولی برانگیختیم (تا بگوید) که خدای یکتا را بپرستید و از طاغوت اجتناب کنید.»(5)
3. « ما هرگز (قومی را) مجازات نخواهیم کرد، مگر آنکه پیامبری مبعوث کرده باشیم (تا وظایفشان را بیان کند).»(6)
در این‌جا تذکر دو نکته لازم است:
1) مراد از امّت، گروهی از انسان‌های به‌هم‌پیوسته‌اند که اگر رسولی به‌سوی آنها ارسال شود و در منطقه‌ای از مناطق مسکونی آن امّت مستقر شود بقیه مناطق مسکونی نیز از دعوت آن رسول مطلع شوند و یا این دعوت به نسل‌های بعدی هم برسد به‌گونه‌ای که حجّت بر آنها تمام شود. به همین دلیل در کتب لغت، امّت را به مردمی که در یک قرن زندگی می‌کنند معنا کرده‌اند.(7)
بنابراین ضرورتی ندارد برای هر منطقه مسکونی پیامبری فرستاده شود و در همه زمان‌ها پیامبران متعددی حضورداشته باشند.
2) علّت ارسال انبیای اولوالعزم در منطقه غرب آسیا و نام بردن از انبیای این منطقه در قرآن کریم را شهید مطهری این‌گونه توجیه می‌کند: «اما مسئله بعدى كه چرا در سرزمين خاصى پيغمبر زياد بوده، اين بستگى پيدا مىكند به همان «اللَّهُ أَعْلَمُ حَيْثُ يَجْعَلُ رِسالَتَهُ» يعنى وقتی‌که رسالت بستگى داشته باشد به استعدادهاى مخصوصى كه در افراد هست، مسلماً سرزمین‌ها هم در پرورش استعدادها تأثير دارد.
امروز هم مىگويند كه شرق، سرزمين عرفان و اشراق است. این‌یک امر گزاف و گتره نيست كه مثلاً غربی‌ها بيشتر به محسوسات مىپردازند و شرقی‌ها بيشتر به نامحسوسات، يعنى اینها بيشتر به این‌سو كشانده مىشوند آنها به آن‌سو. محيط جغرافيايى و اوضاع‌واحوال [طبيعى] و گرمى آفتاب و مانند آن در پرورش جسم انسان مفيد است و وضع جسم هم در پرورش‌های مخصوص روح تأثير دارد. اين مانعى ندارد كه بعضى از سرزمین‌ها آمادگى بيشترى داشته باشد براى پروراندن افرادى كه اجمالاً استعداد اشراق و الهام دارند».(8) ضمن اینکه منطقه غرب آسیا از جهت استراتژیک به قول یکی از اساتید علوم قرآنی مانند چهارراه برای کره زمین است.
نتیجه:
1. پیامبران بسیار زیادی را خداوند متعال برای انسان‌ها مبعوث کرده است که تنها از 25 نفر از آنها در قرآن کریم یادکرده است.
2. این پیامبران یادشده همگی در منطقه غرب آسیا مبعوث شده‌اند که انبیای اولوالعزم نیز جزء آنهایند.
3. بنا بر آیات قرآن کریم هر امّتی باید رسول و بیم دهنده‌ای داشته باشد و خداوند متعال بدون ارسال رسول و هشدار دهنده کسی را عذاب نمی‌کند.
4. اطلاعات دقیقی در مورد محل سکونت بقیه انبیائی که در خارج از منطقه غرب آسیا زندگی کرده باشند در دسترس نیست ولی این به معنای انکار وجود انبیاء در سایر مناطق نیست، زیرا همان‌گونه که گفته شد بنا بر آیات، هر امتی رسولی داشته است.
5. علّت ارسال انبیای اولوالعزم در منطقه غرب آسیا و نام بردن از انبیای این منطقه در قرآن کریم به دلیل آمادگی بیشتر این منطقه بوده است که به نام سرزمین عرفان و اشراق معروف بوده و مانند چهارراه برای کره زمین است.
منابع بیشتر جهت مطالعه:
- «محدوده جغرافیایی پیامبران الهی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ انتشار:18/7/1391، شماره:22240.
- «نبوت-محل ظهور پیامبران-گستره جغرافیایی پیامبران»، سایت پرسمان، تاریخ انتشار: 27/9/1396.
پی‌نوشت‌ها:
1و2. شیخ صدوق، معانی الاخبار، قم، انتشارات جامعه مدرسین قم، 1361 ش، ص 332.
3. نساء، آیه 164.
4. فاطر، آیه 24.
5. نحل، آیه 36.
6. اسرا، آیه 15.
7. ابن منظور، لسان العرب، بیروت، دار صادر، 1414 ق، ج 12، ص 26.
8. مرتضی مطهری، مجموعه آثار استاد شهید مطهری-نبوت،1358 ش، ج 4، ص 301.