محمدحسین حمزه
نگاه حکمتآمیز امام(رحمه الله علیه) به مسائل و تحولات، برگرفته از فلسفه سیاسی ایشان و برخاسته از اطمینانی عمیق به سنتهای الهی بود. مقاومت عقلانی امام خمینی(رحمه الله علیه) با همراهی ملت بزرگ ایران در برابر رژیم آمریکا ریشه در همین مکتب مترقی و نجاتبخش داشت و اگر چنین نبود، استکبار بدون هیچ مانعی به چپاول ایران ادامه میداد و کار استعمارگرانه خود را دنبال میکرد.
صبح ششم آبان 1363 که دکتر علی اکبر ولایتی وزیر امور خارجه، معاونان، سفرا و کارداران جمهوری اسلامی ایران در قاره اروپا و آمریکا در حسینیه جماران حضور پیدا کردند و به سخنان حضرت امام خمینی(رحمه الله علیه) گوش سپردند، ایشان جلوهای دیگر از مقاومت و حفظ منافع کشور در برابر زیاده خواهی آمریکا را آشکار ساختند و مسیر سیاست خارجی ایران را ترسیم کردند.
آن قدرتی که شما را به استقلال و آزادی رساند قدرت خدای تعالی بود
حضرت امام(رحمه الله علیه) در این دیدار ضمن تأکید بر توجه به قدرت الهی که از انقلاب پشتیبانی میکند، به ایستادگی برای دفاع تا همیشه تصریح کردند و با اشاره به تبلیغات دشمن، خاطرنشان کردند: «و شما این نکته را توجه داشته باشید که؛ آن قدرتی که شما را به استقلال و آزادی رساند، قدرت خدای تعالی بود، و تا وقتی که این عنایات الهی محفوظ باشد، هیچ قدرتی نمیتواند کاری بکند. همان طور که در این جنگی که علیه ما به راه انداخته و از همه جا به دشمن ما کمک میکنند، مع ذلک همۀ ملت ما و جوانان ما و تمام کشور ما ایستادهاند، و ما برای دفاع تا آخر ایستادهایم، و دامنۀ تبلیغات هم علیه ما میدانید از کجا تا کجاست. آن وقتی که فرانسه آن هواپیماها را به عراق فرستاد، چقدر تبلیغ کردند که کار تمام شد و صدام خارک را با خاک یکسان میکند. آن مسئله تمام شد، حال مسئلۀ دیگری شروع کردهاند که؛ هلیکوپترها و هواپیماهای تازهای آمده و همه جا را میزند، و فاصلۀ بین خاک عراق تا خارک سیصد کیلومتر است و اینها پانصد کیلومتر را میزنند. ما میدانیم، اگر صدام یک روز هم قدرت این را داشته باشد که ایران و منافع ایران را به هم بزند، این کار را میکند، و اگر نمیزند نمیتواند.»
ایشان در ادامه رابطه با آمریکا را مشروط دانستند و بیان داشتند: «در عین حال، رادیوها مرتب میگویند که آنها میتوانند همه جا را بزنند. اینها میخواهند یک هیاهو راه بیندازند تا با آمریکا روابط داشته باشیم و ما دست از صدام برداریم. و ما تا آخر ایستادهایم و با آمریکا روابط ایجاد نخواهیم کرد، مگر این که آدم بشود و از ظلم کردن دست بردارد و از آن طرف دنیا نیاید در لبنان، و نخواهد دستش را به طرف خلیجفارس دراز کند. مادامی که آمریکا این طور است و آفریقای جنوبی آن طور عمل میکند و اسرائیل هست، ما با آنها نمیتوانیم زندگی بکنیم.»
اسرائیل آدمشدنی نیست
امام خمینی(رحمه الله علیه) رابطه با آمریکا را مشروط به تغییر سیاست زیادهخواهی و دستدرازی آمریکا اعلام میکنند و سپس با اشاره به اینکه اسرائیل آدم شدنی نیست، به بیان حقیقت حفظ انقلاب با شرط نصرت الهی میپردازند؛ «اسرائیل آدم شدنی نیست. معذلک میبینید شیاطین، با این که ما از بیست سال قبل و در زمان شاه فریاد زدیم و مسلمین را به ادراک خطر اسرائیل دعوت کردیم، میگویند: ایران با اسرائیل و آمریکا رابطه دارد! ما باید فکر کنیم که یک کشوری هستیم که میخواهیم خودمان زندگی کنیم و نمیخواهیم دیگران در کار ما دخالت داشته باشند. و مادامی که روابط ما با خدای تبارک و تعالی محکم است، کسی نمیتواند به ما آسیب برساند. و شما این مطلب را حفظ کنید. و سفارتخانهها صورت اسلامی داشته باشد که هر کس آن را میبیند، یک سفارتخانۀ ممتاز باشد و مثل سابق نباشد. قلبهایتان را با خدای تبارک و تعالی آشنا کنید. خدا پشتیبان شماست؛ اِنْ تَنْصُرُوا الله َ یَنْصُرْکُمْ وَ یُثَبِّتْ اَقْدامَکُمْ. انشاءالله خداوند به همۀ شما توفیق دهد که به اسلام و انقلاب خدمت کنید.»
«مقاومت» امام در برابر موانع طاغوت و استکبار؛ از اصلیترین شاخصههای مکتب ایشان
خصوصیّت «مقاومت» امام(رحمه الله علیه) در برابر مشکلات، موانع، طاغوت و استکبار از اصلیترین شاخصههای مکتب ایشان است. چه قبل از پیروزی انقلاب که عدهای به ایشان گفتند نهضت را ادامه ندهید اما امام خمینی(رحمه الله علیه) ذرهای عقبنشینی نکردند و چه پس از پیروزی انقلاب و حوادث پس از آن به ویژه جنگ تحمیلی که شرارت دشمن نتوانست ایشان را از راه حقی که میرود، بازدارد و مقاومت و مدیریت ایشان دشمن را به شکست کشاند.
ریشههای عمیق استقلال ملی ایران
مقاومت امام(رحمه الله علیه) و مشروط کردن رابطه با آمریکا، فلسفه سیاسی ایشان و احساس مسئولیتی را که نسبت به سرنوشت کشور داشتند، عیان میسازد. ایشان با اتکا به قدرت خدای متعال و اعتماد به او، ملت را بیدار کرد و شیوه او ارائه آگاهی، اندیشه و ایمان به مردم بود. عنصر دائمی وجود امام خمینی(رحمه الله علیه) اخلاص، معنویت، عقلانیت، اطمینان به وعده خدا و مردمگرایی بود و از همینجا بود که دشمن ضربات سنگینی به کشور وارد میکرد اما ایران اسلامی سرافرازتر و قویتر شد. ملت نیز از بن دندان به همین راه و مکتب ایمان آورد و با آن همراهی ورزید و تسلیمناپذیر شد. با این اوصاف و شاخصهاست که ایران اسلامی دارای استقلال ملی است، استکبار را با ویژگیهایش رد میکند و زیر بار سلطه نمیرود. امام عظیمالشأن(رحمه الله علیه) دارای چنین ویژگیها و ریشههای عمیقی بودند که در زمان اوج قدرت سیاسی و نظامی آمریکا علنا فرمودند؛ «آمریكا هیچ غلطی نمیتواند بكند».
رابطه با آمریکا؛ ابزاری برای گشودن باب زورگویی این رژیم
امام امت باور داشتند که رابطه با آمریکا ابزاری برای این رژیم تروریست است تا باب زورگویی خود را بگشاید و خواستههایش را تحمیل کند. آمریکا را دولتی مستکبر، ظالم و متجاوز میدانستند و رابطه با آن را مردود.
در همین زمینه یادآور میشویم، پس از افشای نامه شیطنتآمیز جیمی کارتر به امام خمینی(رحمه الله علیه) در تاریخ 28 آبان 1367 که رئیسجمهور پیشین آمریکا در آن با لحنی فریبکارانه القا کرده بود، جمهوری اسلامی ایران علاقه به مذاکره و رابطه با آمریکا دارد اما گروگانهای آمریکایی در لبنان مانع هستند، تأکید کردند: «همان گونه که بارها گفتهام رابطه ایران و آمریکا، رابطه گرگ و میش است و بین این دو آشتی نیست.»
نگاه جامع و حکیمانه امام و لزوم ایجاد رابطه با دولتها و ملتها
نگاه امام جامع و حکیمانه بود، از این رو، در همین سخنرانی علاوهبر اینکه رابطه با آمریکا را مشروط اعلام میکنند، بر ایجاد رابطه با دولتها و ملتها تأکید دارند و بسیار تیزبینانه، نقشه و شیطنت دشمن را خنثی میکنند.
ایشان خاطرنشان کردند: «و الان از قراری که من شنیدم شیطنت دیگری میکنند و آن این که؛ ما چرا با دولتها رابطه داشته باشیم؟ ما میرویم به سراغ ملتها و با دولتها هیچ کاری نداریم! که این هم نقشهای است که اخیراً تعقیب میشود. ابرقدرتها و آمریکا خیال میکردند که ایران به واسطه انقلابی که کرده است و میخواهد استقلال و آزادی را که یک مسئله تازه و بر خلاف رویّه همه حکومتهاست به دست بیاورد، به ناچار منزوی خواهد شد، وقتی که منزوی شد زندگی نمیتواند بکند، که دیدند نشد و ایران روابطش با خارجیها زیادتر گردید. حالا به این مطلب افتادند که؛ ما چکار داریم به دولتها، اینها همه ظالم و کذا هستند و ما باید با ملتها روابط داشته باشیم. که این هم نقشه تازه و مسئله بسیار خطرناک و شیطنت دقیقی است. ما باید همان گونه که در زمان صدر اسلام، پیامبر سفیر به این طرف و آن طرف میفرستاد که روابط درست کند عمل کنیم، و نمیتوانیم بنشینیم و بگوییم که با دولتها چکار داریم. این بر خلاف عقل و بر خلاف شرع است، و ما باید همه با همه رابطه داشته باشیم».
دشمن توانایی ایجاد اختلال در دستگاه محاسباتی امام(رحمه الله علیه) را نداشت. ایشان عقلانیت و درایتی عمیق داشتند و فضاسازی دشمن دستگاه عقلانی و محاسباتی ایشان را به هم نمیریخت. امام خمینی(رحمه الله علیه) راه مقاومت و سربلندی ملت ایران را انتخاب کرده بودند و موانع نمیتوانست ایشان را از حرکت در این راه منصرف کند.
ایشان در این دیدار همچنین بیان داشتند: «اما این که با هیچ دولتی نباید رابطه داشته باشیم، هیچ عقل و هیچ انسانی آن را نمیپذیرد، چون معنایش شکست خوردن و فنا و مدفون شدن است تا آخر. و ما باید با ملتها و دولتها رابطه پیدا کنیم؛ آنها را که میتوانیم ارشاد کنیم، با همین روابط ارشاد کنیم، و از آنهائی که نمیتوانیم ارشاد کنیم، سیلی نخوریم. بنا بر این، من به شما سفارش میکنم که در هر جا و در هر کشوری که هستید رابطهتان را محکم کنید و رفت و آمد داشته باشید».
تداوم راه امام ضامن سعادت ایران
امام خمینی(رحمهالله علیه) مرزهای عزت را ترسیم و دیپلماسی هوشمندانه را به طرز جامع تبیین کردند. همین حکمت، عقلانیت، معنویت و جامعیت امام (رحمهالله علیه) بود که انقلاب اسلامی به صورت یك حقیقت استوار و غیرقابل انکار در ذهنیت سیاسی عالم قرار گرفت. مکتب امام خامنهای، امروز تداوم مکتب امام(رحمه الله علیه) است. دولت میبایست با عبرت گرفتن از روند معیوب اعتماد به آمریکا و توجه به رهنمودهای حکیمانه امامین انقلاب، پیام ضعف به دشمن ندهد و ظرفیتهای ملی را در کنار گسترش دیپلماسی و تجارت خارجی با جهان فراغرب پویا و فعال سازد. تداوم راه امام(رحمهالله علیه) با درایت و مدیریت حکیمانه رهبر فرزانه انقلاب ضامن سعادت مردم است و ملت ایران به این رشد رسیده است.