وزیر امور خارجه در پیامی ضمن تسلیت به مردم یمن در پی شهادت نخستوزیر و چند مقام ارشد یمنی گفت: اقدام جنایتکارانه رژیم صهیونیستی هیچ خللی در عزم پولادین مردم یمن برای دفاع از عزت و استقلال خود و حمایت از آرمان فلسطین ایجاد نمیکند.
سیدعباس عراقچی وزیر امور خارجه در پی شهادت نخستوزیر، وزیر امور خارجه و چند مقام ارشد دیگر دولت یمن در جریان حمله تروریستی رژیم صهیونیستی به این کشور در پیامی به مردم یمن تسلیت گفت.
در پیام عراقچی آمده است: با نهایت تأثر و اندوه، شهادت احمد غالب الرهوی نخستوزیر، جمال عامری وزیر امور خارجه، و چند مقام ارشد دیگر دولت تغییر و سازندگی یمن در جریان تجاوز نظامی سبعانه رژیم صهیونیستی به این کشور را به مردم قهرمان یمن، ملت مظلوم فلسطین و همه مسلمانان و آزادگان جهان تبریک و تسلیت عرض میکنم.
در این پیام عنوان شده است: ترور بزدلانه رهبران یمنی که با نقض فاحش حاکمیت ملی و تمامیت سرزمینی یمن همراه بود، جنایتی شنیع و بیسابقه علیه ملت بزرگ و آزاده یمن است که طی 2 سال گذشته نام خود را به عنوان حامی و مدافع راستین مردم مظلوم فلسطین در صفحات تاریخ ثبت کرده است.
وزیر امور خارجه میافزاید: ادامه بیعملی سازمان ملل در قبال نقضهای فاحش حقوق بینالملل از سوی رژیم صهیونیستی و گسترش دامنه تجاوزات و جنایات این رژیم در منطقه غرب آسیا همزمان با تشدید نسلکشی در غزه و حملات مکرر به یمن و سوریه و لبنان، که با حمایت نظامی و سیاسی آمریکا و انگلیس و برخی دیگر از کشورهای غربی صورت میگیرد، اعتبار قواعد و هنجارهای بنیادین حقوق بینالملل را به شدت مخدوش کرده و این کشورها را به همدستان و شرکای جنایات رژیم اشغالگر تبدیل کرده است.
به گفته عراقچی این وضعیت تهدیدی بیسابقه علیه صلح و امنیت بینالمللی و خطری وجودی علیه انسانیت است. رئیس دستگاه دیپلماسی در این پیام عنوان کرده است: کشورهای منطقه و جامعه جهانی وظیفه دارند برای توقف نسلکشی در غزه و مواخذه و مجازات سران رژیم صهیونیستی اقدامی عاجل و مؤثر انجام دهند. عراقچی در این پیام نوشته است: اینجانب ضمن ابراز همدردی عمیق با مردم مقاوم یمن و خانوادههای شهدا، علو درجات آنها را از خداوند متعال خواستارم. وی خاطرنشان کرده است: بدون تردید اقدام جنایتکارانه رژیم منفور و غاصب صهیونیستی هیچ خللی در عزم پولادین مردم یمن برای دفاع از عزت و استقلال خود و حمایت از آرمان فلسطین ایجاد نمیکند بلکه شعلههای مقاومت را در این کشور و سراسر منطقه فروزانتر خواهد کرد.
عزم و اراده جدی ارمنستان برای توسعه هر چه بیشتر روابط با ایران
آرمنگریگوریان دبیر شورای امنیت ملی ارمنستان که برای رایزنی با مقامهای ارشد جمهوری اسلامی ایران به تهران سفر کرده است، روز شنبه ۸ شهریورماه با سیدعباس عراقچی وزیر امور خارجه دیدار و در مورد روابط دوجانبه و تحولات منطقهای و بینالمللی تبادل نظر کرد.
وزیر امور خارجه در این دیدار روابط دوجانبه ایران و ارمنستان را دیرپا و مبتنی بر حسن نیت، احترام متقابل و منافع دو ملت خواند و تاکید کرد از نظر جمهوری اسلامی هیچ محدودیتی برای گسترش مناسبات بین ایران و ارمنستان در عرصههای مختلف وجود ندارد.
عراقچی با تشکر از حسن میزبانی دولت و مردم ارمنستان از رئیسجمهور ایران، این سفر و مذاکرات پزشکیان و پاشینیان را بسیار موفق و رضایتبخش توصیف و ابراز امیدواری کرد با پیگیری و اجرائی شدن توافقهای صورت گرفته در این سفر، شاهد توسعه بیش از پیش روابط فیمابین در همه زمینهها باشیم.
وی همچنین از اهتمام ویژه مقامهای ارمنستان به نگرانیهای موجود و مشترک در مورد حفظ ثبات و امنیت پایدار در منطقه قفقاز جنوبی تقدیر کرد و تداوم سفرهای متقابل مقامهای دو کشور به تهران و ایروان و رایزنی و مشورت مستمر را موجب نزدیکی دیدگاهها و تقویت درک مشترک در مورد تحولات منطقه دانست.
آرمنگریگویان دبیر شورای امنیت ملی ارمنستان هم با ارائه گزارشی از مذاکرات بسیار خوب خود با مقامهای ایرانی، رایزنیهای مستمر با جمهوری اسلامی ایران در بالاترین سطوح، به خصوص سفر موفقیتآمیز رئیسجمهور پزشکیان به ایروان و دیدارهای وی با مقامهای کشورش را بسیار خوب و مثبت ارزیابی کرد. وی با اشاره به عزم و اراده جدی دولت ارمنستان برای توسعه بیش از پیش و همهجانبه روابط با جمهوری اسلامی ایران بهویژه در زمینههای اقتصادی و تجاری، اهتمام ویژه این کشور به تداوم رایزنی با ایران برای توجه به دغدغهها و رفع نگرانیها را مورد تاکید قرار داد.
سخنگوی وزارت امور خارجه با بیان اینکه اعتبار اعضای شورای امنیت سازمان ملل در معرض یک آزمون خطیر است، تصریح کرد: ایران هرگز تسلیم خواستههای غیرقانونی کشورهای خواهان مکانیسم اسنپبک نخواهد شد.
اسماعیل بقایی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، هشتم شهریورماه گفتوگویی با خبرگزاری شینهوای چین داشت.
وی در این گفتوگو درباره نشست سران سازمان همکاری شانگهای در چین گفت: سازمان همکاری شانگهای (SCO) یک گروهبندی بینالمللی نوظهور است و اگرچه نسبتا جوان است، اما معتقدم بسیار تأثیرگذار و مؤثر است، زیرا میتواند منافع و دغدغههای جهان جنوب را نمایندگی کند. این سازمان بیش از ۴۰ درصد جمعیت جهان و حدود ۲۰ درصد تولید ناخالص داخلی جهانی را شامل میشود.
ارزش زیادی برای رابطهمان با چین قائلیم
وی عنوان کرد: ایران از ژوئیه ۲۰۲۲ عضو کامل سازمان همکاری شانگهای شده است. مرحوم شهید ابراهیم رئیسی، اولین رئیسجمهور ایران بود که در این اجلاس مشارکت داشت (البته بهصورت آنلاین). نوبت دوم، معاون اول رئیسجمهور، آقای محمد مخبر، در اجلاس سران حضور یافت. بنابراین، این سومین بار است که ایران به عنوان عضو کامل در نشست سران سازمان شانگهای شرکت میکند. در عین حال اولین بار است که رئیسجمهور پزشکیان به پکن سفر میکند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره دیدار پزشکیان با شی جینپینگ رئیسجمهور چین و انتظاران از سفر پزشکیان به چین اظهار داشت: شما میدانید ما دارای شراکت راهبردی با چین هستیم. قرارداد ۲۵ ساله با چین در حال اجرا و پیشرفت است. روابط دوجانبه ما بسیار خوب و رو به رشد است. ما ارزش زیادی برای رابطهمان با چین قائل هستیم و معتقدم این سفر نقطه عطفی در توسعه روابط دوجانبه و تثبیت جایگاه و موضع ما در سازمان همکاری شانگهای خواهد بود.
بقایی افزود: دو جنبه مهم در این سفر وجود دارد، یکی در سطح دوجانبه با چین و دیگری در سطح چندجانبه، یعنی مشارکت در سازمان شانگهای به مثابه یک ترتیبات چندجانبه و فرصت گفتوگو با دیگر رهبران. این بسیار نویدبخش است.
تروریسم پدیدهای فرامرزی
سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤال مجری درباره اینکه در سالهای اخیر تهدیدات امنیتی نامتقارن مانند تروریسم، جرایم سایبری و قاچاق مواد مخدر در سطح فراملی در منطقه سازمان همکاری شانگهای در حال توسعه بوده و دولتهای عضو چگونه میتوانند برای افزایش امنیت منطقهای با یکدیگر هماهنگ شوند؟ عنوان کرد: تروریسم تهدیدی است که برای همه اعضای سازمان همکاری شانگهای نگرانکننده است.
وی افزود: تروریسم یک پدیده فرامرزی است، مشابه جرائم سازمانیافته فراملی همچون قاچاق مواد مخدر. بنابراین، اگر بخواهیم این چالشها و تهدیدهای قدیمی و نوظهور را حل کنیم، نیازمند همکاری هستیم. همانطور که میدانید، یکی از ستونهای همکاری بین اعضای سازمان همکاری شانگهای مبارزه با تروریسم است.
بقایی ادامه داد: مبارزه با تروریسم نیازمند همکاری گسترده، همکاری اطلاعاتی، همکاری در حوزه اجرای قانون و همچنین همکاری در زمینه معاضدت قضائی و استرداد مجرمان است. بنابراین، این یکی از حوزههایی است که ایران و شرکای آن در سازمان همکاری شانگهای در حال فعالیت برای افزایش همکاری هستند.
وی افزود: شما همچنین به جرائم سایبری اشاره کردید. من میتوانم موارد دیگری مانند اطلاعات نادرست، اخبار جعلی و همکاریهای رسانهای را اضافه کنم. اینها همگی حوزههایی هستند که فکر میکنم ایران، چین و دیگر کشورهای مشارکتکننده تمایل دارند در مورد آنها همکاری کنند.
نقش شانگهای در حفظ چندجانبهگرایی
سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره نقش سازمان همکاری شانگهای از آغاز تشکیل و اینکه سازمان باید چه قدم دیگری بردارد و به چه زمینههایی اولویت بیشتری بدهد؟ عنوان کرد: فکر میکنم سازمان همکاری شانگهای میتواند چارچوب بسیار مؤثری برای همکاری بین کشورهای جنوب باشد. هم سازمان شانگهای و هم گروه بریکس، ساختارهایی هستند که میتوانند فرصتهای ذیقیمتی برای نقشآفرینی کشورهای در حال توسعه فراهم کنند تا برنامههای توسعهای خود را پیش ببرند.
وی ادامه داد: در عین حال، سازمان همکاری شانگهای، بریکس و سازمانهای مشابه میتوانند تداومدهنده و قوام بخش نظم بینالمللی مبتنی بر چندجانبهگرایی، حاکمیت قانون و ساختارهای هنجاری که از منشور سازمان ملل منشأ میگیرد، باشند. یکی از چالشهای مشترک جهان، یکجانبهگرایی و قلدرمآبی است که برخی دولتهای عربی بهویژه ایالات متحده علیه کشورهای در حال توسعه اعمال میکنند. چیزی که در معرض خطر است، حاکمیت قانون، اصول منشور سازمان ملل، حق تعیین سرنوشت و اصل همکاری بین اعضای سازمان است.
بقایی عنوان کرد: سازمان همکاری شانگهای میتواند نقش بسیار مهمی در حفظ چندجانبهگرایی ایفا کند که خود میتواند منافع کشورهای در حال توسعه و اعضای آن را تضمین کند.
شانگهای اعتماد و اطمینان بین اعضای خود را ارتقا دهد
مجری با بیان اینکه در دنیای پیچیده کنونی روندهای ضدجهانی شدن در حال افزایش است و حمایتگرایی در حال خیزش است، از بقایی پرسید که در چنین شرایطی سازمان مذکور چگونه میتواند نقش خود را به طور کامل ایفا کرده، تجلی روح خود باشد و قطعیت و ثبات را به جهان تزریق کند؟
سخنگوی وزارت امور خارجه در این باره اظهار داشت: سازمان همکاری شانگهای باید تلاش کند اعتماد و اطمینان بین اعضای خود را ارتقا دهد. این گام کلیدی در جهت افزایش نفوذ و نقش در سیاست جهانی است. شما به حمایتگرایی اشاره کردید. ما شاهد افزایش تعرفهها و تحریمهایی هستیم که ایالات متحده و برخی از همپیمانانش علیه کشورهای در حال توسعه اعمال میکنند. این موضوعات باید مورد توجه سازمان همکاری شانگهای قرار گیرد، زیرا تحریمهای تحمیل شده همراه با تعرفههای ناعادلانه، تأثیر منفی بر حاکمیت قانون و آزادی تجارت در سطح جهانی دارند.
به گفته وی اعضا باید سازوکارهایی برای مقابله با این وضعیت ایجاد کنند تا بتوانند منافع جمعی خود را در مقابل تحریمهای یکجانبه، قلدرمآبی و تعرفههای ناعادلانه حفظ کنند.
مکانیسم ماشه
وی در پاسخ به سؤالی درباره مکانیسم ماشه و موضع ایران هم بیان کرد: آنچه (۳ کشور) انجام دادند، نقض تعهدات آنها وفق برجام (JCPOA) و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل است. سه کشور اروپایی از سال ۲۰۱۸ که ایالات متحده به صورت یکجانبه از برجام خارج شد، به تعهدات خود عمل نکردهاند. بنابراین، نمیتوانند ادعا کنند که طبق برجام، حق قانونی برای توسل به ساز و کار حل اختلافی که در برجام تعیین شده است، دارند.
بقایی ادامه داد: دیدگاه ما این است که اروپاییها- سه کشور اروپایی - صرفاً بر اساس دستورالعمل ابلاغی ایالات متحده عمل کردهاند. آنها در واقع، به شدت به دیپلماسی آسیب زدهاند. این کار آنها فاقد حسن نیت بوده و ناقض نص و روح برجام است. آنها با این کار اعتبار خودشان را بهعنوان طرفهای مذاکراتی زیر سؤال بردهاند.
سخنگوی دستگاه دیپلماسی عنوان کرد: سه کشور اروپایی به جای تلاش برای احیای قطعنامههای لغو شده شورای امنیت علیه ایران، باید حملات غیرقانونی علیه تأسیسات هستهای ایران را محکوم میکردند، نه اینکه در کنار متجاوزان قرار گرفته و تلاش کنند فشار ناعادلانهای بر ایران وارد کنند.
وی گفت: این یک نقطه عطف بسیار مهم است. ما در تماس با روسیه و چین هستیم که هر دو عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل هستند.
سه کشور درصدد وارد کردن فشار غیرقانونی و ناموجه علیه ایران
بقایی در پاسخ به این سؤال که آیا فکر میکنید این حرکت اروپاییها از سوی اعضای شورای همکاری شانگهای در اجلاس محکوم شود؟ اظهار داشت: هر سازمان بینالمللی و هر ترتیبات چندجانبهای، برای اینکه معتبر، مؤثر و کارآمد تلقی شود، باید در وضعیتهایی که اعضایشان با چالشی مواجه میشوند از آنها حمایت و حفاظت کند.
وی افزود: همانطور که از بریکس و سازمان شانگهای انتظار محکوم کردن حملههای غیرقانونی اسرائیل و ایالات متحده به ایران وجود داشت، الان هم انتظار میرود که در این رویداد پیش رو، سازمان شانگهای با صدای واحد مخالفت خود را با سوءاستفاده از قدرت توسط سه کشور اروپایی ابراز کند. چون به نظر من، این موضوع برای همه، از جمله اعضای سازمان شانگهای، شامل روسیه و چین، کاملاً واضح است که سه کشور اروپایی صرفاً درصدد وارد کردن فشار غیرقانونی و ناموجه علیه ایران هستند.
سخنگوی وزارت خارجه ادامه داد: اگر نگاهی به تحولات سه چهار ماه گذشته بیندازید، میبینید که ما فرآیند دیپلماتیک با ایالات متحده را با حسن نیت شروع کردیم و ادامه دادیم. ما به این روند دیپلماتیک متعهد ماندیم، اما دو روز قبل از ششمین دور مذاکرات، متحد اصلی آمریکا یعنی رژیم اسرائیل، به ایران حمله کرد. این حمله تنها زیرساختهای ما را هدف قرار نداد، بلکه یک حمله غیرقانونی همهجانبه، و تجاوز نظامی هماهنگ، شامل اقدامات تروریستی و ترور شهروندان ما بود. سپس ایالات متحده با حمله به تأسیسات هستهای صلحآمیز ما، با اسرائیل همکاری کرد.
چین، روسیه و دیگر اعضای شورای امنیت اجازه ندهند بدعتهای بدی در شورا شکل بگیرد
وی اضافه کرد: ایران در حین یک فرآیند مذاکراتی مورد تعرض قرار گرفت؛ آمریکا با استفاده غیرقانونی از نیروی نظامی به دیپلماسی خیانت کرد. واضح است که این یک اقدام تجاوزکارانه ناموجه بود که با هدف نابود کردن دیپلماسی طراحی شده بود.
بقایی بیان کرد: هر کشوری که برای حاکمیت قانون و اصول سازمان ملل ارزش قائل است، باید خواستار پاسخگویی ناقضان حقوق بینالملل شود. چین، روسیه و دیگر اعضای شورای امنیت و سازمان ملل نباید اجازه دهند که بدعتهای بدی در شورا شکل بگیرد.
معاون حقوقی و بینالمللی وزارت امور خارجه اظهار کرد: کشورهای چین، روسیه و پاکستان با اسنپبک و بازگشت قطعنامههای تحریمی شورای امنیت مخالف هستند.
کاظم غریب آبادی، معاون حقوقی و بینالمللی وزارت امور خارجه در حاشیه اجلاس شانگهای گفت: بالاخره برخی از این کشورها عضو شورای امنیت هستند؛ چین و روسیه بهعنوان دو عضو دائم شورای امنیت و پاکستان بهعنوان یک عضو غیردائم. طبیعتاً ما با این کشورها اشتراک مواضع داریم. هر سه کشور با فعالسازی مکانیسم اسنپبک و بازگشت قطعنامههای تحریمی شورای امنیت که پیشتر لغو شدهاند، مخالف هستند. این موضوع فرصت خوبی برای ما ایجاد میکند تا درباره این مسائل با آنها رایزنی کنیم و مواضع مشترک خود را تقویت نمائیم.
وی افزود: در بیانیه پایانی سران سازمان همکاری شانگهای نیز دو تا سه بند به این موضوعات اختصاص داده شده است که با پیشنهاد ما مورد تأیید قرار گرفته و امروز صادر خواهد شد. یکی از این بندها مربوط به محکومیت تجاوز رژیم صهیونیستی و آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران است؛ از جمله حمله به تأسیسات هستهای که آن را مغایر با حقوق بینالملل اعلام کردهاند. این بند بسیار مهم است، زیرا در متن بیانیه بهصراحت نام رژیم صهیونیستی و ایالات متحده آمریکا ذکر شده و این اقدام تجاوزکارانه بهطور مستقیم محکوم شده است. اهمیت این بند در این است که سران سازمان همکاری شانگهای بهصورت روشن موضع خود را در برابر چنین اقدامات خصمانهای اعلام کردهاند. معاون حقوقی و بینالمللی وزارت امورخارجه خاطرنشان کرد: بند دیگری که در بیانیه گنجانده شده مربوط به قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است. در این بند اعضا تأکید کردهاند که مفاد مربوط به این قطعنامه باید بهطور کامل و به نحو احسن اجرا شود و اجرای گزینشی آن پذیرفتنی نیست. این نکته دقیقاً به این معناست که اگر کشورهای اروپایی تعهدات خود را در چارچوب برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ انجام ندادهاند، نمیتوانند اکنون تنها یک بند، یعنی بند مربوط به مکانیسم اسنپبک، را بهصورت گزینشی انتخاب و اجرا کنند. این موضعگیری در حقیقت تأکیدی بر لزوم پایبندی همه طرفها به تمامی مفاد توافقات بینالمللی است و مانع سوءاستفاده برخی کشورها از قوانین به نفع خود میشود.
غریب آبادی اذعان کرد: در مجموع، این دو موضوع در بیانیه پایانی سران سازمان همکاری شانگهای مورد اشاره قرار گرفته و به نظر من از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، چرا که هم در محکومیت اقدامات خصمانه علیه ایران موضع صریح و قاطعی اتخاذ شده و هم در موضوع اجرای کامل و غیرگزینشی قطعنامه ۲۲۳۱ تأکید جدی صورت گرفته است. این موارد میتواند در تحولات آینده و در عرصه دیپلماسی ایران نقش تعیینکنندهای داشته باشد.
معاون حقوقی و بینالمللی وزارت خارجه متذکر شد: با این کاری که اروپاییها انجام داده و اخطاریه فعالسازی فرآیند اسنپبک را ارسال کردهاند، ما به صراحت به آنها اعلام کردیم که این اقدام کاملاً غیرقانونی است و واقعاً هیچ مبنای حقوقی ندارد. اما متأسفانه سازمانهای بینالمللی در چارچوبهای سیاسی عمل میکنند. این اقدام را اروپاییها انجام دادهاند و ما هم از طریق وزارت امور خارجه، در چارچوب یک بیانیه، موضوع جمهوری اسلامی ایران را در این زمینه بیان کردیم.
اگر مکانیسم ماشه فعال شود، واکنش متناسب نشان خواهیم داد
غریبآبادی افزود: البته اروپاییها میگویند که این یک فرآیند ۲۰ تا ۳۰ روزه است. ما هم اعلام کردیم که امیدواریم اروپا از همین فرآیند ۲۰ تا ۳۰ روزه که خودشان مطرح کردهاند، بهعنوان فرصتی برای اصلاح اشتباهی که انجام دادهاند استفاده کند، چرا که خودشان میدانند اگر به سمت بازگرداندن تحریمها بروند، طبیعتاً ایران موضع و واکنش متناسب با آن را اتخاذ خواهد کرد. وی یادآور شد: در واقع این هم یک فرصت است که بهزعم آنها فقط برای ایران نیست، بلکه از نظر ما این فرصت برای خودشان نیز وجود دارد تا این اشتباه خود را اصلاح کنند.