تأکید عراقچی بر پاسخگویی تجهیزکنندگان رژیم صدام
به سلاح شیمیایی
۱۴۰۴/۰۹/۰۴
وزیر امور خارجه با بیان اینکه کسانی که مواد و فناوریهای لازم را برای توسعه برنامه تسلیحات شیمیایی رژیم سابق عراق در اختیار آن رژیم قرار دادند، باید پاسخگو باشند، گفت: از این کشورها از جمله آلمان میخواهیم که به مطالبه ما برای انجام تحقیقات مستقل و شفاف درباره شرکتها و اتباع خود که در تهیه، توسعه و استفاده از برنامه سلاحهای شیمیایی این رژیم مشارکت داشتهاند، پاسخ دهند.
سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه روز سهشنبه چهارم آذرماه در سیامین نشست دولتهای عضو کنوانسیون منع سلاحهای شیمیایی در لاهه هلند، طی سخنانی تهاجم نظامی اسرائیل و آمریکا به ایران را نه تنها ناقض منشور سازمان ملل، بلکه ضربهای شدید به قواعد بینالمللی و معاهده منع اشاعه (ان.پی.تی) خواند.
وی همچنین گفت که کنوانسیون منع سلاحهای شیمیایی باید به دور از نفوذ و فشار سیاسی برخی کشورها به فعالیت خود ادامه دهد.
رئیس دستگاه دیپلماسی عنوان کرد: کنوانسیون سلاحهای شیمیایی بهعنوان میراث برجسته خرد جمعی و وجدان بشری، با هدف جلوگیری از تکرار فاجعه استفاده از سلاحهای شیمیایی ایجاد شد.
عراقچی گفت: ما ایرانیان، درد و رنج سنگینی را که حملات شیمیایی رژیم صدام در دوران جنگ تحمیلی بر نظامیان و غیرنظامیان ما وارد کرد، عمیقاً احساس میکنیم. پس از گذشت چهار دهه، زخمهای ما همچنان باز است و آثار وحشتناک این سلاحها را در سیمای جانبازان شیمیایی و خانوادههای آنان که هنوز از آلام شدید ناشی از جراحات شیمیایی رنج میبرند، بهوضوح میتوان دید.
وزیر خارجه بیان کرد: حقیقت باید پیروز و عدالت باید اجرا شود؛ جنایات شنیع بینالمللی هرگز مشمول مرور زمان نمیشود. استفاده از سلاحهای شیمیایی در درگیریهای مسلحانه، جنایت جنگی فجیعی است که با گذشت زمان فراموش نمیشود. از اینرو، جمهوری اسلامی ایران همچنان بر ضرورت پاسخگویی و اجرای عدالت درخصوص استفاده رژیم صدام از سلاحهای شیمیایی علیه ملت ایران تأکید دارد.
عراقچی خاطرنشان کرد: کسانی که مواد و فناوریهای لازم را برای توسعه برنامه تسلیحات شیمیایی رژیم سابق عراق در اختیار آن رژیم قرار دادند، باید پاسخگو باشند. ما از این کشورها از جمله آلمان میخواهیم که به مطالبه ما برای انجام تحقیقات مستقل و شفاف درباره شرکتها و اتباع خود که در تهیه، توسعه و استفاده از برنامه سلاحهای شیمیایی رژیم سابق عراق مشارکت داشتهاند، پاسخ دهند.
عراقچی گفت: بیاعتنایی ایالات متحده به حقوق بینالملل بهصورت تلاش آشکار برای ایجاد «نظم بینالمللی مبتنی بر زور» بروز یافته است؛ نظمی که در آن توسل به قدرت نظامی عریان برای پیشبرد منافع نامشروع توجیه میشود. «نظم مبتنی بر قواعد» ادعایی، اصول دیرپا و تثبیتشدهای را نقض میکند که برای دههها استفاده از سلاحهای ممنوعه از جمله سلاحهای شیمیایی را منع کرده بود. جای تعجب ندارد که رژیم اسرائیل در تجاوزات خود به غزه و لبنان، از طیف گستردهای از تسلیحات ممنوعه، از جمله مهمات خوشهای، استفاده کرده است. وزیر خارجه اضافه کرد: هیچ منطقهای مانند منطقه ما طعم رفتارهای قانونشکنی را نچشیده است؛ جنگهای اسرائیلی-آمریکایی، منطقه را در چرخه دائمی ناامنی و خونریزی گسترده گرفتار کرده است. طی دو سال گذشته، نسلکشی آشکاری در فلسطین اشغالی جریان داشته است، آن هم با مصونیت کامل رژیم اسرائیل. این رژیم به هفت کشور حمله نظامی کرده و سرزمینهای فلسطین، سوریه و لبنان را به اشغال خود درآورده است.
وی گفت: حمله مسلحانه غیرقانونی رژیم اسرائیل علیه ایران در ژوئن گذشته و مداخله مستقیم نظامی آمریکا در پی آن، نشان داد که چگونه نظامیگری و زورگویی بر «حاکمیت قانون» غلبه یافته است.
عراقچی بیان کرد: اقدام تجاوزکارانه رژیم اسرائیل علیه ایران در ژوئن گذشته، تنها نقض آشکار اصول منشور ملل متحد و حقوق بینالملل نبود، بلکه ضربهای جدی به رژیم عدم اشاعه (NPT) و بنیانهای کنوانسیون سلاحهای شیمیایی وارد کرد.
وی افزود:این رژیم نهتنها تأسیسات هستهای تحت پادمان ایران، بلکه مراکز و تأسیساتی را که تحت نظارت سازمان منع سلاحهای شیمیایی قرار داشتند نیز هدف قرار داد و باعث خطر جدی نشت مواد شیمیایی و رادیواکتیو شد؛ نشتی که میتوانست سلامت انسان و محیط زیست، فراتر از مرزهای ایران، را تهدید کند. عراقچی گفت: اعتراف رسمی رئیسجمهور آمریکا در ۶ نوامبر ۲۰۲۵ مبنی بر نقش مستقیم وی در تجاوز نظامی اسرائیل به ایران، سندی آشکار از پذیرش مسئولیت ایالات متحده در این اقدام غیرقانونی و نقض فاحش ماده ۲ بند ۴ منشور ملل متحد است؛ و این [همدستی] افزون بر مسئولیت مستقیم آمریکا در حمله مستقیم ۲۳ ژوئن به تأسیسات هستهای تحت پادمان ایران به شمار میآید. رئیس دستگاه دیپلماسی ادامه داد: برای تضمین عملکرد مؤثر سازمان، باید اصول بنیادین برابری، بیطرفی و عدم تبعیض رعایت شود.
وی افزود: باید به خاطر داشته باشیم کنوانسیون سلاحهای شیمیایی با هدفی روشن تدوین شد: نابودی کامل یک دسته از سلاحهای کشتار جمعی و جلوگیری از تولید آنها. این کنوانسیون هرگز برای پیشبرد منافع سیاسی برخی کشورها نبوده است.
وزیر خارجه عنوان کرد: اعتبار سازمان تنها زمانی حفظ میشود که به مأموریت حرفهای و غیرسیاسی خود وفادار بماند و از جهتگیریهای ژئوپولیتیکی دوری کند. از اینرو، سازمان منع سلاحهای شیمیایی باید بتواند بدون هرگونه فشار یا نفوذ ناموجه، وظایف فنی خود را انجام دهد.
وی گفت: رژیم اسرائیل به هیچیک از معاهدات خلع سلاحی، از جمله کنوانسیون سلاحهای شیمیایی، نپیوسته و همچنان بزرگترین مانع در مسیر ایجاد منطقه عاری از سلاحهای کشتار جمعی در خاورمیانه است.
عراقچی افزود: سلاحهای کشتار جمعی همواره خطرناک و غیرانسانیاند، اما زمانی که در اختیار جنایتکارانی قرار گیرد که طی دو سال گذشته با وقاحت تمام به کشتار و نسلکشی پرداختهاند، این سلاحها به تهدیدی وجودی برای تمدن بشری و سیاره ما تبدیل میشوند. رژیم اسرائیل باید وادار شود به این کنوانسیون بپیوندد و تحت بازرسیهای کامل قرار گیرد؛ امری که باید در اولویت سازمان قرار گیرد.
وزیر خارجه بیان کرد: کنوانسیون سلاحهای شیمیایی موفقترین معاهده خلع سلاح در جهان است. با این حال، این موفقیت تنها زمانی پایدار خواهد ماند که همه دولتها بدون استثنا و بدون استانداردهای دوگانه به مفاد آن پایبند باشند. اجرای گزینشی یا تفاسیر سیاسی از مقررات کنوانسیون، اهداف مشترک ما را تضعیف و اعتماد جمعی میان دولتهای عضو را مخدوش میکند.
وی افزود: بر این اساس، موارد عدم پایبندی و یا تأخیر از سوی آمریکا و برخی دیگر از کشورها باید بهشکلی اصولی مورد رسیدگی قرار گیرد. این موارد در گزارشهای رسمی سازمان، اظهارات مقامات پیشین این کشورها و موضوعات طرح شده در جلسات قبلی بازتاب یافته است. ما تأکید میکنیم که شفافیت کامل و همکاری سازنده با سازوکارهای راستیآزمایی برای حفظ اعتبار این کنوانسیون ضروری است.
عراقچی خاطرنشان کرد: در همین زمینه، جمهوری اسلامی ایران در موارد متعدد و از طریق مجاری رسمی، نگرانیهای خود را درباره موارد عدم پایبندی یا تأخیر در اجرای تعهدات کنوانسیون از سوی آمریکا مطرح کرده است. آمریکا همچنان به توسعه سلاحهای [شیمیایی] غیرکشنده ادامه میدهد و بر اساس منابع رسمی خود، در حال اجرای پروژههایی برای تسلیحاتی کردن مواد روانگردان و عوامل مبتنی بر مخدرهای مصنوعی است.
وی گفت: هنگامی که کشوری دارای بزرگترین ذخایر اعلام شده سلاحهای شیمیایی سالها از جدول زمانبندی نابودی آنها عقب میماند؛ هنگامی که اطلاعات مربوط به برخی فعالیتهای شیمیایی خود را با شفافیت کامل ارائه نمیکند؛ و هنگامی که همان کشور در مقام مدعی علیه دیگران ظاهر میشود- این رفتار نهتنها با روح کنوانسیون ناسازگار است، بلکه اعتماد جامعه بینالمللی به سازمان را تضعیف میکند. وزیر خارجه خاطرنشان کرد: اقدامات قهری یکجانبه و غیرقانونی، از جمله تحریمها، نقض آشکار حقوق بینالملل محسوب میشود. با وجود گذشت ۲۸ سال از لازمالاجرا شدن کنوانسیون و تعهد دولتهای عضو برای تسهیل انتقال مواد و تجهیزات شیمیایی برای مقاصد صلحآمیز، محدودیتهای غیرقانونی ناشی از تحریمهای یکجانبه آمریکا و اجرای آنها توسط کشورهای اروپایی همچنان ادامه دارد.
وی گفت: اسفبارتر آنکه این تحریمها حتی دسترسی عادی قربانیان سلاحهای شیمیایی در ایران به داروها و تجهیزات پزشکی ضروری را مختل کرده است.
وزیر خارجه افزود: همه دولتها از لحاظ حقوقی و اخلاقی موظفاند مانع ارائه داروها و تجهیزات پزشکی لازم برای درمان قربانیان سلاحهای شیمیایی نشوند؛ بهویژه کشورهایی که شرکتها و مقاماتشان در برنامه شیمیایی رژیم صدام نقش داشتهاند.
عزم ایران برای پیگیری حقوق قربانیان سلاحهای شیمیایی
عراقچی در حاشیه نشست کنوانسیون منع سلاحهای شیمیایی روز سهشنبه با فرناندو آریاس مدیرکل سازمان منع سلاحهای شیمیایی دیدار و گفتوگو کرد.
در این دیدار وزیر امور خارجه ایران با اشاره به اینکه ایران بزرگترین قربانی سلاحهای شیمیایی از بعد از جنگ دوم جهانی تاکنون به شمار میآید، بر عزم جمهوری اسلامی ایران برای پیگیری حقوق قربانیان این سلاحها تاکید و مسئولیت جامعه جهانی بهویژه کشورهایی که نقش مستقیم یا غیرمستقیم در تجهیز رژیم صدام به سلاحهای شیمیایی داشتهاند، در این زمینه را خاطرنشان کرد.
عراقچی تحریمهای غیرقانونی و ظالمانه علیه ایران و ممانعت از دسترسی جانبازان شیمیایی به اقلام دارویی و درمانی را ظلمی مضاعف به قربانیان سلاحهای شیمیایی و خانوادههای آنها دانست و تصریح کرد که این تحریمها جنایت علیه بشریت محسوب میشوند و طرفهای تحریمکننده و اجراکنندگان تحریمها باید بهخاطر ارتکاب این جنایت بازخواست شوند.
وزیر امور خارجه با اشاره به حضور نماینده مردم سردشت در مجلس شورای اسلامی در هیئت نمایندگی جمهوری اسلامی ایران، حمله شیمیایی رژیم صدام در تیرماه ۱۳۶۶ به مردم بیگناه سردشت را فاجعهای فراموشناشدنی برای جهان دانست و بر تعهد ایران برای ادامه تلاش جهت جلوگیری از تکرار چنان فاجعهای در هر نقطهای از جهان تاکید کرد.
وزیر امور خارجه همچنین رئیس سازمان منع سلاحهای شیمیایی را در جریان جنایت رژیم صهیونیستی در حمله تجاوزکارانه به ایران و حمله به تاسیسات صنعتی تحت نظارت سازمان منع سلاحهای شیمیایی قرار داد و خواستار توجه مقتضی به این موضوع از سوی این سازمان شد.
وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه رژیم صهیونیستی بهعنوان طرفی که مرتکب شدیدترین جنایات بینالمللی شده و صلح و امنیت بینالمللی را در معرض خطر جدی قرار داده، خارج از کنوانسیون سلاحهای شیمیایی قرار دارد، بر مسئولیت جامعه جهانی برای پاسخگو کردن این رژیم تاکید کرد.
رئیس سازمان منع سلاحهای شیمیایی با تاکید بر رسالت این سازمان برای جلوگیری از تکرار فجایع گذشته ناشی از استفاده از سلاحهای شیمیایی، آمادگی دبیرخانه این سازمان را برای ادامه همکاری با ایران در چارچوب صلاحیتهای این سازمان اعلام کرد.
دیدار عراقچی با وزیر خارجه هلند
عراقچی همچنین با دیوید فانویل، وزیر خارجه هلند دیدار و گفتوگو کرد.
در این دیدار، روابط دوجانبه ایران و هلند و تحولات منطقهای و بینالمللی مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.
در همین راستا با توجه به سفر اخیر مقام ارشد وزارت امور خارجه هلند به تهران، دو طرف توافق برای از سرگیری نشستهای رایزنی سیاسی و کنسولی را گامی مهم در مسیر تقویت همکاریهای دوجانبه ارزیابی کردند.
وزیر امور خارجه ایران در این دیدار با اشاره به تحولات پرشتاب در فضای بینالملل و سیطره فضای یکجانبهگراییستیزهجویانه بر روابط بینالملل، بر مسئولیت همه دولتها برای کمک به ارتقای حاکمیت قانون و پرهیز از همراهی یا بیتفاوتی نسبت به رفتارهای قانونشکنانه و قلدرمآبانه تأکید کرد.
در این دیدار که کمال حسینپور نماینده مردم سردشت در مجلس شورای اسلامی نیز حضور داشت، وزیر امور خارجه با اشاره به درد و رنج قربانیان مظلوم سلاحهای شیمیایی مورد استفاده توسط رژیم صدام علیه ایران، از جمله در شهر سردشت، بر مسئولیت کشورهای اروپایی که به طور مستقیم و غیرمستقیم در تجهیز و توسعه برنامه تسلیحات شیمیایی رژیم عراق دست داشتند، از جمله هلند و آلمان، تاکید کرد و خواستار همکاری جدی این کشورها جهت تحقیقات قضائی مستقل راجع به اشخاص حقیقی و حقوقی دخیل در جنایت جنگی رژیم صدام علیه ایرانیان شد.