۲۵۸ - سیدابوالحسن موسوی طباطبایی :بر خوان گسترده رحمت (۱) طرایفی از ماه صیام ۱۳۹۸/۰۲/۱۷
بر خوان گسترده رحمت (۱)
طرایفی از ماه صیام
۱۳۹۸/۰۲/۱۷
شخصی در خلال چهار پرسش از امیرالمؤمنین(ع) پرسید: واجب چیست و واجب‌تر کدام است؟ حضرت فرموند: واجب، اطاعت از خداوند و واجب‌تر، اجتناب از گناهان است.
مؤمنان، اعمال صالح را دوست دارند و در جامعه، مسابقه‌ای در کردارهای نیکو وجود دارد: خیرات، زیارت مشاهد مشرفه، اقامه نماز جماعت، برپایی مجالس اهل بیت، پیاده‌روی اربعین، اعتکاف، کمک‌رسانی به هموطنان آسیب‌دیده، محافل تلاوت قرآن و ده‌ها عمل ارزشمند دیگر از جمله اموری هستند که ملت متدین ما در آنها پیشگام هستند.
اما به همین میزان، زمینه‌های پرهیز از گناه در جامعه وجود ندارد و اندک اندک پاره‌ای از گناهان تبدیل به هنجارهای اجتماعی شده و گاه در شمار ارزش‌های جامعه قرار گرفته است. امروزه بعضا مشاهده می‌شود در رسمیت بخشیدن به گناهی بین مسئولان اختلاف نظر وجود دارد! ابزار ترک گناه یعنی امر به معروف و نهی از منکر کنار نهاده شده و جامعه گرفتار نوعی بی‌تفاوتی به محرمات گردیده است. امام متقین(ع) پرهیز از گناه را «واجب‌تر» معرفی می‌کنند زیرا دل آدمی چونان ظرفی است که تا از آلودگی و پلیدی معاصی پاک نشود، خداوند زلال طهور معرفت را در آن جای نخواهد داد. بنابراین در گام اول، هر کس باید از خود شروع کند: شناخت معاصی و آنچه که نزد خداوند عالمیان ناپسند است و سپس مراقبت نسبت به ارتکاب آنها.
امیرمومنان(ع) در آستانه ماه مبارک رمضان، از پیامبر اکرم(ص) پرسیدند بالاترین کارها در این ماه چیست؟ آن حضرت فرمودند: «الوَرَعُ عَن مَحارمِ الله؛ دوری از آنچه که خداوند حرام فرموده است.» پیامبر اکرم تعبیر «ورع» را به کار بردند که به پرهیز شدید اطلاق می‌شود. به عنوان مثال اگر گناهان را مانند چاهی تصور کنیم، شخص صاحب ورع برای پرهیز از سقوط، نه تنها به پرتگاه چاه نزدیک نمی‌شود که حریمی برای آن قرار داده و پا را فراتر از حریم نمی‌نهد. یعنی انسانِ باورع از مقدماتی که منجر به گناه گردد نیز پرهیز می‌کند. با این حساب، شخص روزه‌دار تلاشی فوق‌العاده را باید متحمل شود که دست و زبان و نگاه و اندیشه و همه جوارحش از معصیت پروردگار پاک بماند. آری! خودداری از محرمات در این ماه برتر از هر عمل دیگری است. حضور در مسجد، تلاوت قرآن، افطاری دادن به روزه‌داران و آنچه که روش و سیاق مؤمنان در این ماه است هیچ کدام به ارزش والای ترک معاصی نمی‌رسند. بدیهی است که مقصود، به یک سو نهادن اعمال صالح نیست بلکه توجه به اهمیت اجتناب از گناهان است. ماه مبارک رمضان تمرینی است برای گناه نکردن زیرا هیچ چیز آدمی را به اندازه گناه از درگاه پروردگار ساقط نمی‌کند.
سیدابوالحسن موسوی طباطبایی
اما به همین میزان، زمینه‌های پرهیز از گناه در جامعه وجود ندارد و اندک اندک پاره‌ای از گناهان تبدیل به هنجارهای اجتماعی شده و گاه در شمار ارزش‌های جامعه قرار گرفته است. امروزه بعضا مشاهده می‌شود در رسمیت بخشیدن به گناهی بین مسئولان اختلاف نظر وجود دارد! ابزار ترک گناه یعنی امر به معروف و نهی از منکر کنار نهاده شده و جامعه گرفتار نوعی بی‌تفاوتی به محرمات گردیده است. امام متقین(ع) پرهیز از گناه را «واجب‌تر» معرفی می‌کنند زیرا دل آدمی چونان ظرفی است که تا از آلودگی و پلیدی معاصی پاک نشود، خداوند زلال طهور معرفت را در آن جای نخواهد داد. بنابراین در گام اول، هر کس باید از خود شروع کند: شناخت معاصی و آنچه که نزد خداوند عالمیان ناپسند است و سپس مراقبت نسبت به ارتکاب آنها.
امیرمومنان(ع) در آستانه ماه مبارک رمضان، از پیامبر اکرم(ص) پرسیدند بالاترین کارها در این ماه چیست؟ آن حضرت فرمودند: «الوَرَعُ عَن مَحارمِ الله؛ دوری از آنچه که خداوند حرام فرموده است.» پیامبر اکرم تعبیر «ورع» را به کار بردند که به پرهیز شدید اطلاق می‌شود. به عنوان مثال اگر گناهان را مانند چاهی تصور کنیم، شخص صاحب ورع برای پرهیز از سقوط، نه تنها به پرتگاه چاه نزدیک نمی‌شود که حریمی برای آن قرار داده و پا را فراتر از حریم نمی‌نهد. یعنی انسانِ باورع از مقدماتی که منجر به گناه گردد نیز پرهیز می‌کند. با این حساب، شخص روزه‌دار تلاشی فوق‌العاده را باید متحمل شود که دست و زبان و نگاه و اندیشه و همه جوارحش از معصیت پروردگار پاک بماند. آری! خودداری از محرمات در این ماه برتر از هر عمل دیگری است. حضور در مسجد، تلاوت قرآن، افطاری دادن به روزه‌داران و آنچه که روش و سیاق مؤمنان در این ماه است هیچ کدام به ارزش والای ترک معاصی نمی‌رسند. بدیهی است که مقصود، به یک سو نهادن اعمال صالح نیست بلکه توجه به اهمیت اجتناب از گناهان است. ماه مبارک رمضان تمرینی است برای گناه نکردن زیرا هیچ چیز آدمی را به اندازه گناه از درگاه پروردگار ساقط نمی‌کند.
سیدابوالحسن موسوی طباطبایی