چرا ایران به سلاح هسته‌ای نیاز ندارد؟
سهراب صلاحی
از سوی دیگر تلاش‌های گسترده کلوپ هسته‌ای به‌خصوص آمریکا برای جلوگیری از استفاده دیگر کشورها از دانش و صنعت هسته‌ای و در راستای آن استفاده از اهرم شورای امنیت و تحمیل تحریم‌های گسترده، حداقل سه تلقی در جامعه جهانی نسبت به نهادهای بین‌المللی به‌خصوص سازمان ملل و شورای امنیت ایجاد کرده و خواهد کرد: اول بر این انگاره که بسیاری از اقدامات شورای امنیت در راستای منافع اقتصادی و سیاسی آنها است و نه در راستای حفظ صلح و امنیت بین‌المللی، صحه گذاشته و بنابراین بیش از گذشته عملکرد این شورا را در افکار عمومی جهان به چالش می‌کشاند. دوم با ممانعت از بهره‌برداری اعضای غیرکلوپ هسته‌ای از منافع انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای، معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را زیر سؤال برده و درنتیجه علاوه‌بر تعمیق بحران در حقوق بین‌الملل، چالش میان کشورهای برخوردار از جنگ‌افزار هسته‌ای و غیرهسته‌ای را بیش از گذشته تشدید خواهد نمود. سوم با توجه به تهدید کشورهای مستقل از سوی کشورهای هسته‌ای و حتی تهدید آنها در به‌کارگیری سلاح هسته‌ای و با التفات به روشی که در دو دوره از سوی ایران در تعلیق 30 ماهه فعالیت‌های هسته‌ای خود در دوره اول و همچنین واگذاری حقوق و امتیازات بزرگ و تحمیل رژیم‌های استثنایی نظارت بر این کشور در دوره دوم (دولت یازدهم)، بااین‌وجود آمریکا در تلاش است تا مردم ایران را به‌طور دائم از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای محروم نماید که یکی از دلایل خروج این کشور از برجام بود و وزیر خارجه ترامپ یعنی پمپئو نیز اعلام می‌دارد که تنها راه‌حل مسئله ایران با آمریکا، تسلیم بی‌چون‌وچرای دولت ایران در مقابل این کشور است، درنتیجه کشورهای بسیاری را به این نتیجه خواهند رساند که باید مسیر کره شمالی را پیمود و نه مسیر ایران را که نهایتاً آمریکا را به سازش و مصالحه با کره شمالی کشانده و خواهد کشاند. از دیگر اهداف سیاست هسته‌ای آمریکا در رابطه با ایران خدشه‌دار کردن اصول و اندیشه انقلاب اسلامی است.
2-4. خدشه‌دار کردن اصول و اندیشه انقلاب اسلامی
همانطور که در فصل اول‌اشاره شد، پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و به‌رغم صرف هزینه‌های هنگفت و پرداخت مبالغ کلان به شرکت‌های غربی در رابطه با قراردادهای هسته‌ای، دولت‌های غربی با اعمال سیاستی دوگانه موجبات ضرر هنگفت مادی و علمی ایران را ایجاد کردند و از سوی دیگر، همانطور که در مباحث قبلی اشاره شد، زرادخانه‌های شیمیایی عراق را راه‌اندازی کردند و برخی از آنها عملاً نیز از به‌کارگیری سلاح‌های کشتارجمعی علیه رزمندگان و شهروندان ایرانی به‌وسیله رژیم بعث عراق حمایت کردند. بااین‌وجود جمهوری اسلامی ایران نه تنها از ان‌پی‌تی خارج نشد بلکه همکاری خود را با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارتقاء داد.
از سوی دیگر و درحالی‌که مهم‌ترین نهاد قضایی بین‌المللی که از ارکان سازمان ملل به‌شمار می‌رود یعنی دیوان بین‌المللی دادگستری در 8 جولای 1996 و در پاسخ به این سؤال کشورهای عضو عدم تعهد که «آیا تهدید یا استفاده از سلاح هسته‌ای در هر شرایطی بر اساس حقوق بین‌الملل مجاز محسوب می‌شود؟»، در یک رأی مشورتی و با تعجب اعلام کرد که حقوق بین‌الملل عرفی و قراردادی نه مجوز کاربرد سلاح هسته‌ای را داده و نه به‌طورکلی استفاده از آنها را منع کرده است. معنای آن این است که زمانی که مقرراتی در ممنوعیت به‌کارگیری سلاح‌های هسته‌ای تصویب نشود، حاکمیت کشورها از ناحیه دارندگان سلاح‌های هسته‌ای در معرض تهدید است و متأسفانه همانطور که در قراداد ان‌پی‌تی که اعضای آن متعهد شده‌اند به سمت ساخت سلاح هسته‌ای نروند، عدم به‌کارگیری این سلاح‌ها علیه کشورهای عضو معاهده که فاقد سلاح هسته‌ای هستند تضمین نشده است، آنگاه‌که در دوران جنگ تحمیلی به جهت به‌کارگیری سلاح‌های شیمیایی علیه رزمندگان و شهروندان ایرانی، بیش از 20 هزار نفر به شهادت رسیدند و دهها هزار نفر نیز مجروح شدند، محسن رفیقدوست ـ وزیر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ـ که مسئولیت پشتیبانی و لجستیکی از نیروهای رزمنده را به عهده داشت، از امام خمینی(ره) درخواست نمود که ایران هم روی تسلیحات شیمیایی و هسته‌ای کار کند، امام (ره) در دو جلسه جداگانه به ایشان اعلام نمودند: «تسلیحات کشتارجمعی در اسلام حرام است» و تأکید نموده بود: «ما نمی‌خواهیم تسلیحات هسته‌ای تولید کنیم». آنگاه‌که پس از به‌کارگیری این تسلیحات علیه مردم بی‌دفاع سردشت و امکان به‌کارگیری آن علیه دیگر شهرهای ایران، باعث شد که بار دیگر رفیقدوست از امام (ره) اجازه رفتن به سمت تولید این سلاح‌ها را کسب نماید، امام خمینی(ره) فرمودند: «اگر ما هم تسلیحات شیمیایی تولید کنیم، آن وقت چه فرقی میان ما و صدام وجود دارد؟»
در همین راستا و علاوه بر اینکه بارها مسئولین جمهوری اسلامی ایران اعلام داشته‌اند که سلاح‌های کشتارجمعی در دکترین دفاعی ایران جایی ندارد، رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز در پیام خود به نخستین کنفرانس بین‌المللی خلع سلاح و عدم‌اشاعه سلاح‌های هسته‌ای در سال 1389 در تهران، استفاده از هرگونه سلاح کشتارجمعی را «نقض جدی مسلم‌ترین قواعد بشردوستانه و مصداق بارز جنایت جنگی» خواندند و یادآور شدند که افزون بر سلاح هسته‌ای، «دیگر سلاح‌های کشتارجمعی نظیر سلاح شیمیایی و میکروبی نیز تهدیدی جدی علیه بشریت تلقی می‌شوند.» معظم‌له افزودند: «ملت ایران که خود قربانی کاربرد سلاح شیمیایی است، بیش از دیگر ملت‌ها خطر تولید و انباشت این‌گونه سلاح‌ها را حس می‌کند.» ایشان در فتوای تاریخی خود اعلام نمودند: «ما کاربرد این سلاح‌ها را حرام و تلاش برای مصونیت بخشیدن ابناء بشر از این بلای بزرگ را وظیفه همگان میدانیم.»
بی‌تردید در جهانی که بشریت از اندیشه وجود دهها هزار بمب و کلاهک هسته‌ای و صدها تن تسلیحات شیمیایی و میکروبی، هیچ‌گاه نمی‌تواند به آرامش پایدار بیاندیشد، مضاف برآن، دولتی که خود را محق و مسئول پیگیری سیاست هسته‌ای دولت‌های دیگر می‌داند، اولین و تنها کشوری است که از این تسلیحات استفاده نموده و صدها هزار انسان را به کام مرگ کشانده و اکنون نیز به‌رغم تعهد بین‌المللی در معاهده ان‌پی‌تی نه تنها هیچ اقدامی برای خلع سلاح ننموده بلکه نوع جدید و پیشرفت‌های از سلاح هسته‌ای را در دست کار خود قرار داده که از آنها در جنگ‌ها استفاده نماید. به نظر می‌رسد یکی از اهداف مهم آمریکا در پرونده‌سازی و تبلیغات گسترده جهانی علیه صنعت هسته‌ای جمهوری اسلامی، مخدوش نمودن پیام انقلاب و اصول و مسلمات آن است زیرا انقلاب اسلامی حمایت و حفاظت از بشریت و کرامت انسانی آن را در سرلوحه سیاست بین‌المللی خود قرار داده است و همچنین دوری از تعالیم الهی و معنویت و پیروی از اندیشه سودانگاری در اقتصاد و روابط بین‌الملل که سرانجام آن تقسیم جهان به دو اقلیت بسیار ثروتمند و اکثریت مستضعف و تقسیم انسانها به شهروند درجه یک، دو و سه است را ریشه همه گرفتاری‌های بشر و جهان معاصر می‌داند. بدین‌سان و ملهم از آموزه‌های اسلامی، اصولی را در سرلوحه فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی قرار داده است که برای بشریت سرگشته امروز جذابیت دارد؛ اصولی که یکی از آنها فتوای صریح حرام بودن ساخت و به‌کارگیری تجهیزات و سلاح‌های کشتار جمعی است.
از منظر سیاسی نیز با برخورداری از منابع متکثر قدرت (در فصل پنجم به‌تفصیل بحث خواهد شد) و به رغم چالش‌های محیطی و قرار گرفتن در منطقه‌ای که از آن به بحرانی‌ترین مناطق جهان یاد می‌شود و همچنین به‌رغم خصومت‌های آشکار و پنهان آمریکا و غرب، جمهوری اسلامی ایران توانسته است بدون برخورداری از تسلیحات کشتارجمعی و هسته‌ای، علاوه‌بر حفظ امنیت ایران، نقش به‌سزایی در حفظ امنیت منطقه ایفاء نماید که نمونه اخیر آن کمک جدی و مؤثر به دولت‌ها و ملت‌های عراق و سوریه در مبارزه با داعش بود که به تعبیر ترامپ، ساخته و پرداخته اوباما ـ رئیس‌جمهور سابق ـ و خانم کلینتون ـ وزیر خارجه اسبق آمریکا ـ بود.