زلال بصیرت (۲۵۱) : توجه به قرآن و توسل به اهل‌بیت(ع)، وظیفه مردم و حوزه‌ها ۱۳۹۹/۰۳/۰۷
زلال بصیرت
توجه به قرآن و توسل به اهل‌بیت(ع)، وظیفه مردم و حوزه‌ها
۱۳۹۹/۰۳/۰۷
هیچ نعمتی از نظر بزرگی و عظمت، به اندازه نعمت قرآن، برای عموم انسان‌ها و بخصوص مسلمان‌ها، وجود ندارد؛ حتی اثبات نبوت پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله)نیز به وسیله قرآن صورت می‌گیرد؛ یعنی وقتی ثابت شود که قرآن، کلام خداست، معلوم می‌شود که آورنده آن نیز از سوی خداوند فرستاده شده است.
در قرآن کریم از مهم‌ترین و کلیدی‌ترین مسائل یعنی توحید و معاد گرفته تا مباحث مربوط به رفتارهای ساده انسانی، مورد توجه قرار گرفته است و در عین فصاحت و بلاغت کامل، نکته‌های اساسی زندگی و‌تربیتی، در نهایت زیبایی بیان شده است.
بی مهری و بی‌توجهی مسلمانان و حوزه‌ها به قرآن
مهم‌ترین منبعی که برای شناخت دین، باید به آن رجوع کرده و آن را بشناسیم، قرآن کریم است، اما متأسفانه این کتاب باعظمت با برکات بی‌شمارش، نه تنها از طرف سایر انسان‌ها، بلکه حتی از سوی مسلمانان نیز مورد بی‌مهری قرار گرفته است؛ تا آنجا که این امر بر پیامبر عظیم‌الشأن نیز گران آمده و علی‌رغم اینکه رحمهًْ للعالمین است و نسبت به امتش بسیار محبت دارد، اما روز قیامت از امتش به‌خاطر مهجور گذاشتن قرآن شکایت می‌کند. یعنی اهمیت قرآن بقدری است که پیامبر رحمت نیز به‌خاطر آن، نزد خدا از امت خویش شکایت می‌کند.
نه تنها قرآن توسط عموم مردم، مورد بی‌مهری قرار گرفته، بلکه این نعمت عظیم و منبع بی‌نهایت، در حوزه‌های علمیه که وظیفه اصلی‌شان شناخت دین و‌ترویج آن در سطح جامعه است نیز مورد کم‌توجهی قرار گرفته است. البته خداوند متعال در این عصر به ما لطف کرده و افرادی مثل علامه طباطبایی(ره) در این زمینه پیشگام شده‌اند که حق بزرگی بر گردن ما و حوزه‌های علمیه دارند و با اندک مسامحه‌ای می‌توان گفت ما هرچه از قرآن آموختیم، به برکت همین بزرگواران است.
اهمیت توجه به تفسیر موضوعی
قرآن نه تنها منبع غنی شناخت اسلام و راهنمای ما در بسیاری از عرصه‌هاست، بلکه حتی بهترین وسیله برای وحدت بین مسلمانان و پرهیز از تفرقه است و تمسک به قرآن و معرفی آن به‌عنوان عامل وحدت، می‌تواند نقش مهمی‌در از بین بردن تفرقه و رفع توطئه دشمنان داشته باشد.
نمی‌توان توقع داشت که چنین منبعی با چنین مراتب معرفتی عمیق را به‌صورت کامل بشناسیم، وقتی که بزرگان علما با تفکر در یک حدیثی مانند حدیثی که مربوط به قاعده استصحاب است و صرف وقت چندین ساله، کتاب‌هایی در مورد آن می‌نویسند، در مورد قرآن نیز باید با تفکر و تعمق، تلاش کرد، هر چند نمی‌توان همه معارف عمیق آن را شناخت؛ از سوی دیگر نمی‌توان به این بهانه، آن را رها کرد و به آن نپرداخت. باید اولویت‌هایی در شناخت قرآن در نظر گرفته شود و بر اساس آنها، برای شناخت اقدام شود. یکی از روش‌های اولویت‌بندی، دسته‌بندی معارف قرآن به موضوعات مختلف و تبیین آنهاست که در اصطلاح به آن تفسیر موضوعی می‌گویند.
وقتی بر اساس اولویت، موضوعاتی مشخص شد، باز هم باید تحقیق و بررسی کرد که چه روشی را باید به کار گرفت تا سریع‌تر ما را به هدف برساند و نیازها را برطرف کند.
کار اصلی روحانیت حفظ و‌ترویج دین است. استفاده از قرآن، بهترین راه برای حفظ اسلام از انحرافات است؛ چرا که هم از نظر سند و هم از نظر دلالت متقن بوده و مورد قبول همگان است.
خطر سیل شبهات و وظیفه حوزه‌ها
باید توجه داشته باشیم که شرایط امروز با گذشته بسیار متفاوت است؛ شاید در گذشته، همان مقدار معارف دین که یک فرد در مکتبخانه یاد می‌گرفت تا آخر عمر برایش کافی بود، اما امروز با سیل شبهاتی مواجه هستیم که حتی وقتی تحصیل‌کرده‌های دینی هم که در مقابل آن قرار می‌گیرند، مضطرب می‌شوند؛ چه رسد به دیگران.
چه کسی به غیراز حوزه و روحانیت باید وظیفه پاسخ به شبهات و تبیین آنها برای مردم و جوانان را بر عهده بگیرد؟متأسفانه این امر به‌خاطر غفلت یا تنبلی، مورد بی‌مهری قرار گرفته است؛ در حالی که برای فهمیدن و فهماندن قرآن، خیلی بیش از اینها باید تلاش کرد.
توسل به اهل‌بیت(ع)، موثرین راهکار موفقیت
توسل به اهل‌بیت(ع) و گدایی در خانه آنها، ساده‌ترین، راحت‌ترین و مؤثرترین عامل برای موفقیت در انجام وظایف است. البته این گدایی و توسل، باید صادقانه باشد؛ یعنی توسل ما به آنها نباید از باب تبرک و تیمن و شبیه تعارف باشد، بلکه باید حقیقی و بر اساس باور قلبی باشد؛ در واقع راه تکامل ما، به گدایی در خانه اهل‌بیت(ع)است و اگر گدایی ما صادقانه بود، شایستگی رحمت و عنایت اهل‌بیت(ع) را می‌یابیم. اگر معتقدیم امروز تلاش در زمینه شناختن و شناساندن قرآن کریم از اوجب واجبات است، باید توسلمان نیز بیشتر باشد؛ بدانیم اهل‌بیت(ع) بخلی ندارند و گوشه‌چشمی‌از آنها، می‌تواند خیلی از کارها را سامان دهد.
سخنرانی آیت‌الله مصباح یزدی (دام ظله) در دیدار جمعی از اساتید معارف مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)؛
قم؛24 / 9 / 1397 .