کلمه مدح نزديک به حمد است و حتي بعضي احتمال قوي مي‌دهند که دو تلفظ از يک کلمه باشند. چنان‌که در زبان عربي نظائر آنها زياد داريم مثل خلص و لخص و ايس و يئس که هر دو حروفشان يکي است ولي جايشان عوض شده است.
مدح به معناي ستايش است‌؛ ستايش از احساس‌هاي مخصوص انساني است، يعني اين انسان است که داراي اين درجه از ادراک و احساس است که وقتي در مقابل کمال و جلال؛ زيبايي و بهاء قرار مي‌گيرد، اين احساس به صورت عکس‌العمل در او پيدا مي شود که او را ستايش کند؛ اين احساس در حيوان نيست. حيوان نه آن کمال و جلال و عظمت را درک مي‌کند و نه قدرت دارد که ستايشگر اين اوصاف باشد.
... احساس پاکيزگي ديگري در انسان وجود دارد که باز از امتيازات انسان است که آن را «سپاسگزاري» مي‌گويند و ترجمه کلمه «شکر» است. 
و آن در وقتي است که از ناحيه کسي به انسان خير برسد، انسانيت انسان اقتضا مي‌کند که نسبت به او اظهار امتنان بنمايد.... اين صفت به اين حد در حيوان وجود ندارد و از مختصات انسان است‌ و اينکه خداي متعال در قرآن سؤال مي‌کند: هل جزاء الاحسان الا الاحسان، سؤالي است که مخاطب آن فطرت سليم انساني است و وجدان پاک انسان پاسخگوي آن است... حمد نه مدح خالص است و نه سپاسگزاري خالص؛ پس چيست؟ 
مي‌توان گفت اگر هر دو را با هم ترکيب کنيم؛ حمد است‌. يعني مقامي که هم لايق ستايش است به دليل عظمت و جلال و حسن وکمال و بهاء و زيبايي که دارد و هم لايق سپاسگزاري است، به دليل احسان‌ها و نيکي‌ها که از ناحيه او رسيده است... 
بعيد نيست که در معني حمد، مفهوم ديگري نيز دخالت داشته باشد و آن مفهوم‌ پرستش است، پس در مفهوم حمد سه عنصر در آن واحد دخيل است‌: ستايش‌، سپاس‌،‌پرستش، به عبارت ديگر حمد، ستايش سپاسگزارانه‌ پرستشانه است... 
شهید مطهری‌، آشنايي با قرآن(جلد 1و2) صص  88-85