بررسی علل بد حجابی

7- مقاله : علل بی حجابی وبدحجابی در جامعه   

بسم الله الرحمن الرحيم                           

   مقدمه :

          زن از دیدگاه اسلام دارای  شخصیتی بسیار بزرگ  وارزشمند است  وتربیت خوبان جامعه درگرو تقوای زن میباشد وبا تربیت بشر میتواند جامعه ای را اصلاح نماید. سعادت ورستگاری مردان  در گرو زن پارسا وبا تقوا میباشد که با عفاف وپوشیدگی خویش راه رابرای تربیت بهترین انسانهای روی زمین هموار می کند عفاف وپوشش از آن جهت که امری فطری میباشد اما برای جامعه بسیار حائز اهمیت می باشدلذا زن باید در جامعه به گونه ای حجاب رارعایت کند که بیمار دلان به اوطمع نکنند وباعث تشویش اذهان وافکار نشود حجاب و پوشش صحیح زنان یکی از عوامل بسیار مؤثر در حفظ خانواده است زن با عنصر حجاب اسلامی به تهذیب وتزکیه نفس  وملکات نفسانی پرداخته وقرب الهی را فراهم ساخته  وزمینه رشد معنوی مردان رادر اثر حفظ نگاه تامین می کند .

علل بی حجابی

1-    دوری از یاد خدا

                 یکی از راه هایی که سبب تقویت و تثبیت ایمان می شود و سیر قلبی انسان را به سوی معبودش سرعت می بخشد، ذکر است. ذکر به معنای یادآوری (حضور معنی در نفس)، در مقابل نسیان و غفلت آمده است. خداوند پیامبرش را «مُذَکِّر» یعنی تذکردهنده لقب داده است: «اِنَّما انت مُذَکِّرٌ، لَستَ علیهم بِمُصَیطِر»1. انسان در ذات خود مشتاق ارتباط با خداست. برای همین است که از یاد و انس با او لذت می برد، ولی گاهی به غفلت یا فراموشی مبتلا می شود که نیاز به یادآوری دارد.

بی حجابی نتیجه غفلت از یاد خداست وغفلت ازیاد خدا همراه شدن با شیطان است «وَ مَنْ یَعْشُ عَنْ ذِکْرِ الرَّحْمنِ نُقَیِّضْ لَهُ شَیْطانًا فَهُوَ لَهُ قَرینٌ؛(2) هر آن که از یاد خدا روی گرداند شیطان همراه او خواهد شد».  اگر در جامعه ای یادخدا کمرنگ بشودآن جامعه راحت تن به گناه وعصیان می دهدوافراد آن جامعه در مقابل گناه سست میشوند وشیطان دل آنها را تسخیر خود میکند وفرقی برای آن شخص نمی کند که با بدن عریان بیرون بیاید یا اینکه بدحجاب باشد چون او همراه وهمنوا با  شیطان است   خداوند در قرآن کریم سوره حشر می فرماید :ولا تکونو کالذین نسواالله(3)

((واز کسانی نباشید که به کلی خدا رافراموش کردند ))

هرکسی که خدا رافراموش کند چندعلائم دارد 1- انساهم انفسهم  خود فراموش می شود برای اوتفاوتی نمی کند با ابن زیاد باشد یا دنبال عمربن سعد حضرت ((امام خمینی (ره) در تفسیر این آیه می فرماید اگر کسی خدا را فراموش کرد خدا اورا به خودش واگذار میکند )) در صبح عاشورا حسین بن على علیه السلام اولین خطبه ای که خواند این بود استحوذ علیکم الشیطان فانسکم ذکرالله(4)

حضرت تسخیر شدن قلبها بوسیله شیطان ورویارویی با اورا دوری از یادخدا معرفی می کند ولذا کسی که خدا را فراموش کند نور امام رانمی بیند نور دین را نمی بیند و گناه برای او به منزله عسل می ماند شیرینی گناه در دل او رسوخ میکند بی حجابی برای او فرهنگ میشود و چون ذکر خدا را فراموش کرده  ونور  خدا را نمی بیند اگر در جامعه زمان حسین بن علی (ع) 30هزار جمعیت با آن حضرت روبروشدندوپسر پیغمبر را یاری نکردند وخود حضرت وفرزندان ویاران باوفایش رابه شهادت واسارت کشیدند چیزی جز دوری از یاد خدا نبود 2-ارتباطش با قرآن اندک است3- نماز را با کسالت می خواند4- تعجیل برای گناه می کند یسارعون فی الاثم والعدوان (5)و.....5- حق پذیر نیست

2- بی غیرتی مردان:

     از علل اصلی بدحجابی در جامعه بی غیرتی مردان در جامعه است بی غیرتی عبارت است کوتاهی در محافظت ازدین وعرض وناموس که یکی از صفات خبیثه انسان است وبه گونه ای است که انسان اگر غیرت نداشته باشد دین نداردومرد باید به مهم اهتمام شدید  ورزد واز مسائلی که امنیت خانواده را مخدوش می سازد دور نگه دارد    مرد در خانه  به عنوان ستون وقوام خانواده می باشدیکی از مهمترین وظایف مرد در حیطه قوّامیت، حفظ امنیت اخلاقی خانواده است. همسر و فرزندی که نتواند در هجمه نگاههای تند و اغراض شوم دیگران به شوهر و یا پدرش پناه ببرد جداره مصونیتش نازک و شکننده خواهد شد. جداره ای که حفظ پوشش و رفتار مناسب از یکسو و محفوظ داشته شدن از اغراض شوم از سویی دیگر، ان را مستحکمتر می سازد

 موسیقی و لهو و لعب نیز از عوامل مهم بی غیرتی است به گونه ای که در خانه ای که موسیقی نواخته یا شنیده شود غیرت از آنجا رخت برمی‌بندد.  امام صادق علیه السلام فرمودند: هنگامی که چهل روز در خانه ای موسیقی نواخته یا شنیده شود شیطانی که قفندر نام دارد اعضایش را به اعضای صاحب خانه می‌مالد ودرآن می دمدتا اور ابی غیرت می‌کندتاآنجاکه حتی اگربه زن وفرزندش تجاوزویا نیت سوئی صورت گیرد ازخودغیرتی عیان نخواهد ساخت (6)
انسان این حالت را دارد که هر چه بیشتر در گرداب شهوات شخصی فرو رود و عفاف و تقوا و اراده اخلاقی را از کف بدهد، احساس غیرت در وجودش ناتوان می گردد. شهوت پرستان از اینکه همسران آنها مورد استفاده های دیگران قرار بگیرند رنج نمی برند و احیاناً لذت می برند و از چنین کارهایی دفاع می کنند. برعکس، افرادی که با خودخواهی ها و شهوات نفسانی مبارزه می کنند و ریشه های حرص و آز و طمع و ماده پرستی را در وجود خود نابود می کنند و به تمام معنی انسان و انساندوست می گردند و خود را وقف خدمت به خلق می کنند و حس خدمت به نوع در آنان بیدار می شود، چنین اشخاصی غیورتر و نسبت به همسران خود حساستر می گردند. اینگونه افراد حتی نسبت به ناموس دیگران نیز حساس می گردند. یعنی وجدانشان اجازه نمی دهد که ناموس اجتماع مورد تجاوز قرار گیرد(7).

  حضرت امیرالمؤمنین(علیه‌السلام) به مردم عراق فرمود:"شنیده‌ام که زنان شما در راه‌ها و بازارها با مردان نامحرم به گفتگو می‌پردازند و شانه به شانه یکدیگر راه می‌روند!آیا حیا نمی‌کنید!".[ملا احمد نراقی، معراج السعاده، ص 163 )حال چه باید گفت در مورد اتفاقاتی که در جامعه بشری به وقوع پیوسته است و گروههایی با نامها و عناوین فریبنده همچون فمنیسم و دفاع از حقوق زنان، خانمها  و نوامیس مردم را به انواع حیله­ها و ترفندها به انظار عمومی فراخوانده آنها را در میان مردان و جامعه­ای مسموم رها می­کنند تا دستان پلید عده­ای سودجو یا هوسران یا افرادی جاهل و غافل به بهره کشی از این مخلوقات لطیف و وزنه­های مؤثر اجتماع پرداخته، کیان خانواده را سست کنند و با شعارهای پوچ و دهان پُرکن، آبرو و حیثیت و قداست آنها را به باد اشتباهات خود دهند و گاهی با دادن اعلامیه­ها و بیانیه­هایی سعی در موجه جلوه دادن چهرۀ زشت و سودجوی خود برآیند؛ از وجدانهای بیدار که به غبار ندانم کاریها آلوده نشده­اندمی­پرسیم آیا این امور با تعالیم اسلامی که زن را ریحانه حساب می­کند نه پهلوان]، سازگار است؟

3-عقده های روحی –روانی:

عقده های روحی – روانی یكی دیگر از عوامل بی حجابی زنان در جامعه می باشد . برخی از انسان ها در زندگی خود به نوعی كمبود عاطفی و شخصیتی دچار می شوند كه ممكن است از این موضوع بی اطلاع باشند و سعی دارند از راه های مختلف آنها را بر طرف كنند و خود را اشباع نمایند.كمبودهای عاطفی و شخصیتی می تواند دلایل متعددی داشته باشد . برخی از این كمبود ها ممكن است در كودكی از طرف والدین ایجاد شود و برخی دیگر می تواند در نوجوانی و جوانی از طرف اولیاء و مربیان جامعه ایجاد گردد . به هر حال دچار شدن به این گونه كمبودها می تواند عواقب بدی داشته باشد تا جایی كه انسان را تا مرز ورشكستگی درونی و باطنی پیش می برد.افرادی كه به این گونه بیماری و عقده روانی مبتلا می شوند ، سعی دارند با استفاده از شیوه های غیر عاقلانه و غیر منطقی آن را جبران كنند و در میان مردم جایگاهی برای خود دست و پا كنند ؛ چرا كه انسان دوست دارد همواره در میان مردم از جایگاه ویژه ای برخوردار باشد و برای نیل به این هدف از دو راه استفاده می كند:

1- از راه های درست و منطقی همچون تحصیل علم ، ایمان ، تقوا ، فضایل اخلاقی و مكارم انسانی .

2- از راه های نا درست  همچون بی حجابی وبدحجابی وبه روشهای گوناگون خود را نمایان ساختن تا زمانی که دیگران اورا در اجتماع بپسندندورضایت  شخص حاصل شود 

  4-تهاجم فرهنگی دشمن

یکی از عوامل رواج بدحجابی و بی حجابی تهاجم فرهنگی غرب در جامعة ما است.

از آنجا که در غرب و اروپا، معنویت و مذهب به حاشیة زندگی خزیده است همة وجود زن برای استفاده های جنسی مطرح شده است. غرب با گریزان کردن دختران از چادر و حجاب کامل، در واقع بین آنان و ارزشهای جامعه شان فاصله ایجاد کرده است. کشورهای غربی به شیوه های مختلف این ایده و تفکر را در جوامع اسلامی ترویج نموده تا حدودی موفق بوده‌اند.

5- گسترش روحیة غربگرایی و غرب زدگی

علاوه بر تهاجم فرهنگی که از برون مرزها اعمال می شود، نوعی روحیة غربگرایی و غرب زدگی در خود جوانان و نوجوانان نیز به چشم می خورد. تلقی برخی افراد این است که اگر بخواهیم متمدن و پیشرفته شویم باید در رفتار عملکرد، نوع و مدل لباس از غرب تقلید کنیم. در این رویکرد، متمدن شدن به معنای غربی شدن و تقلید از الگوها و هنجارهای غربی است؛ لذا برخی جوانان و نوجوانان که از نظر اعتقادی و دینی باورهای لازم را ندارند، تلاش می کنند در نوع پوشش و لباس از غرب تقلید کنند.

6- تقلید از الگوهای غربی و خارجی

از دیگر عوامل و زمینه های رشد بدحجابی و بی حجابی در میان جوانان و نوجوانان نادیده گرفتن الگوهای خودی و روی آوری به الگوهای بیگانه است. روشن ترین و صریحترین اظهار نظر در این زمینه همان مصاحبه ای بود که “اوشین” به عنوان الگوی زن امروز معرفی گردید و شخصیت و مقام معنوی حضرت زهرا(س) به فراموشی سپرده شد. این سخن باالصراحه به زبان یکی از دختران نسل امروز جاری شد، اما بازخوانی ذهن و رفتار همه یا اکثریت کسانی که حجاب و مسایل اسلامی را مراعات نمی کنند، نشان دهندة همین نوع تفکر است جهالت افراد:ریشه همه بدیها از نادانی است انسان وقتی دانا به امورات باشد هیچ وقت خویش را نه به گناه می اندازد ونه به تاریکی راهنمایی می شود چون می داند که عاقبت آن کار چیست فلذا یکی از علل گناه جهل ونادانی است و کسی که بی حجابی ویا بدحجابی در سطح جامعه  میکندنادان است وبه خاطر جهل ونادانی ازامورات شرعی مرتکب چنین  معصیت بزرگی می شود وهم خود وهم جامعه را به فساد می کشاند .

اوصاف انسانهای نادان

1-یکی از صفات نادانان در قرآن کریم مسخره کردن است افرادی که در جامعه بی حجابی میکنند وقتی که به آنها تذکر داده می شود که حجاب رارعایت کن ویا اینکه در شرع مقدس این عمل شما حرام می باشد این عمل را که حرکتی صحیح میباشد با استهزا ومسخره جواب میدهند  در قرآن در دو آیه، این صفت را جزء صفات جاهلان شمرده:

«وَ إِذا نادَیتُمْ إِلَى­الصَّلاةِ اتَّخَذُوها هُزُواً وَ لَعِباً ذلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لایعْقِلُون‏»8

«آنها هنگامى كه (اذان مى‏گویید، و مردم را) به نماز فرا مى‏خوانید، آن را به مسخره و بازى مى‏گیرند این بخاطر آن است كه آنها جمعى نابخردند.»  در این آیه، علت اینکه کفار نماز را به مسخره می­گرفتند، سبکسری و نادانی آنها بیان شده؛ چون آنان به اعمال دینی و عبادت حقیقی نمی­توانند بنگرند و فواید آن را که انسان را به خدای متعال نزدیک کرده و تحصیل سعادت دنیوی و اخروی بوده، درک کنند. دومین آیه­ای که در این زمینه قابل استدلال است، مربوط به جریان حضرت موسی و ذبح گاو بنی­اسرائیل است که آنها این امر الهی را تمسخر می­دانستند:

«وَ إِذْ قالَ مُوسى‏ لِقَوْمِهِ إِنَّ اللَّهَ یأْمُرُكُمْ أَنْ­تَذْبَحُوا بَقَرَةً قالُوا أَتَتَّخِذُنا هُزُواً قالَ أَعُوذُ بِاللَّهِ أَنْ­أَكُونَ مِنَ­الْجاهِلینَ»9

«و (به یاد آورید) هنگامى را كه موسى به قوم خود گفت: خداوند به شما دستور مى‏دهد ماده گاوى را ذبح كنید (و قطعه‏اى از بدن آن را به مقتولى كه قاتل او شناخته نشده بزنید، تا زنده شود و قاتل خویش را معرفى كند و غوغا خاموش گردد.) گفتند: آیا ما را مسخره مى‏كنى؟ (موسى) گفت: به خدا پناه مى‏برم از اینكه از جاهلان باشم!»

این آیه نشان می­دهد که استهزا نمودن و مسخره كردن، كار افراد نادان و جاهل است که پیامبران الهی هرگز نادان و جاهل نبودند‏..به بازى گرفتن دیگران كار مردم پست و نادانان است؛ کسانی که جهل وجود آنان را فرا گرفته و موجب تمسخر دیگران شده که در حقیقت، جهالت به ارزش و مقام انسانیت دارند که نه به  خودارزش قائلندونه به دیگران ودرواقع به مقام انسانى احترام نمی­گذارند.

از جمله صفاتی که می­توان از قرآن برای جاهلان اخذ کرد، ناتوانی در برابر وسوسه­های شیطانی و شهوات است:

«قالَ رَبِّ السِّجْنُ أَحَبُّ إِلَی مِمَّا یدْعُونَنی‏ إِلَیهِ وَ إِلاَّ تَصْرِفْ عَنِّی كَیدَهُنَّ أَصْبُ إِلَیهِنَّ وَ أَكُنْ مِنَ­الْجاهِلینَ»10

 

«(یوسف) گفت: پروردگارا! زندان نزد من محبوبتر است از آنچه اینها مرا بسوى آن مى‏خوانند! و اگر مكر و نیرنگ آنها را از من باز نگردانى، بسوى آنان متمایل خواهم شد و از جاهلان خواهم بود!»

 آیه بیان­گر اینست که کار زشت و گناه در محضر خداوند از کسانی سر می­زند که در جهل به سر می­برند؛ کسانی که از حقوق و حدود الهی غافلند؛ قلمرو شیطان در وجود بشر محدود است به نفوذ در اندیشه او، نه تن و بدن او. نفوذ شیطان در اندیشه بشر نیز منحصر است به حد وسوسه کردن و خیال یک امر باطلی را در نظر او جلوه دادن. قرآن کریم این معانی را با تعبیرهای تزیین، تسویل، وسوسه و امثال اینها بیان می کند. اما اینکه چیزی را در نظام جهان بیافریند و یا اینکه تسلط تکوینی بر بشر داشته باشد؛ یعنی به شکل یک قدرت قاهره بتواند بر وجود بشر مسلط شود و بتواند او را بر کار بد اجبار و الزام نماید، از حوزه قدرت شیطان خارج است. لذا شیطان انسان را به کاری اجبار نمی کند بلکه بشر را دعوت وسپس وسوسه می کندهر چه هست وسوسه است و دعوت است و تزیین و تسویل است. 

 خداوند درقرآن می فرماید : «

یا ایها الذین امنوا لا تتبعوا خطوات الشیطان و من یتبع خطوات الشیطان فانه یأمر بالفحشاء و المنکر(11)

؛ ای کسانی که ایمان آورده اید از گام های شیطان پیروی نکنید. هر کس پیرو گام های شیطان شود (گمراهش می سازد زیرا) او به فحشا و منکر فرمان می دهد و اگر فضل و رحمت الهی بر شما نبود هرگز احدی از شما پاک نمی شد، ولی خداوند هر که را بخواهد تزکیه می کند و خدا شنوای داناست.» انسان باید در هر حال از شیطان غافل نباشد ومتوجه آفات وخطرات در پیش روی خود باشد وگام به گام شیطان حرکت نکند  کسی که در جامعه بی حجابی یا بدحجابی انجام میدهد از شیطان پیروی نموده وپشت سر اوحرکت میکند و در نهایت شخص را به فساد وفحشا فرمان می دهد مگر فضل ورحمت الهی شامل حال آن شخص شود  انسان در هر سنی شیطان اورا دعوت به بدی وکار زشت می کند ولی در سنین جوانی بیشتر است  تنها راه نجات از این وسوسه ها  فقط تقوا است تقوا باعث دوری از گناه می شود

لقمه حرام :

  خوردن لقمه حرام برافکار ،عقاید واعمل انسان تاثیر بسزایی دارد وراه سعادت وخیرورستگاری رابراومی بندد وچنان  انسان در اثر لقمه حرام  می لغزد که مانع پندپذیری از سوی بهترین افراد می شود وخویش را سرسپرده شیطان می کند .چشم ودل وگوش واندیشه آدمی را در مقابل حقیقت می بندد
از نگاه دین اسلام و عقل سلیمِ آدمی، دوری نکردن از مال حرام در نیازهای مادّی زندگی مورد نکوهش بوده است، و اثرات سوئی بر جان و دل انسان گذاشته و بسیاری از گناهان، ریشه در آلودگی روح آدمی دارد و لقمه حرام مثل آب آلوده که جسم را بیمار می‌سازد جان آدمی را آلوده می‌کند

قرآن کریم می فرماید:

وَلاَ تَأْكُلُواْ أَمْوَالَكُم بَيْنَكُم بِالْبَاطِلِ وَتُدْلُواْ بِهَا إِلَى الْحُكَّامِ لِتَأْكُلُواْ فَرِيقًا مِّنْ أَمْوَالِ النَّاسِ بِالإِثْمِ وَأَنتُمْ تَعْلَمُونَ(12)

«و اموال یکدیگر را به باطل (و ناحق) در میان خود نخورید! و براى خوردن بخشى از اموال مردم به گناه، (قسمتى از) آن را (به عنوان رشوه) به قضات ندهید، در حالى که مى‏دانید این کار، گناه وحرام است لقمه حرام در اعمل ورفتار آدمیان به صورتهای متفاوتی بروز می نماید وبی حجابی وبدحجابی در جامعه یکی از نشانه های لقمه حرام است  لقمه حرام آنچنان در زندگی او رسوخ نموده است  که با دلایل واهی مانع رسیدن حق وحقیقت دراندیشه اومی شود.  آنانی که به دستور يزيد به جنگ امام حسين (ع) برخاستند،به «حرامخواري»آلوده بودند.اين حرامخواري،چشم ودل وانديشهي آنان رادرهم نورديده ونقش حقيقت وصداقت را ازذهنش ان زدوده بود.

امام حسين (ع) درروزعاشوراكوشيدتابا نصيحت وموعظه،لشكرعبيدالله بن زياد را اززشتكاري شان آگاه كندو ازاد امهيراهي كه درآن لغزيده اند،بازدارد ؛اماآنان باغوغا وجنجال ،مانع رسيدن صداي امام (ع) به گوش خودشدند. امام روبه آنان كرد وفرمود:                                                                                          » ادعوكم الي سبيل الرشاد فمن اطاعنيكانمنالمرشدينومنعصانيكانمنالمهلكينو كلكمعاصلامريغيرمستمعقوليفقدملئتبطونكممنالحراموطبععليقلوبكمويلكمالاتنصتونالاتسمعون(13)

 شما رابه راه رشد فرا مي خوانم؛هركه اطاعت كند،رستگاراست وهركه نافرماني كند،درزمره ي هلاك شدگان قرارمي گيرد. همه ي شما فرمان مرا سرپيچي مي كنيد،به سخنم گوش فرانمي دهيد؛البته (حق داريد،چراكه) شكمهايتان ازحرام پرشده است،درنتيجه خداوندبردلهاي شمامهرزده است (وهرگزحقايق رادرك نمي كنيد) . شماچراساكت نمي شويد،چراگوش نمي دهيدونمي شنويد؟ بنابراین  لقمه حرام در زندگی انسان بسیار موثر است  وباعث قساوت قلب وسیاهی دل می شود وکسی که قسی القلب ودلش سیاه شد مرتکب  گناه می شود .

 پي نوشت ها:

1) غاشیه: 22 و 23

2) (زخرف: 36

3) سوره حشر- آیه 19

(4)-مقتل مقرم / ۲۲۷ - ۲۲۸ و مقتل خوارزمى ۱ / ۲۵۳

(5)-مائده آیه 62

(6) (وسائل الشیعه (دوره 30 جلدی)، ج 17، ص 313

(7) ( شهید مطهری برگرفته از کتاب حجاب)

(8) مائده/58

(9) بقرة/67

(10) یوسف/33

 (11) آیه 21 از سوره نور

(12) بقره، 188

(13) بحارالانوار،ج45،ص1 

    گردآورنده :  ع  ر