همزمان با جشن چهل سالگی انقلاب اسلامی، مقام معظم رهبری طی بیانیه‌ای رهنمودهایی را در حوزه‌های مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی مطرح کردند. بيانيه گام دوم انقلاب به عنوان نقشه راه، چراغ راهي براي مسئولين و آحاد مردم است که براي دستيابي به تمدن نوين اسلامي حرکت بر روی خط سیر ترسیمی امام جامعه ضروري است.

شاید در بین تمام دستگاهها، نقش مجلس شورای اسلامی در تحقق منویات ایشان برجسته و منحصر به فرد باشد. چرا که مجلس بااستفاده از وظیفه خود که همان تقنین و نظارت است، می‌تواند ریل حرکت دستگاه‌های اجرائی را منطبق با آن تعیین و یا درمرحله عمل هم با جدیت از هر دستگاهی وظیفه محوله را درخواست کند.
پایبندی بر اصول
«جمهوری اسلامی، متحجّر و در برابر پدیده‌ها و موقعیّتهای نو به نو، فاقد احساس و ادراک نیست، امّا به اصول خود به‌شدّت پایبند و به مرزبندی‌های خود با رقیبان و دشمنان به‌شدّت حسّاس است».
عزّت ملّی، روابط خارجی، مرزبندی با دشمن باید سرلوحه کار مجلس قرار گیرد.
ایشان فرمودند: «این هرسه، شاخه‌هایی از اصلِ «عزّت، حکمت، و مصلحت» در روابط بین‌المللی‌اند. صحنه جهانی، امروز شاهد پدیده‌هایی است که تحقّق یافته یا در آستانه‌ ظهورند: تحرّک جدید نهضت بیداری اسلامی بر اساس الگوی مقاومت در برابر سلطه آمریکا و صهیونیسم؛ شکست سیاست‌های آمریکا در منطقه غرب آسیا و زمین‌گیر شدن همکاران خائن آنها در منطقه؛ گسترش حضور قدرتمندانه سیاسی جمهوری اسلامی در غرب آسیا و بازتاب وسیع آن در سراسر جهان سلطه».
بنابراین مجلس شورای اسلامی باید نسبت به اصول نظام و انقلاب اسلامی حساس بوده و از آزموده‌های گذشته عبرت بگیرد.
جوان‌گرائی
اصل مهم دیگر که حضرت ایشان همواره بر آن تاکید داشته‌اند و در این بیانیه هم به‌عنوان مخاطب ومحور اصلی بیانیه می‌باشد؛ جوانان هستند. مجلس باید زمینه حضور جوانان را در حوزه‌های مختلف فراهم کند و به ایده‌ها و خلاقیت آنان ارج نهد.
ایشان در این بیانیه فرمودند: «دنباله این مسیر که به گمان زیاد، به دشواریِ گذشته‌ها نیست، باید با همّت وهشیاری و سرعت عمل و ابتکار شما جوانان طی شود. مدیران جوان، کارگزاران جوان، اندیشمندان جوان، فعّالان جوان، درهمه میدانهای سیاسی و اقتصادی وفرهنگی و بین‌المللی و نیزدرعرصه‌های دین و اخلاق و معنویّت و عدالت، باید شانه‌های خود را به زیر بار مسئولیّت دهند».
توجه به ظرفیت‌های طبیعی و انسانی
ایران کشوری با سرمایه‌های بی‌نظیر و بی‌بدیل انسانی و غیرانسانی است. سرمایه‌های انسانی مومن و انقلابی و دارایی‌های خدادادی زیادی در نقطه نقطه این خاک وجود دارند که هنوز به‌طور شایسته و بایسته مورد استفاده قرار نگرفته است.
خیلی از منابع و معادن ما متاسفانه به‌صورت خام در اختیار دیگران قرار می‌گیرند و با خروج وحشتناک سرمایه‌ها و نقدینگی با اندکی تغییر دوباره به کشور وارد می‌شوند. با مدیریت انقلابی این منابع، می‌توان هم زمینه ایجاد فرصت شغلی را فراهم کرد و هم از خروج ثروت ملی جلوگیری کرد و هم....
ایشان فرمودند: «بسیاری از ظرفیّتها دست‌نخورده مانده است. گفته شده‌ است که ایران از نظر ظرفیّت‌های استفاده‌نشده طبیعی و انسانی در رتبه اوّل جهان است. بی‌شک شما جوانان مؤمن و پُرتلاش خواهید توانست این عیب بزرگ را برطرف کنید».
علم و پژوهش
متاسفانه در دوره‌هایی از مدیریت کشور حوزه دانش و پژوهش مغفول و مظلوم واقع شد. علم وپژوهش با پیشرفت لازم و ملزوم هم بوده و ‌گریز و گزیری از اهمیت دادن به آن وجود ندارد. ازنظر رهبرانقلاب «دانش،‌ آشکارترین وسیله عزّت و قدرت یک کشور است. روی دیگر دانایی، توانایی است».
نمونه‌های واقعی و عینی آن را در حوزه پزشکی، هسته‌ای و نظامی می‌توان دید. بنابراین مجلس شورای اسلامی اولا باید درجهت رشد علم هیچ هزینه‌ای را دریغ نکرده، ثانیا عرصه دانش و پژوهش را از هرچه سیاسی‌کاری است؛ جدا انگارد.
معنویّت و اخلاق
امروزه همگان با تمام وجود دریافته‌اند که هرچقدر بشریت از معنویت دور شده، به همان اندازه دچار سردرگمی و پوچی شده است. از انسانیت سقوط کرده و به موجودی وحشی تبدیل شده است. بهترین دلیل هم واقعیات امروز دنیاست. همه می‌بینیم، قابل انکار نیست. از طرف دیگر نمونه‌های زیادی در همین زمان ومکان خودمان می‌توان یافت. از شهیدان دانشمند هسته‌ای احمدی روشن و شهریاری تا شهید حججی و حاج قاسم. مردانی که شبانگاهان را در محراب عبودیت به صبح می‌رساندند و روزها در سنگرهای علم و غیرت و عزت خاک‌نشین بودند.  
ایشان فرمودند: «شعور معنوی و وجدان اخلاقی درجامعه هرچه بیشتر رشد کند برکات بیشتری به بارمی‌آورد. ابزارهای رسانه‌ای پیشرفته و فراگیر، امکان بسیار خطرناکی در اختیار کانون‌های ضدّ معنویّت و ضدّ اخلاق نهاده است و هم‌اکنون تهاجم روزافزون دشمنان به دلهای پاک جوانان ونوجوانان و حتّی نونهالان با بهره‌گیری از این ابزارها را به چشم خود می‌بینیم. دستگاه‌های مسئول حکومتی در این‌باره وظایفی سنگین برعهده‌ دارند که باید هوشمندانه و کاملاً مسئولانه صورت گیرد».
مجلس شورای اسلامی باید با جدیت از دستگاه‌های مختلف فرهنگی مانند رسانه‌ها، سازمان تبلیغات، حوزه‌های علمیه، وزارت فرهنگ، وزارت خانه‌های آموزشی و ارتباطات برنامه‌ها و عملکردشان را در بازه‌های زمانی مشخص گزارش‌گیری کند. البته ناگفته پیداست که نهادهای فرهنگی ما مانند صداوسیما و حوزه‌های علمیه همواره موردگزند سیاسی‌کاری‌های نحوست بار واقع شده‌اند. هرچندکه به عملکرد خودآنها هم نقدهایی وجود دارد.
اقتصاد
 دراین بیانیه فرمودند: «اقتصاد یک نقطه کلیدیِ تعیین‌کننده است. اقتصاد قوی، نقطه قوّت و عامل مهمّ سلطه‌ناپذیری و نفوذناپذیری کشور است واقتصاد ضعیف، نقطه ضعف و زمینه‌‌ساز نفوذ وسلطه و دخالت دشمنان است. فقر و غنا در مادّیّات و معنویّات بشر، اثر می‌گذارد. اقتصاد البتّه هدف جامعه اسلامی نیست، امّا وسیله‌ای است که بدون آن نمی‌توان به هدف‌ها رسید. تأکید برتقویت اقتصاد مستقلّ کشور که مبتنی‌ برتولید انبوه و باکیفیّت، و توزیع عدالت‌محور، و مصرف به ‌اندازه و بی‌اسراف، و مناسبات مدیریّتی خردمندانه است و در سال‌های اخیر از سوی اینجانب بارها تکرار و بر آن تأکید شده، به‌خاطر همین تأثیر شگرفی است که اقتصاد می‌تواند بر زندگی امروز و فردای جامعه بگذارد».
«راه‌حلّ این مشکلات، سیاست‌های اقتصاد مقاومتی است که باید برنامه‌های اجرائی برای همه بخشهای آن تهیّه و با قدرت و نشاط کاری و احساس مسئولیّت، در دولت‌ها پیگیری و اقدام شود. درون‌زایی اقتصاد کشور، مولّد شدن و دانش‌بنیان شدن آن، مردمی کردن اقتصاد و تصدّیگری نکردن دولت، برون‌گرایی با استفاده از ظرفیّتهایی که قبلاً به آن‌اشاره شد، بخشهای مهمّ این راه‌حل‌ها است».
اقتصاد مقاومتی نیازمند مولفه‌های مهم و کلیدی است: مبارزه با قاچاق و فساد، جلوگیری از واردات بی‌رویه، اقدام عاجل درجهت جهش تولید و حمایت از آن، جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی ونیز نقدینگی مدیریت نشده سال‌های گذشته و به‌کارگیری آنها درامرتولید و رونق آن.
عدالت و مبارزه با فساد
فرمودند: «این دو لازم و ملزوم یکدیگرند. فساد اقتصادی و اخلاقی و سیاسی، توده چرکین کشورها و نظام‌ها و اگر در بدنه حکومت‌ها عارض شود، زلزله ویرانگر و ضربه‌زننده به مشروعیّت آنها است».
نمی‌توان منکر تبعیض‌ها و بی‌عدالتی‌ها و رانت‌ها در جامعه شد. در همین مجلس چه خیانت‌هایی که نشد و چه خسارت‌هایی که این مردم متحمل نشدند. مبارزه بی‌امان با فساد، در اولین مرحله نیازمند پاکدستی و نورانیت قلب است. پس لحظه‌ای نباید به بیهوده بگذرد.
سبک زندگی
با اینکه طی سال‌های گذشته ایشان در این مورد به کرّات رهنمودهایی داشتند اما به لحاظ اهمیت آن در جامعه سازی و تمدن سازی در بیانیه گام دوم نیز تاکید کرده‌اند. با این حال فرمودند: «سخن لازم در این‌باره بسیار است. آن را به فرصتی دیگر وامیگذارم و به همین جمله اکتفا می‌کنم که تلاش غرب در ترویج سبک زندگی غربی در ایران، زیان‌های بی‌جبران اخلاقی و اقتصادی و دینی و سیاسی به کشور و ملّت ما زده است؛ مقابله با آن، جهادی همه‌جانبه و هوشمندانه می‌طلبد که باز چشم امید در آن به شما جوانها است».
سبک زندگی ابعاد مختلفی را اعم از فردی و اجتماعی دربرمی‌گیرد. مطالعه، کارشناسی عالمانه و برنامه‌ریزی مسئولانه و متعهدانه ضرورت تغییر سبک زندگی نه چندان صحیح امروز ماست. از تغذیه گرفته تا ازدواج و تربیت فرزند و نیز روابط خانوادگی و معاشرت‌های اجتماعی شاخصه‌های مهمی هستند که باید مجلس جزو فوریت‌ها و اولویت‌های کاری خویش قرار داده وظائف هر نهاد و مسئولی را به‌طور مشخص در این مورد تبیین و نظارت کند. وزارت خانه‌های علوم، آموزش و پرورش، ارشاد، ارتباطات، شورای عالی انقلاب فرهنگی، ورزش وجوانان، سازمان تبلیغات، صداوسیما، حوزه علمیه و... باید با قانونی کردن مجلس، با مدیریت متمرکز اتاق فکر و عمل تشکیل داده و به جبران هرچه زودتر گذشته‌ها بپردازد.
شاید تشکیل حداقل کمیته‌ای با همین عنوان در مجلس جهت استمرار و تداوم و انسجام کار ضرورت داشته باشد.
مهدی جبرائیلی تبریزی
25/3/1399
دانش‌آموخته سطح چهار حوزه علمیه قم