پیروزی ایران و محکومیت آمریکا در دادگاه بین‌المللی لاهه ۱۴۰۲/۰۱/۱۳
پیروزی ایران و محکومیت آمریکا در دادگاه بین‌المللی لاهه
۱۴۰۲/۰۱/۱۳
دیوان بین‌المللی دادگستری مستقر در لاهه روز پنجشنبه دهم فروردین‌ماه سال ۱۴۰۲ درخصوص شکایت جمهوری اسلامی ایران از ایالات متحده آمریکا در پرونده برخی اموال مسدود شده ایران، ضمن رد کلیه دفاعیات و ادعاهای دولت آمریکا، حکم به محکومیت واشنگتن داد.
دیوان بین‌المللی دادگستری به عنوان رکن قضایی سازمان ملل متحد که به شکایات کشورهای عضو این سازمان از یکدیگر رسیدگی می‌کند، در رای خود با احراز نقض تعهدات بین‌المللی از سوی دولت ایالات متحده، تصریح کرده است که دولت آمریکا تعهدات مندرج در ماده۳ (بند۱)، ماده ۴ (بندهای ۱ و۲) و ماده ۱۰ عهدنامه مودت و روابط اقتصادی و حقوق کنسولی بین ایران و آمریکا ۲۳ مرداد ماه ۱۳۳۴ (مطابق با ۱۵ اوت ۱۹55) را نقض کرده است.
رای دیوان بین‌المللی دادگستری در این پرونده شامل سه بخش است. یک بخش از این رأی درباره نقض عهدنامه مودت ۱۹۵۵ است که دیوان به نفع جمهوری اسلامی ایران رأی داده و آمریکا را در مورد اصل نقض عهدنامه مقصر دانسته و محکوم کرده است.
طبق این حکم، آمریکا باید به ایران غرامت پرداخت کند و میزان غرامت نیز باید از طریق مذاکره بین دو طرف ظرف دو سال تعیین شود.
دیوان در این بخش از حکم خود به صراحت اعلام کرده که بند ناظر به تجارت میان ایران و آمریکا در عهدنامه مودت، شامل تراکنش‌های مالی بین دو کشور می‌شود که فرمان اجرایی رئیس‌جمهور آمریکا برای انسداد دارایی‌ها، مانعی بر سر تجارت و تبادل مالی بوده و بنابراین نقض عهدنامه تلقی می‌شود.
بخش دوم مربوط به اموال بانک مرکزی بود که دیوان صلاحیت خویش را برای رسیدگی به این مسئله رد کرده و خود را برای رسیدگی به این مسئله صالح تشخیص نداده است.
البته طرف آمریکایی سعی دارد این بخش از رأی یعنی اعلام عدم صلاحیت را به نفع خود تفسیر کند و رسانه‌های معاند ضدایرانی نیز بر این بخش حکم دیوان متمرکز شده‌اند، حال آنکه دیوان تنها محمل عهدنامه مودت ۱۹۵۵ را محمل مناسبی برای صلاحیت خودش ندانسته، نه اینکه بانک مرکزی ایران را صاحب حق ندانسته باشد.
بخش بعدی رای دیوان نیز مربوط به اموال سایر شرکت‌های ایرانی است که در این بخش به طور کامل به نفع جمهوری اسلامی ایران رای داده و آمریکا را محکوم کرده است.
کدخدایی: رای دادگاه لاهه صریح و روشن است
عباسعلی کدخدایی عضو حقوقدان و رئیس‌پژوهشکده شورای نگهبان روز پنجشنبه 10 فروردین در گفت‌وگو با خبر ۲۱ سیما درباره رأی دادگاه لاهه درخصوص محکومیت آمریکا در پرونده شکایت ایران بیان کرد: « این رأی از جمله آرای روشنی است که اقدامات آمریکا را محکوم کرده و آمریکا به نقض تعهدات بین‌المللی محکوم شده، و این عبارت در ادبیات حقوقی بین‌المللی بسیار صریح است و آمریکا در پی نقض تعهدات بین‌المللی و هم‌چنین نقض بندهای متعدد عهدنامه مودت ۱۹۵۵، برای پرداخت غرامت و جبران خسارت مسئولیت دارد؛ تعیین خسارت و غرامت هم بر عهده دو دولت و طرفین است و اگر به توافق نرسند خود دیوان می‌تواند بنا به درخواست یکی از طرفین این خسارت و غرامت را تعیین کند.»
کدخدایی درباره سازوکارهای اجرای حکم دادگاه لاهه نیز عنوان کرد: « آرای دیوان بین‌المللی دادگستری برای دولت‌ها الزام‌آور است و دولت‌ها مکلف به اجرای آن هستند؛ دولت آمریکا در ابتدای طرح دعوا توسط جمهوری اسلامی ایران ادعای عدم صلاحیت دیوان را داشت که رد شد و در طول رسیدگی ماهیتی هم ادعاهای مختلفی داشت از جمله اینکه اقداماتش را به ماده ۲۰ عهدنامه مودت استناد می‌کرد که « اقدامات مغایر امنیت ملی آمریکا بوده و آمریکا به این خاطر ضبط و توقیف اموال شرکت‌های ایرانی را انجام داده است » که این استدلال هم رد شد و الان جایی باقی‌نمانده تا آمریکا اعتراضی در عدم اجرای رأی داشته باشد و امیدواریم در اجرای رأی نیز زودتر به نتیجه برسیم و رأی اجرایی شود.»
دلسردی آمریکا از رای دادگاه بین‌المللی لاهه
ودانت پاتل معاون سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا با مطرح کردن ادعاهایی، به صدور رأی دادگاه لاهه درباره صلاحیت این دادگاه در حکم‌دهی درباره پول‌های بلوکه شده بانک مرکزی ایران در آمریکا واکنش نشان داد.
به گزارش فارس، این مقام آمریکایی در یک نشست خبری گفت: « مسلماً ما از اینکه این دادگاه به این نتیجه رسیده که قانون آمریکا در زمینه انتقال دارایی‌های دیگر نهادهای ایرانی به قربانیان آمریکاییِ تروریسم تحت حمایت ایران با این معاهده مغایرت دارد، دل‌سرد شده‌ایم.»
گفتنی است گرچه رای دادگاه بین‌المللی لاهه به نفع جمهوری اسلامی ایران صادر شده است ولی تجربه نشان داده دادگاه لاهه از ابزارهای لازم برای اجرای احکام خود برخوردار نیست و به همین دلیل قدرت‌های زورگو و استکباری معمولا از تن دادن به احکام صادره این دادگاه در صورتی که علیه منافع‌شان باشد طفره می‌روند. اما به هرحال نفس اثبات حقانیت ایران در مجامع بین‌المللی خود موفقیت بسیار بزرگ حقوقی، سیاسی و تبلیغاتی است.
تاریخ خبر: ۱٤۰۲/۰۱/۱٤، ۱۷:۱۰:۳۰ بازدیدها: 53