ایرج نظافتی: اربـعین بزرگترین وسیاسی‌ترین راهپیمایی جهان ۱۴۰۲/۰۶/۱۳
سکوت رسانه‌های غربی در برابر رستاخیزی بزرگ
اربـعین بزرگترین وسیاسی‌ترین راهپیمایی جهان
۱۴۰۲/۰۶/۱۲
ایرج نظافتی
«پیاده‌روی اربعین اگر سیاسی نبود بایکوت نمی‌شد. یک جمع ۲۰ میلیونی به هر دلیلی راه بیفتد، تمام رسانه‌ها ۲۴ساعته آن را پوشش می‌دهند اما این جریان را نشان نمی‌دهند.»
این سخنان استاد رحیم‌پور ازغدی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی است که درباره بایکوت شدن اخبار پیاده‌روی اربعین توسط رسانه‌های غربی مطرح کرده است.
به راستی چگونه کوچک‌ترین اخبار جهان توسط مدعی‌ترین رسانه‌ها پوشش گسترده داده می‌شود و کارشناسان مختلفی برای تحلیل و بررسی همان خبر جزیی و شاید پیشپاافتاده ساعت‌ها آنتن زنده خود را به آن موضوع اختصاص می‌دهند، موضوعی که شاید ارزش خبری آن، چندان هم مهم نباشد اما قدرت‌های استکباری در جنگ رسانه‌ای امروزی از هر خبر بی‌اهمیتی می‌خواهند جریان‌سازی کنند و به نفع خود و جریان فکری و اهداف سیاسی خود بهره‌برداری کنند.
اما وقتی به «اربعین» و پیاده‌روی نزدیک به سی میلیونی آن می‌رسیم می‌بینیم که این رسانه‌های معاند سکوت می‌کنند و فقط به اتفاقات و حوادث ناگوار آن مثل تصادفات جاده‌ای و کشته شدن چند نفر در اثر واژگونی خودرو در مسیرهای منتهی به کربلا می‌پردازند، اما درباره اصل موضوع که رستاخیز بزرگ راهپیمایی میلیونی اربعین است کاملا بی‌تفاوت هستند و سکوت اختیار می‌کنند!
در گزارش امروز و فردای کیهان به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت.
نگاه مغرضانه رسانه‌های غربی به اربعین
اخباری که رسانه‌های معاند درباره اربعین پوشش داده‌اند را بخوانید:
یکی از شهروندان با ارسال ویدئویی به ایران اینترنشنال، ازدحام در ترمینال اتوبوسرانی زاهدان را در روز پنج‌شنبه نهم شهریورماه را نشان می‌دهد و می‌گوید: «این‌جا اتوبوس‌ها ایرانیان را سوار نمی‌کنند و همه‌شان رزرو زوار پاکستان هستند.»!!
در پی تصادف یک تریلی با اتوبوس حامل زائران ایرانی در محور بصره به ناصریه 6 ایرانی کشته و 23 نفر دیگر مصدوم شدند.
و تمام اخباری که رسانه‌های غربی در حول محور اربعین پوشش داده‌اند از همین حدود فراتر نمی رود و بعضا اخباری را پوشش می‌دهند که در عرف روزنامه‌نگاری و فعالیت رسانه‌ای، به آن «خبر سیاه» می‌گویند. این در حالی است که همین رسانه‌ها مثلا جشن گوجه فرنگی در فلان کشور که با حیف و میل، اسراف و گاهی خشونت همراه است را پوشش می‌دهند اما از انعکاس خبری و رسانه‌ای اربعین سر باز می‌زنند.
حال چرا این رسانه‌ها به یک خبر مهم از زاویه «سیاه» نگاه می‌کنند و چرا اصولا اصل خبر را پوشش نمی‌دهند بلکه به خبرهای سیاهی که در حاشیه خبر اصلی اتفاق افتاده و بعضا امری طبیعی و اجتناب‌ناپذیر است واکنش نشان می‌دهند؟! پاسخ به این سؤالات را در تحلیل یک پیشکسوت عرصه رسانه در ادامه گزارش بخوانید.
سیاسی‌کاری پوشش اخبار سیاه
یک روزنامه‌نگار پیشکسوت در گفت‌وگو با گزارشگر روزنامه کیهان می‌گوید: «خبر سیاه خبری است که برای مخاطب تلخ است و حتی گاهی در برخی رسانه‌ها طوری آن را پوشش می‌دهند که برای مخاطب آزاردهنده نباشد.»
وی درباره چرایی پوشش اخبار سیاه و ندیدن اخبار واقعی در رسانه‌های غربی می‌گوید: «الان جنگ، جنگ رسانه است و غربی‌ها می‌خواهند رسانه‌هایشان برابر معیارهای خواست و نظر و سیاست‌های آنها حرکت کنند، به همین دلیل می‌بینیم که برخی حواشی پیشپاافتاده اخبار مهم را آنچنان بزرگ نشان می‌دهند که از خود خبر مهم‌تر جلوه می‌کند و مخاطب میان اصل خبر و حاشیه‌های خبر سرگردان می‌شود.»
این روزنامه‌نگار به عدم پوشش اخبار اربعین توسط این رسانه‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: «در این روزها می‌بینیم رسانه‌ای مثل بی‌بی‌سی با این همه سابقه فعالیت و این همه ادعای رسانه‌ای، در برابر واقعیت‌های اربعین سکوت کرده است و حاضر نیست یک خط خبر از حقیقت این راهپیمایی به مخاطب خود بدهد! چرا؟ چون اربابان پشت صحنه این رسانه دولت پیر استعمار نمی‌خواهند واقعیت اربعین برای جهانیان روشن شود و مردم جهان متوجه این رستاخیز عظیم و میلیونی شوند، این در حالی است که با توجه به گستردگی دنیای اطلاع رسانی، باید به اطلاع مدیران این شبکه‌ها رساند که مردم جهان امروزه هوشیارتر و آگاه‌تر از زمان‌های قبل هستند و اخبار اربعین و همایش بزرگ راهپیمایی میلیونی مردم از شهر نجف به سمت کربلا چیزی نیست که بخواهد پنهان بماند، و این رسانه‌ها با نگاه مغرضانه به چنین خبرهای مهمی فقط جایگاه خباثت‌آمیز و خوی استعماری خود را در افکار عمومی جهانیان به نمایش می‌گذارند.»
وی استقبال گسترده مردم سراسر جهان برای شرکت در راهپیمایی اربعین را نمونه‌ای از شکست رسانه‌ای غرب در برابر واقعیت‌های دنیای امروز عنوان می کند.
راهپیمایی سیاسی جهان
شاید زیباترین پاسخ درباره چرایی عدم پوشش اخبار اربعین حسینی توسط رسانه‌های غربی را در تحلیل استاد رحیم‌پور ازغدی بخوانیم.
این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در تحلیل این موضوع می‌گوید: «پیاده‌روی اربعین، سیاسی‌ترین حرکت دنیا است چرا که اگر سیاسی نبود بایکوت نمی‌شد. یک جمع ۲۰ میلیونی به هر دلیلی حتی ۲۰ کیلومتر راه بیفتد همه جای دنیا، تمام رسانه‌ها ۲۴ ساعته آن را پوشش می‌دهند، چرا این جریان ۲۰ میلیونی را هیچ کجای دنیا نشان نمی‌دهند و تمام رسانه‌ها آن را بایکوت می‌کنند؟»
وی ادامه می‌دهد: «از نکات دیگر یکی هم مسئله خودجوش بودن این حرکت است و یکی هم مسئله جنسیت است که می‌بینیم این پیاده‌روی تک جنسیتی نیست. همچنین مسئله ملیت و جهانی شدن که از ۶۰ کشور دنیا در این راهپیمایی شرکت می‌کنند. خیلی‌ها زبان هم را نمی‌فهمند اما با زبان اشاره با هم حرف می‌زنند. نکته بعد بحث وحدت ادیان و مذاهب است چرا که فقط شیعه اثنی‌عشری در این پیاده‌روی شرکت نمی‌کند. شیعیان زیدیه و اسماعیلیه و حتی اهل سنت از مذاهب مختلف و حتی سلفی‌هایی که با شیعیان مشکل دارند، در این راهپیمایی شرکت می‌کنند.
مسئله عزا و بهجت؛ این جمع عزادار هستند ولی در این راهپیمایی غم نمی‌بینند. بهجت و سرور در این جمع است. عزاداران مسرور و مبتهج، انرژی و اراده و انسجام را آماده برای هر سختی و حتی هر خطری هستند. انواع و اقسام دوگانه‌ها در این تجمع و پیاده‌روی با هم سازگار می‌شوند.»
علوم انسانی غربی مترادف با مادی‌گرایی
دکتر رحیم‌پور ازغدی تصریح می‌کند: «در فرهنگ غربی می‌گویند چه کاری می‌ارزد. می‌ارزد یعنی فایده‌گرایی. اصلا عقلانیتی که در علوم انسانی غربی طرح شده مترادف است با فایده‌گرایی و مادی‌گری. این یک تز قدیمی مادیون است که ما وارد حرکتی می‌شویم که پیروزی و شکستش از قبل شفاف باشد. اگر بدانیم پیروز نمی‌شویم بی‌خودی نمی‌آییم.»
وی ادامه می‌دهد: «در چند سفری که به اروپا داشتم دیدم که افراد برای پیاده‌روی اربعین ثبت‌نام می‌کردند.
جمعی نزدیک به هزار نفر از مسلمانان شیعه و غیرشیعه که در کشورهای مختلف اروپایی زندگی می‌کنند، برای پیاده‌روی اربعین از ایران ثبت‌نام کرده بودند که از ایران یا از نجف به سمت کربلا پیاده‌روی کنند.
همچنین تجمعی در آلمان و ایتالیا هم بود بیش از ۲ هزار نفر در اروپا ثبت نام کردند تا در این پیاده‌روی شرکت کنند.»
دکتر پورازغدی می‌گوید: «پیاده‌روی اربعین اگرچه در اول پدیده شیعی تلقی می‌شود در مقیاس حتی فرادینی یک حادثه بی‌نظیر در جهان است. چنین راهپیمایی عظیمی در تاریخ اتفاق نیفتاده که جمعیت ۲۵ میلیونی پیاده کیلومترها به سمت کربلا راهپیمایی کنند. در تمام جهان الان هم اتفاق این چنینی نمی‌افتد. این پدیده بی‌شک یک اتفاق دینی است و هیچ مکتب و آئینی چه الهی و چه بشری چنین تجمعی در آن وجود ندارد. امروز در تمام جهان حتی مشابهی برای این جمعیت وجود ندارد. این اولین معجزه امام حسین(ع) است. در روایات می‌خوانیم حضرت حجت(عج) که می‌آیند پرچم امام حسین(ع) را بالا می‌برند.»
3700 خبرنگار در حال پوشش اخبار اربعین
مسئول کمیته اطلاع‌رسانی و فضای مجازی ستاد اربعین در عراق می‌گوید: «بیش از ۳۷۰۰ خبرنگار، گزارشگر و تصویربردار از عراق و دیگر کشورها مراسم کنگره عظیم اربعین حسینی را پوشش می‌دهند.»
محمدعلی انوشه در کربلا می‌گوید: «امسال نسبت به سال‌های گذشته حضور خبرنگاران مستندسازان و فعالان رسانه‌ای در عراق بسیار چشمگیر بوده و نسبت به سال قبل ۱۵ درصد افزایش داشته است.»
مسئول کمیته اطلاع‌رسانی و فضای مجازی اتحادیه رادیو تلویزیون‌های اسلامی می‌افزاید: «خبرنگاران و برنامه‌سازان فعالیت خودشان را از ۲۸ محرم در رأس‌البیشه بصره آغاز کردند و نمایندگان رسانه‌های عراقی و خارجی تا بیستم صفر مراسم کنگره عظیم اربعین حسینی را پوشش خواهند
داد.»
انوشه خاطرنشان می‌کند برخی از گزارشگران، خبرنگاران و فعالان فضای مجازی بیش از ۲۵۰۰ کیلومتر مسیرهای منتهی به شهر کربلا را زیر پوشش رسانه‌ای دارند و همراه با زائرین سیدالشهدا علیهم‌السلام خود را به کربلا می‌رسانند.
ظرفیت تمدن‌سازی در عرصه جهان امروز
اربـعین بزرگترین وسیاسی‌ترین راهپیمایی جهان
۱۴۰۲/۰۶/۱۳
ایرج نظافتی
یا حسین ابن علی
خون گرم تو هنوز
از زمین می‌جوشد
هر کجا باغ گل سرخی هست
آب از این چشمه خون می‌نوشد
کربلایی است دلم
صراط مستقیم و نور خورشید حماسه بزرگ راهپیمایی اربعین حسینی(ع) در مسیر عاشقی نجف تا کربلا، نوید بصیرت، بیداری اندیشه‌ها، ایجاد و تقویت همدلی و برادری عصر‌ها و نسل‌ها را به ارمغان می‌آورد و پیوندی ناگسستنی و مستحکم بین ملت‌ها به‌ویژه ملت ایران و ملت عراق را خلق می‌کند.
در احادیث فراوانی از امامان معصوم علیه‌السّلام به زیارت اربعین سفارش و به زمان و مکان استحباب بیشتر این زیارت، اشاره شده است؛ به طوری که در مناسبت‌های گوناگون به آن ترغیب و در حدیثی، یکی از نشانه‌های مؤمن شمرده شده است. این سفارش‌های مؤکد از آن‌روست که اهل بیت علیهم‌السّلام خواسته‌اند به بهانه‌های گوناگون، از جمله با تاکید بر زیارت اربعین، نام و یاد آن حضرت زنده نگه داشته شود.
اما در روزگار ما زیارت اربعین جلوه‌ای دینی و سیاسی پیدا کرده و به نوعی اقتدار جهان اسلام را به رخ جهانیان و استکبار جهانی می‌کشد و در این میان مخالفانی هم پیدا کرده که اغلب رسانه‌های خبری غربی را مدیریت می‌کنند و به دنبال بایکوت اخبار اربعین و به حاشیه کشاندن این رویداد مهم تاریخی هستند، که باید به این افراد و صاحبان رسانه‌های سکولار غربی گفت: زهی خیال باطل!
چراغ اربعین پرفروغ‌تر از آن است که توسط چند رسانه پر مدعای غربی بایکوت شود و مردم از سراسر جهان با هر دین و مذهبی راهی کشور عراق شده‌اند و برابر آمارهای موجود، مسلمانان شیعه و سنی و مسیحیان و مذاهب گوناگون در این رستاخیز عظیم و میلیونی شرکت کرده‌اند. به عنوان یک نمونه تاریخی، گاندی بودایی، رهبر آزادی‌خواهان هند، پیروزی در مقابل استعمار انگلیس را الگوگیری از رفتار و گفتار امام حسین علیه‌السلام می‌داند که ذلت را نپذیرفت و در برابر ظلم و ستم دشمنان سلطه‌گر، ایستادگی و مقاومت کرد.
آمارها چه می‌گویند؟
وزارت کشور عراق، آماری جدید از شمار زائرانی که برای مراسم اربعین امام حسین(ع) به عراق رفته‌اند، ارائه کرد.
به گزارش الفرات نیوز، وزارت کشور روز پنج‌شنبه هفته گذشته در بیانیه‌ای اعلام کرد: کمیته عالی تامین امنیت مراسم اربعین با استقرار یگان‌های امنیتی در تمامی مناطق و جاده‌هایی که زائران به سمت کربلای معلی طی می‌کنند، به فعالیت خود ادامه می‌دهد.
در این بیانیه آمده است: نهادهای مربوطه در حال انجام اقدامات خود برای تسهیل روند ورود زائران از تمامی مرزهای کشور عراق یعنی المنذریه، زرباطیه، الشیب، شلمچه، سفوان، مندلی، کرکوک، القائم، فرودگاه بغداد، فرودگاه نجف و فرودگاه بصره هستند.
وزارت کشور عراق بیان کرد: مجموع زائران ورودی به عراق از ابتدای مراسم اربعین تا پایان روز چهارشنبه (هشتم شهریور1402) به ۲ میلیون و ۳۲۹ هزار و ۴۰۰ نفر رسیده است.
طبق این بیانیه، حضور زائران به عراق برای اجرای مراسم اربعین حسینی ادامه دارد.
اما تا لحظه تنظیم این گزارش یعنی روز شنبه 11 شهریورماه جاری، طبق آمارهای کشورمان، رئیس پلیس مهاجرت و گذرنامه فراجا از خروج بیش از 3 میلیون و 350 هزار زائر از کشور برای شرکت در راهپیمایی عظیم اربعین حسینی خبر می‌دهد.
سردار علی ذوالقدری رئیس پلیس مهاجرت و گذرنامه فراجا در گفت‌وگویی در خصوص آخرین وضعیت ورود و خروج زائران اربعین حسینی، اظهار می‌دارد: «تا این لحظه بیش از 3 میلیون و 350 هزار زائر اربعین حسینی از مرزهای زمینی، دریایی و هوایی از کشور خارج شده و در مقابل یک میلیون و 250 هزار نفر به کشور بازگشته‌اند.»
رئیس پلیس مهاجرت و گذرنامه فراجا تصریح می‌کند: «بیشترین ترددها با 44 درصد از مرز مهران صورت گرفته و 26 درصد نیز از مرز شلمچه بوده است، در صورتی که کل ترددها از مرزهای هوایی 4 درصد ثبت شده است.»
ذوالقدری با بیان این مطلب که آمار ورود به کشور از روز چهارشنبه هشتم شهریور شدت یافته است، در خصوص آخرین وضعیت تردد زائران پاکستانی و افغانستانی اعلام می‌کند: «اتباع خارجی که مقیم ایران بوده و دارای اسناد اقامتی هستند، با صدور دفترچه اقامتی توسط پلیس مهاجرت و گذرنامه فراجا به‌راحتی از مرز چذابه برای شرکت در اربعین حسینی از کشور خارج می‌شوند، اتباع خارجی هم که به صورت ترانزیت وارد کشور می‌شوند، از مرز چذابه وارد کشور عراق می‌شوند.»
آمارهای تاریخی درباره پیاده‌روی اربعین
قاضی طباطبایی در کتاب تحقیق درباره اول اربعین سیدالشهدا می‌نویسد: «حرکت به سوی کربلا در روز اربعین از زمان امامان معصوم(ع) در بین شیعیان رایج بوده است و شیعیان حتی در زمان بنی‌امیه و بنی‌عباس نیز به این حرکت مقید بوده‌اند.»
توصیه به زیارت اربعین باعث شده است که شیعیان به‌ویژه ساکنان عراق، از نقاط مختلف این کشور به سوی کربلا حرکت کنند. این حرکت که غالباً به صورت پیاده صورت می‌گیرد یکی از پرجمعیت‌ترین راهپیمایی‌ها در جهان شمرده می‌شود.
پس از سقوط حزب بعث عراق جمعیت این زائران چند برابر شده است، به طوری که گزارش‌ها از حضور ۱۵ میلیون زائر در سال ۱۳۹۲ش، حدود ۲۰ میلیون در سال ۱۳۹۳ش و ۲۷ میلیون در سال ۱۳۹۴شمسی خبر داده‌اند.
همچنین در زمان شیوه بیماری کرونا با توجه به اینکه کشور عراق درهای خود را به روی دیگر کشورها بست، اما آمار شرکت در مراسم اربعین در سال 1399 حدود چهارده و نیم میلیون و در سال 1400 به حدود 16 میلیون و ۳۰۰ هزار نفر رسید.
و پیش‌بینی‌ها بر این است که امسال چند برابر سال‌های قبل در این راهپیمایی شرکت خواهند کرد.
مقدمه‌سازی عظیم جهانی نهفته در اربعین
استاد حسن رحیم‌پور ازغدی عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره اهمیت زیارت امام حسین(ع) و ضرورت رونق بخشیدن به مراسم پیاده‌روی اربعین می‌گوید: «ذکر امام حسین(ع) در این مقدمه‌سازی عظیم جهانی نقش دارد و جهانی شدن با مقدمه‌سازی امام حسین(ع) و به دست امام مهدی(ع) صورت می‌گیرد. این اتفاق بشری را می‌خواهم از بعد مادی و علمی نگاه کنم نه از نگاه صرفا شیعی.
این راهپیمایی عظیم بشری حرکت یک امت است. یک امت که از حالت سکون به حرکت می‌آید.
مفاهیم عظیمی در مناسبات انسانی در این راهپیمایی عوض می‌شود. مفهوم مالکیت و ایثار؛ در این جمع ۲۰ و چند میلیونی هیچ کس خودش را مالک هیچ چیز نمی‌داند. رهای مطلق است. مقطوع از همه وابستگی‌های اعتباری و حتی حقیقی است.
این جوری رها شدن انسان آن هم به سمتی که خطرناک است و اصلا خطرپذیری در ابعاد ۲۰ میلیونی در دنیا سابقه و نظیر نداشته است.»
وی تصریح می‌کند: «در این راهپیمایی شرکت‌کنندگان برنامه‌ریزی می‌کنند اما تکیه به برنامه‌ریزی مادی نمی‌کنند. مفهوم ایثاری که در این مناسک می‌بینید مثل پذیرایی که در اربعین می‌شود در دنیا نمونه ندارد اینکه صاحب خانه‌ها ولو فقیر التماس می‌کنند که من می‌خواهم نوکری‌تان را بکنم.
اصلا مفهوم مالکیت و ایثار، مفهوم من و تو، مرزهای بین انسان‌ها، مرزهای اعتباری و مادی، عوض می‌شود.
در این راهپیمایی میزبانان، میهمانان را از همدیگر می‌دزدند و تمام سرمایه‌هایشان را شیعیان و حتی سنی‌های عراقی برای زوار اربعین می‌گذارند. التماس معکوس است. همه دنیا گدایی می‌کنند برای گرفتن چیزی. این‌جا گدایی می‌کنند برای دادن چیزی. این می‌تواند مبنای تمدن جدید جهانی باشد.»
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه می‌گوید: «مفهوم ریاضت و سازندگی این‌جا یکی می‌شود. ریاضتی که سازنده است. آدم‌هایی که دو پا ندارند روی زانو راه می‌روند چطور ۲۰۰ کیلومتر را روی زانو در این پیاده‌روی شرکت می‌کنند.
مفهوم فایده‌گرایی و عقلانیت، خطرپذیری و ریسک‌پذیری در آن عوض می‌شود. عشق برنامه‌ریزی‌شده هیچ جای دنیا وجود ندارد اما یک برنامه‌ریزی عاشقانه در این پیاده‌روی اربعین وجود دارد.
در عین حال کسی که فکر می‌کنی در راه رفتن فکر نمی‌کند و راه می‌رود دارد فکر می‌کند و با خود حرف می‌زند و راه می‌رود.»
استاد رحیم‌پور می‌افزاید: «تضاد فردیت و جمعیت؛ این هم یکی از بزرگترین معضلات در حوزه نظریه‌پردازی تمدن‌ها است که حل می‌شود.
اخلاق و سیاست؛ این هم یکی دیگر است. کربلا اوج اخلاق و سیاست است. از یک طرف امام حسین(ع) می‌گوید نه اینکه من با تو مبارزه می‌کنم بلکه مثل منی با مثل تویی هیچ وقت در هیچ جا مصالحه نمی‌کند. امام حسین(ع) اوج اخلاق است.
تعبیری دارند خیلی زیباست. به یزیدیان می‌گویند: خودتان و حیوانات‌تان تشنه هستید ما آماده‌ایم که شماها را سیراب کنیم بعد به یارانش می‌فرماید به اسب‌ها به‌تدریج آب دهید که نکند شکم درد بگیرند.
در کجای دنیا، در کدام جنگ، نه بلکه در کدام صلح این حرف‌ها و رفتارها دیده می‌شود؟!»
در فضیلت پیاده‌روی اربعین
امام خامنه‌ای در فضیلت اربعین می‌فرمایند: «حماسه بزرگ اربعین که با حضور ملت ایران، ملت عراق و مسلمانان دیگر کشورها هر سال تکرار می‌شود پدیده فوق‌العاده مهمی است که به فضل الهی و درهنگام نیاز شدید دنیای اسلام شکل گرفته است.»
در کلام حضرت امام صادق علیه‌السلام آمده است: سفر‌های دیگر مانند حج اگر ترس و خوف باشد نباید بروند، اما برای سفر کربلا با خوف هم باید رفت! و برای توانگران شایسته است سالی دوبار و فقیران سالی یک بار به زیارت امام حسین علیه‌السلام بروند!
در برابر هر گام و قدمی که در راه زیارت امام حسین علیه‌السلام برداشته می‌شود پاداش حج و عمره خانه خدا برای زائران ثبت می‌شود.
همچنین حضرت امام حسن عسکری علیه‌السلام زیارت اربعین را یکی از نشانه‌های مؤمنین معرفی می‌کنند.
تاریخ خبر: ۱٤۰۲/۰۶/۱٤، ۰۶:۳۷:۳۸ بازدیدها: 91