آمریکا روز جمعه در پاسخ به حمله هفته گذشته به پایگاه نظامی این کشور در اردن که سه کشته و ده‌ها مجروح بر جای گذاشت، حملاتی را علیه آنچه مواضع گروه‌های مقاومت در عراق و سوریه عنوان کرد، انجام داد.
روزنامه نیویورک‌تایمز نوشت برخی انتظار دارند که اقدام تلافی‌جویانه ایالات متحده به گروه‌های مقاومت در منطقه به پایان این درگیری‌ها منجر شود اما هنوز مشخص نیست که آیا نیروهای مختلفی که حملات زیادی را به پایگاه‌ها و کشتی‌های آمریکایی انجام داده‌اند، به این نتیجه خواهند رسید که منافع آنها نیز با عقب‌نشینی تامین می‌شود یا خیر.
انصارالله یمن که بخش‌هایی از این کشور را کنترل می‌کند، به‌رغم یک سری حملات آمریکایی-انگلیسی، از جمله حمله هوائی روز شنبه به یمن، همچنان به حمله به کشتی‌ها در دریای سرخ ادامه داده است.
بایدن قصد تهدید مستقیم ایران را نداشت
رسانه نزدیک به دموکرات‌ها می‌نویسد: تا جمعه شب، هر اقدام نظامی از سوی ایالات متحده حساب شده و محتاطانه بوده که مشخصه رویکرد «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکاست. مقامات دولت گفتند که مرگ سربازان آمریکایی در اردن او را مجبور به واکنش شدیدتر کرد. بایدن باید روشن می‌کرد ایالات متحده به دنبال از بین بردن بسیاری از قابلیت‌های گروه‌هایی است که خود را «محور مقاومت» می‌نامند. این، اشاره‌ای است به مفهومی که گروهی متفرق از شبه‌نظامیان را در خاورمیانه که همگی مخالف اسرائیل و حامی اصلی آن، یعنی ایالات متحده هستند، متحد می‌کند.
طبق روایت نیویورک تایمز، مشاوران بایدن به سرعت به این نتیجه رسیدند که حملات باید تأسیساتی که گفته می‌شود توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران استفاده می‌شود، هدف قرار دهد اما رئیس‌جمهور آمریکا تصمیم گرفت تا عمدتاً به تأسیسات و مراکز فرماندهی حمله کند بدون اینکه هدفش از بین بردن رهبری نیروها یا تهدید مستقیم ایران باشد.
هیچ بررسی جدی برای حمله به داخل ایران وجود نداشت
این روزنامه آمریکایی ادامه داد: یکی از مقامات ارشد دولت ایالات متحده پس از تکمیل دور اول حملات گفت هیچ بررسی جدی برای حمله به داخل ایران وجود نداشت و فاصله زمانی برای انجام حمله واشنگتن به ایرانیان و نیروهای نیابتی آنها فرصت داد تا فرماندهان ارشد و سایر پرسنل را از پایگاه‌های خود تخلیه کرده و در مکان‌های امن پناه دهند.
از نظر منتقدان بایدن، این احتیاط بیش از حد و ملاحظه بیش از حد است.
«کوری شاک» یک مقام دفاعی سابق آمریکا در دولت «جورج دبلیو بوش» که مطالعات سیاست خارجی و دفاعی را در مؤسسه «امریکن انترپرایز» هدایت می‌کند، گفت: اساس فکری مهم در سیاست خارجی بایدن اجتناب از تشدید تنش است. آنها اشتباه نمی‌کنند که نگران تشدید تنش باشند اما در نظر نمی‌گیرند که این کار دشمنان ما را جسور می‌کند. ما اغلب نگران جنگ‌هایی هستیم که می‌توانیم برنده شویم و این، آنها را تشویق می‌کند تا از ترس ما بهره‌برداری کنند.
بیرون راندن آمریکا از منطقه هدف بلندمدت ایران است
نیویورک‌تایمز معتقد است این، لحظه‌ای است که ۲ استراتژی را که به نظر می‌رسد ایران دنبال می‌کند، فاش می‌کند. اولی، یک رویکرد کوتاه‌مدت مربوط به جنگ غزه است که در آن نیروهای مقاومت جبهه‌های متعددی را علیه رژیم صهیونیستی گشوده‌اند و حملات به پایگاه‌های آمریکایی را تشدید کرده‌اند تا واشنگتن را به‌عنوان حامی اصلی تل‌آویو برای دستیابی به آتش‌بس تحت فشار قرار دهند.
یکی از مقامات ارشد آمریکایی اخیراً خاطرنشان کرد هنگامی که در نوامبر یک مکث کوتاه در غزه اعلام شد و اسرا مبادله شدند، این نیروها حملات خود را متوقف کردند.
اما یک هدف بلندمدت دیگر نیز از سوی ایران وجود دارد: بیرون راندن آمریکایی‌ها از منطقه با کمک نیروهای مقاومت عراق و سوریه.
رسانه آمریکایی می‌نویسد: شواهد چند سال گذشته نشان می‌دهد که اقدامات نظامی آمریکا ممکن است توانایی‌های این گروه‌ها را کاهش دهد اما بازدارندگی طولانی مدت ایجاد نمی‌کند.
نیویورک تایمز نوشت: در واقع، مذاکره بیشتر نتیجه‌بخش بوده است. زمانی که واشنگتن و تهران سال گذشته از طریق مذاکرات غیرمستقیم با میانجی‌گیری عمان و قطر برای آزادسازی ۶ میلیارد دلار درآمد نفتی مسدود شده ایران در ازای مبادله زندانیان مذاکره کردند، حملات به پایگاه‌های آمریکا در عراق و سوریه به میزان قابل توجهی کاهش یافت.
به گزارش ایسنا، ایران و نیروهای مورد حمایت آن اکنون نیز تاکید کرده‌اند اگر آتش‌بس دائمی در غزه حاصل شود، اوضاع دوباره آرام خواهد شد.
یک مقام وزارت خارجه آمریکا شنبه شب به وقت تهران اظهار داشت که این کشورخواهان درگیری با ایران نیست. سخنگوی منطقه‌ای وزارت خارجه آمریکا به شبکه خبری «اسکای نیوز عربی» گفت: «ما نمی‌خواهیم جنگی بین آمریکا و ایران در گیرد.»
ستاد فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا (سنتکام) بامداد شنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد که در واکنش به کشته شدن
۳ نظامی این کشور در حمله به پایگاه «برج-۲۲» در مرز سوریه و اردن حملاتی را به مواضع «گروه‌های تحت حمایت ایران» در عراق و سوریه انجام داده است.
«لوید آستین» رئیس پنتاگون گفت: «این آغاز واکنش ما است. رئیس‌جمهور، دستور اقدامات بیشتر برای پاسخگو نگه داشتن سپاه پاسداران و شبه‌نظامیان وابسته به آن را برای حمله به آمریکا و نیروهای ائتلاف را صادر کرده است». علی‌رغم آن‌که پنتاگون در بیانیه خود اعلام کرد که حملاتی را علیه بیش از ۸۵ هدف در عراق و سوریه انجام داده است، بسیاری از نمایندگان کنگره و حتی رسانه‌های این کشور، این حمله را ضعیف توصیف کردند. مقام‌های ایران هرگونه مشارکت در حمله به پایگاه آمریکا در اردن را رد کرده و حتی هیچ مقام آمریکایی تاکنون نقش مستقیم جمهوری اسلامی ایران در این حمله را تأیید نکرده است.
«مایک پمپئو»، وزیر امور خارجه سابق آمریکا هم در مصاحبه با شبکه فاکس‌نیوز گفت که «حملات تلافی‌جویانه» آمریکا در سوریه و عراق «موفق نخواهد بود؛ مگر اینکه ایران را متقاعد کنند که از حمله نیروهای خود به نظامیان آمریکایی در هر نقطه از جهان دست بردارد».
پمپئو با توصیف این حملات به «واکنش دیر دولت بایدن»، گفت که کاخ‌سفید «باید تمایل خود را برای تحمیل هزینه‌های واقعی به ایران نشان دهد». وی در ادامه افزود که «این شکست باعث تشدید تنش‌ها شده و تا زمانی که دولت بایدن قدرت بازدارندگی را با متحدانمان بازنگرداند، متوقف نخواهند شد».
به گزارش فارس، شبکه آمریکایی «فاکس‌نیوز» به نقل از رئیس‌مجلس نمایندگان آمریکا مایک جانسون هم در اشاره به وقت‌کُشی تیم بایدن و ترس‌های احتمالی از عملیات در منطقه گزارش داد که دولت او «یک هفته منتظر ماند تا به حملاتی که نیروهای آمریکایی در اردن را هدف قرار داد، پاسخ دهد».
مؤسسه سیاست خاور نزدیک واشنگتن(WINEP) در تحلیلی که در برخی رسانه‌های عربی بازتاب داشت تصریح کرد که ایران در دوره گذشته در همه زمینه‌ها دستاوردهای قابل توجهی داشته است.
در تحلیلی که توسط «پاتریک کلاوسون» مدیر مرکز تحقیقات این مؤسسه انجام شد، آمده است که به رغم پاره‌ای مشکلات ساختاری، ایران توانست به سمت رشد اقتصادی حرکت کند و دامنه نفوذ خود را در منطقه گسترش دهد.
کلاوسون در تحلیل خود اضافه کرد که نگرانی‌هایی وجود دارد مبنی بر اینکه ایران می‌تواند به سمت اقدامات جسورانه‌تر گام بردارد.
اقتصاد مقاومتی مقابل تحریم‌ها
مؤسسه سیاست خاور نزدیک واشنگتن در این تحلیل افزود که مقامات آمریکایی از مدت‌ها قبل بر این باور بودند که اعمال فشار از طریق تحریم‌ها باعث فشار اقتصادی بر ایران می‌شود و در نتیجه تهران امتیازاتی خواهد داد اما پس از سال‌ها فشار اقتصادی بر ایران وضعیت اقتصاد این کشور در حد کافی خوب است و در این زمینه به نظام جمهوری اسلامی ایران احساس امنیت داده است. در ادامه این تحلیل آمده است: در این زمینه، پیش‌بینی‌های صندوق بین‌المللی پول حاکی از آن است که سال ۲۰۲۴ سومین سال متوالی خواهد بود که تولید ناخالص داخلی ایران سریع‌تر از آمریکا رشد خواهد کرد و پیش‌بینی می‌شود این روند در سال ۲۰۲۵ نیز ادامه یابد. همچنین پیش‌بینی می‌شود که درآمد ملی تراکمی ایران در بازه زمانی بین سال‌های ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۴ به میزان ۱۲.۱ درصد رشد کند در حالی‌که این میزبان برای ایالات متحده ۶.۱ درصد خواهد بود.
بنابراین، عملکرد ایران قابل تحسین است، به خصوص اینکه اقتصاد اروپا و ژاپن در این دوره با سرعت کمتری نسبت به اقتصاد آمریکا رشد کردند.
این مؤسسه معتبر بین‌المللی در تحلیل یاد شده با اشاره به اینکه درآمدهای نفتی اساس این موفقیت را تشکیل می‌دهد، افزود: در سال ۲۰۲۰، اداره اطلاعات انرژی ایالات متحده درآمد صادرات نفت ایران را ۲۰ میلیارد دلار برآورد کرد که میزان تولید نفت خام به حدود ۲ میلیون بشکه در روز و نرخ مصرف فرآورده‌های نفتی به ۱.۸ میلیون بشکه در روز رسید، در حالی که در آن زمان برآوردها در مورد سایر محصولات دیگر کمتر بود. اما امروز قیمت نفت و حجم صادرات افزایش یافته است. این درحالی‌است که مرکز تحقیقات مجلس شورای اسلامی تخمین می‌زند که درآمدهای صادراتی ایران برای سال ۲۰۲۵- ۲۰۲۴ بسته به ارزش و حجم بین ۲۸ تا ۴۰ میلیارد دلار خواهد بود. مؤسسه سیاست خاور نزدیک واشنگتن با اشاره به اینکه این روزها جمهوری اسلامی ایران از کاهش وابستگی اقتصاد کشور به نفت نیز سود می‌برد، افزود: در این زمینه، بر اساس گزارش صندوق بین‌المللی پول، در سال‌های ۱۹۸۳-۱۹۸۴، نفت ۹۸ درصد از کل صادرات ایران را تشکیل می‌داد، در حالی که گمرک ایران در سال‌های ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۳، صادرات غیرنفتی را بالغ بر ۵۳ میلیارد دلار، یعنی بسیار بیشتر از فروش نفت اعلام کرد، گرچه شکی نیست که این عدد واقعی نیست زیرا ایران مانند آمریکا و سازمان تجارت جهانی، صادرات میعانات گازی خود را که بالغ بر چند میلیارد دلار می‌شود، در زمره صادرات غیرنفتی طبقه‌بندی می‌کند. با این حال، حتی اگر میعانات گازی از معادله کسر شود، صادرات غیرنفتی ایران به تنهائی کل واردات ۶۰ میلیارد دلاری آن برای سال‌های ۲۰۲۳- ۲۰۲۲ را پوشش می‌دهد.
این مؤسسه همچنین به کاهش نرخ بیکاری در ایران اشاره کرد و افزود که وضعیت اشتغال تغییر کرده است، زیرا بیکاری پیشتر بلای جامعه ایران بود که به ناآرامی‌های سیاسی دامن می‌زد.
با این حال، برآوردهای «سازمان بین‌المللی کار» برای دوره بین سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۲ نشان می‌دهد که سالانه ۱۵۰ هزار مرد دیگر در بخش رسمی شغل پیدا می‌کنند که بیش از ۴۰ درصد آنها مشاغل حرفه‌ای یا مدیریتی را اشغال کردند، در حالی که ده‌ها هزار نفر نیز راه‌هایی برای یافتن شغل در بخش رسمی غیر رسمی جهت امرار معاش پیدا کرده‌اند. این آمار با رشد نیروی کار (مرد) در ایران مطابقت دارد یا از آن فراتر است زیرا نسبت به نرخ ۶۰۰ هزار نیروی جویای کار (مرد) که یک دهه پیش شاهد بودیم کاهش قابل توجهی دارد.
در سال ۲۰۲۲، نرخ بیکاری مردان سنین ۲۵ تا ۵۴ سال در ایران ۶.۹ درصد بود که آمار بالایی نیست.
دستاوردهای امنیتی
در ادامه این تحلیل به پیشرفت‌های امنیتی ایران اشاره شده و آمده است که جمهوری اسلامی ایران اخیراً به موفقیت‌های آشکاری در سطح امنیتی دست یافته است زیرا به رغم تلاش‌های خارجی برای محدود کردن آنها، تهران پیشرفت چشمگیری در برنامه‌های کلیدی مانند پیشرفته‌تر شدن موشک‌ها، پهپادها و فناوری هسته‌ای داشته است.
به گزارش ایرنا، تهران از «انزوای راهبردی» که ۱۰ سال بدون هیچ دوستی جز سوریه و لبنان در آن قرار داشت، بیرون آمده است که بخشی از این پیشرفت‌ها حاصل سیاست‌های راهبردی جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور و حمایت از گروه‌های طرفدار خود در منطقه است.