بــســـم الله الـــرّحــمـــن الــــرّحــیــم
 ( عدالت ) يك واژه‌اي است كه خيلي‌ها به آن علاقمندند و در نوشتن انشاء و مقاله و اينها، اوّلين چيزي كه انتخاب مي‌شود، همين عدل است. امیر بیان(ع) در نهج‌البلاغه فرمود: اين عدالت براي سخنراني و مقاله‌نويسي و انشاء‌نويسي خيلي ميدان بازي دارد، براي گفتن خيلي ميدانش باز است؛ ولي براي عمل كردن ميدانش بسيار بسته و باريك است. براي حمايت لفظي مي‌بينيد ميدانش خيلي وسيع است اما در عرصه عملي مي‌بينيد عاملان به اين كمند. این بزرگواران اوّل آمدند عدالت را معنا كردند كه هر كسي به اندازة هستي خود حقّي در عالم دارد.
آمدند، گفتند: اين عالم معماري شده است، هيچ نقصي در عالم نيست؛ نه كم است، نه زياد است، ناهماهنگي نيست: مَا تَرَي فِي خَلقِ الرَّحمانِ مِنْ تَفاوُت(1). از عدل نظام هستي به عادل بودن نظام‌آفرين پي بردند، خدا عادل است؛ براي اينكه: اَعطَي ذِي حَقٍّ‌ حَقَّه(2)، اَعطَي كُلِّ شِيءٍ خَلقَهُ ثُمَّ هَدي(3). او معمار خوبي است، او مهندس خوبي است، چيزي را كم نگذاشته، چيزي را اضافه نكرده. مي‌بينيد صدها دانشكدة پزشكي است براي فهميدن سلامت و بيماري انساني كه از يك قطره آب ساخته شده، به وجود آمده است: اَ لَمْ يَكُ نُطفَهً مِنْ مَنيٍّ يُمنَي(4). فرمود: اين يك قطره آب را خداي انسان آفرين به قدري محيّر العقول ساخته که صدها دانشكدة پزشكي شب و روز تلاش مي‌كنند، تازه گوشه‌اي از اسرار خلقت سلامت و مرض اين يك قطره آب را به دست آورده‌اند، سراسر جهان همين طور است. فرمود: مَا تَرَي فِي خَلقِ الرَّحمانِ مِنْ تَفاوُت؛ هيچ جا فوتي نشده، كمبودي نشده، نارسائي مشهود نيست؛ پس صدر و ساقة جهان معماري شده است، عدل است كه بِالعَدلِ قامَتِ السَّماواتُ وَ الاَرض(5). و خدایي كه معمار اين مهندسي است، مهندس اين هندسه است مي‌شود « عادل».
خداوند انبياء را و همة ما را به عدل دعوت كرده، فرمود: اِنَّ اللهَ يَأمُرُ بِالعَدلِ وَ الاِحسان(6). در بين جوامع بشر انبياء ممتازند كه بايد عدل را معنا كنند، بعد از تفسير و تبيين اجراء كنند؛ رهبري جامعه را به عهده بگيرند، لذا مبارز مي‌طلبند. وجود مبارك رسول گرامي مي‌فرمايد: اُمِرتُ لِاَعدِلَ بِينَكُم(7)، من مأموريت يافتم كه عدالت را اجراء كنم. همة بشر مأمور اجراي عدلند، اينطور نيست كه عدل بر آنها واجب باشد، بر همة ما هم واجب است؛ امّا رهبري عدالت به عهدة انبياء و اولياء است.
آثار عظيم نهضت حسيني (ع) در احياي دين
پس از واقعه كربلا
اگر حسين بن علي (ع) در اين عصر بود آثارش هزارها برابر بود! همين امويان بت فروش ناچار شدند نماز جمعه را احياء كنند. مگر كم كاري كرد سخنراني سر مطهّر حسين بن علي بالاي نِي؟!! مگر سخنراني زينب كم كار كرد؟! مگر ابوريحان بیرونی و ابوالحسن عامري نقل نكرده‌اند که بت‌هاي مرصّع به عنوان صادرات رسمي حكومت اسلامي به دربار هند بود؟! بت‌فروشي را اينها ترويج مي‌كردند، بعد از جريان كربلا آمدند نماز جمعه را احياء كردند؛ اين كار حسين بن علي است! مگر كار كمي كردند بچه‌هاي أبي‌عبدالله؟!
شما بايد تاريخ كج‌روي و كج‌راهي اموي را قبلاً بخوانيد، ببينيد اينها چه مي‌كردند! شما ببينيد در اتاق جنگ و اتاق فرمان جنگ شام كي‌ها بودند! اين سرجون مسيحي آنجا چه كار مي‌كرده؟ شما فقط كربلا را نبينيد كه عمرسعد بود. يك قدري دورتر كوفه را ببينيد كه ابن زياد بود، زياد هم زياد بن اَبيه بود كه اصلاً ريشه‌اي نداشت! يك قدري جلوتر مي‌رويد، در شام مي‌بينيد آن سرجون مسيحي در اتاق فرمان جنگ است. آنها از آنجا دارند فرمان مي دهند و همان‌هایي كه بت‌ها را از شام به هند صادر مي‌كنند، همان‌ها بعد از جريان كربلا مجبور شدند نماز جمعه را احياء كنند، نماز جماعت را احياء كنند، منبر را احياء كنند! اينها به بركت سيّدالشهداء بود.
وجود مبارك زين‌العابدين فرمود: ما رفتيم، دين را زنده كرديم، اسلام را زنده كرديم، كارمان را انجام داديم، داريم مي‌رويم شهرمان!! وقتي كسي در شام از او سؤال كرد كه كي در اين صحنه غالب شد؟ فرمود: ما. او که زنجيردر گردنش است فرمود: اِذَا اَرَدْتَ اَنْ تَعرِفَ مَنْ غَلَب‎ْ فَاِذَا دَخَلَ وَقتُ الصَّلاه فَاَذِّنْ فَاَقِم(8). ما رفتيم نماز را زنده كرديم، دين را زنده كرديم، نام پيغمبر را زنده كرديم. برو اذان و اقامه بگو، در اذان ببين نام كي را مي‌بري؟! اين بت‌فروشي را برطرف كرديم، اسلام را آورديم.
گسترش مفاسد، نتيجه فاصله گرفتن از مراكز مذهب
چرا انسان بايد گرفتار مفاسد اقتصادي بشود و آبروي 50 ـ 60 سالة خودش برود، آبروي گذشته‌ها را ببرد، آبروي آينده‌ها را ببرد؛ براي اينكه ارتباطشان با حسينيه و عدالت و مسجد قطع است. دستگاه نيروي انتظامي، دستگاه قضائي اگر موفق و عادل باشد، بيش از 20 درصد توفيق پيدا نمي‌كند! آن 80 درصد را مراكز مذهب دارد اداره مي‌كند. شما براي هر قاضي ناچاريد يك وكيل بگذاريد، براي او هم يك مواظب بگذاريد! براي هر يك پليس بگذاريد. مگر چقدر گناه كشف مي‌شود؟ مگر آنچه كه پشت پرده هست، در خانه‌ها هست، در خانه‌هاي مستور هست، زير ميز هست، قاضي مي‌فهمد، يا پليس مي‌فهمد؟ فقط مسجد است و حسينيه! اگر مسجد و حسينيه كامياب شد و مردم باور كردند که گناه سمّ است، يك؛ آبروبر است، دو؛ دنيا وبا خيز است، سه؛ كشور آباد مي‌شود.
« دنياطلبي »، بيماري آبروبر
وجود مبارك حضرت امير (ع) چندين بار از جريان دنيا ما را با خبر كرده، فرمود: دنيا مُوبي است. واژة «مُوبي» (9) و «وَبي»(10) در نهج البلاغه كم نيست. بيماري چند قسم است؛ بعضي از بيماري‌ها عادي است، يا سل است يا سرطان است؛ بالأخره كشنده است. اگرکسی سرطان گرفته يا سكته كرده، دیگر آبرویش نمي‌رود! اما بعضي از بيماري‌ها، بيماري‌هاي آبروبر است؛ مثل بَرص و وبا. هر لحظه يا بالا، يا پائين، يا طاس، يا لگن؛ بايد بچه‌ها بياورند؛ اين ديگر زندگي نشد! فرمود:‌ كسي كه اهل دنياست، اهل رشوه است، اهل رباست، اهل ستم است؛ اين به بيماري وبا مبتلا مي‌شود. نه يعني وبا مي‌گيرد،‌ مي‌ميرد؛ بلکه عاقبت مسلوب الحيثيّه مي‌شود.وقتي در برابر 70 ميليون آمدند، گفتند: اين شخص گرفتار رشوه بود و مفاسد اقتصادي، اين همان متاع وَبي است!
حسينيه مال اين است، روضه‌خواني‌ها مال اين است، نام مبارك أبي عبدالله مال اين است. اين حرف‌ها آدم را بهشت مي‌برد؛ دنيا و آخرت را اين تأمين مي‌كند، حيثيت و شرف را اين تأمين مي‌كند؛ آن 5 ـ 6 قطره اشك هم كار خودش را انجام مي‌دهد. مبادا اين حسينيه‌ها، اين عزاداري‌ها را مُفت از دست بدهيد! اينها برليان است، اينها معرفت است. گفتند: ياقوت را مي‌شود با وقت خريد، ولي وقت را نمي‌شود با ياقوت خريد! الآن اين ايام بهترين فرصت است براي اينكه انسان حداكثر بهره را ببرد، عمري محترمانه زندگي كند، آبروي خودش محفوظ باشد، آبروي گذشته‌ها را هم حفظ بكند، آبروي آينده‌ها را هم حفظ بكند. فرمود: شما 3 جور، 4 جور، 10 جور مي‌توانيد زندگي بكنيد. بهترين راه اين است كه آبروي گذشته‌ها را حفظ بكنيد، آبروي آينده‌ها را هم حفظ بكنيد: اُغزُوا تُوَرِّثُوا اَبناءَكُمْ مَجداً (11).کاری کنید که بچه‌هاي شما به شما افتخار كنند، آبرویي باشيد براي اينها، سرمايه‌اي باشيد براي اينها. چرا آدم يك كاري بكند كه تا يك عمر، تا يك قرن بچه‌ها خجالت‌زده باشند؛ بگويند: جدّشان اين بود!
اين روضه‌خواني‌ها براي همين است. وجود مبارك أبي عبدالله براي اين آمده كه هم اموي را سرنگون كند، چه اينكه كرد؛ هم آن مكتب باطل اموي و مرواني را واژگون كند، چه اينكه كرد؛ هم عدالت را معنا و تفسير كند، اوّلاً؛ بعد اجراء كند، ثانياً؛ چه اينكه كرد. طولي هم نكشيد كه جريان مختار و اينها پيش آمد. اينكه مي‌بينيد در سراسر عالم الآن هر جا سخن از عدل است و نام مبارك سيّدالشهداء مي‌درخشد، براي همين جهت است. بنابراين بايد حداكثر بهره را از اين مراكز مذهبی برد.
بيانات حضرت آيت‌الله جوادي آملي (دام ظلّه) در جمع اقشار مختلف شهرستان آمل، حسينية هدايت آمل    ـ    12/ 11/ 1384
(1) ملك/ 3              (2) الكافي/ 1/ 542                (3) طه/ 50
(4) قيامه/ 37           (5) عوالي اللآلي/ 4/ 103         (6) نحل/ 90
(7) شوري/ 15          (8) الأمالي لِلطوسي/ 677      (9) ر. ك:  نهج البلاغه/ حكمت 367
(10) ر. ك:  نهج البلاغه/ خ 175                  (11) الكافي/ 5/ 8