زلال بصیرت (۲۶۹) :فلسفه سختی‌ها و فتنه‌ها ۱۳۹۹/۰۸/۲۴
زلال بصیرت
فلسفه سختی‌ها و فتنه‌ها
۱۳۹۹/۰۸/۲۴
بسم الله الرحمن الرحیم
فتنه و مشتقات آن، در معانی متعددی به كار رفته اند، فتنه در اصطلاح عبارت است از یک پدیده اجتماعی که در آن – دست كم – دو عامل لحاظ می‌شود؛ یك عامل سختی و گرفتاری و معذب شدن و دیگری عامل پنهان كاری؛ در واقع كسانی فریبكاری كرده و دیگران را فریب می دهند و این فریب سبب ایجاد گرفتاری های دنیوی یا اخروی برای دیگران می شود.
اراده الهی بر این تعلق گرفته كه انسان بتواند با اختیار و قدرت انتخاب خویش، سرنوشتش را رقم بزند و لذا تكلیف برای انسان معنا می یابد؛ خداوند به وی عقل داد و انبیاء الهی و وحی را فرستاد تا انسان با آگاهی از راه صحیح، بتواند هر راهی را كه خواست انتخاب كند.
برخی انتخاب‌ها، فردی است و آثارش تنها فرد را در بر می‌گیرد و گاه انتخاب‌ها، اجتماعی است كه آثار آن، جامعه را نیز فرا می‌گیرد. خداوند به انسان این قدرت را داده است كه بتواند با برخی تصمیم‌ها، در سرنوشت دیگران، حتی میلیاردها انسان در طول هزاران سال اثر بگذارد؛ لذا پیامبر (صلی الله علیه و آله) عملی را انجام داد كه تا كنون در بیش از 1400 سال، سرنوشت میلیاردها نفر از مردم را تحت تأثیر قرار داده و در آینده هم قرار خواهد داد؛ در مقابل هم افرادی می توانند با تصمیمات و اقداماتی زمینه گمراهی و انحراف افراد بسیاری را فراهم كنند. کسانی که با رفتارهای پیچیده فریبکارانه، سبب انحراف دیگران از مسیر صحیح می شوند، فتنه‌گر نام دارند و رفتاری كه انجام می دهند، فتنه نامیده می‌شود.
حرکت امام خمینی، زمینه‌ساز هدایت انسانها
خداند متعال به وسیله حضرت امام (ره) و یارانش، زمینه هدایتی را برای میلیون‌ها انسان فراهم كرد كه در طول تاریخ اسلام، كم نظیربلكه بی نظیر بود؛ بقدری بركات داشت كه حتی بیان بركات آن در چند جلسه سخنرانی میسر نیست.
سنت الهی بر این است كه در مقابل هر مسیر صحیحی، دشمنان و شیاطینی نیز قرار می دهد تا زمینه انتخاب برای انسان مهیا شود؛ البته طبق سنت الهی اگر زمانی بقدری عوامل شر در جامعه‌ای گسترش پیدا كند كه انتخاب راه صحیح ناممكن شود و حتی سبب گمراهی صالحین نیز بشود، خداوند عذاب خود را بر آن گناهكاران نازل خواهد كرد تا زمینه انتخاب و تعادل لازم برای انتخاب مسیر صحیح یا باطل میسر شود.
امام (ره) با حركت خود، آنچنان زمینه هدایت را برای انسانها در این کشور فراهم کرد که موج آن کشورهای همسایه و کشورهای دور دست را نیز فراهم كرد. اما طبق سنت الهی، شیاطینی نیز در مقابل وجود خواهند داشت؛ حتی عده‌ای از خون شهدا، تنها برای جیبشان بهره می‌گرفتند و چه بسا حالا هم باشند. لذا همیشه دو طرف عوامل خیر و هدایت و عوامل گمراهی وجود دارند تا زمینه انتخاب برای افراد فراهم شود.
عقل، شناخت نفس، هدایت انبیاء و عوامل اجتماعی سازنده از عوامل خیر است كه زمینه هدایت را فراهم می كنند.خداوند فیاض است و می خواهد افرادی، لیاقت بالاترین فیوضات را كسب كنند و بالاترین فیض الهی، به وسیله رفتارهای اختیاری حاصل می شود.
هدف خداوند از بروز سختی‌ها
ارزش عمل خالصی كه با سختی و مشقت همراه باشد، بیشتر است،اینکه خدا برای مؤمنین روزهای سختی پیش می‌آورد، نه به خاطر بخل خداوند، بلكه برای ارزشمند شدن كار مؤمنین و كسب لیاقت بیشتر برای دریافت فیض الهی است. لذا سختی كار سیدالشهدا (ع) بسیار زیاد بود، اما چنان ارزشی در نظرخداوند دارد كه حتی دیگران به واسطه‌اشك ریختن بر آنها، سعادتمند می شوند.
سرّ اینکه خدا تقدیری فرموده که سختی‌هایی پیش بیاید و کسانی مقاومت، فداکاری و جانفشانی کنند، برای كسب ظرفیت و لیاقت بیشتر است.لذا نباید گمان كرد كه فتنه‌ها، به صورت اتفاقی واقع شده و خداوند آنها را اراده نكرده و به تعبیر عوامانه از دست خداوند بیرون رفته است، بلكه خداوند می‌خواست زمینه انتخاب فراهم شود؛ وگرنه خداوند می‌توانست اراده كند كه اصلا فتنه‌ای واقع نشود؛ اما در این صورت، استعدادها و ظرفیت‌ها شكوفا نمی شد و كسی به فیوضات والای الهی نمی رسید.
فتنه هایی كه با دین سر و كار دارد، بسیار مهم‌تر است،هر چند اگر فتنه ای، تنها سبب شود كه مالی از انسان سلب شود، امری نامطلوب و سبب تأثر آدمی می شود، اما این فتنه قابل مقایسه با فتنه‌ای كه با دین سر و كار دارد، نیست؛ چون مال نهایتا تا دم قبر با آدمی است؛ اما تأثیر دین بی نهایت است.
باید به تدبیر خدا حسن ظن داشت و نباید با وقوع فتنه‌ها گمان كرد كه خدا و امام زمان(عج)، ما را رهاكرده اند؛ بلكه می خواهند در شرایطی قرار بگیریم كه بتوانیم ترقی كنیم؛ ترقی و پیشرفتی كه اثر آن بی نهایت است.
بیانات آیت‌الله مصباح یزدی (دام ظله) در همایش نقش خواص در حوادث فتنه گونه زمان؛ مشهد؛16/ 10 / 1395 .
اراده الهی بر این تعلق گرفته كه انسان بتواند با اختیار و قدرت انتخاب خویش، سرنوشتش را رقم بزند و لذا تكلیف برای انسان معنا می یابد؛ خداوند به وی عقل داد و انبیاء الهی و وحی را فرستاد تا انسان با آگاهی از راه صحیح، بتواند هر راهی را كه خواست انتخاب كند.
برخی انتخاب‌ها، فردی است و آثارش تنها فرد را در بر می‌گیرد و گاه انتخاب‌ها، اجتماعی است كه آثار آن، جامعه را نیز فرا می‌گیرد. خداوند به انسان این قدرت را داده است كه بتواند با برخی تصمیم‌ها، در سرنوشت دیگران، حتی میلیاردها انسان در طول هزاران سال اثر بگذارد؛ لذا پیامبر (صلی الله علیه و آله) عملی را انجام داد كه تا كنون در بیش از 1400 سال، سرنوشت میلیاردها نفر از مردم را تحت تأثیر قرار داده و در آینده هم قرار خواهد داد؛ در مقابل هم افرادی می توانند با تصمیمات و اقداماتی زمینه گمراهی و انحراف افراد بسیاری را فراهم كنند. کسانی که با رفتارهای پیچیده فریبکارانه، سبب انحراف دیگران از مسیر صحیح می شوند، فتنه‌گر نام دارند و رفتاری كه انجام می دهند، فتنه نامیده می‌شود.
حرکت امام خمینی، زمینه‌ساز هدایت انسانها
خداند متعال به وسیله حضرت امام (ره) و یارانش، زمینه هدایتی را برای میلیون‌ها انسان فراهم كرد كه در طول تاریخ اسلام، كم نظیربلكه بی نظیر بود؛ بقدری بركات داشت كه حتی بیان بركات آن در چند جلسه سخنرانی میسر نیست.
سنت الهی بر این است كه در مقابل هر مسیر صحیحی، دشمنان و شیاطینی نیز قرار می دهد تا زمینه انتخاب برای انسان مهیا شود؛ البته طبق سنت الهی اگر زمانی بقدری عوامل شر در جامعه‌ای گسترش پیدا كند كه انتخاب راه صحیح ناممكن شود و حتی سبب گمراهی صالحین نیز بشود، خداوند عذاب خود را بر آن گناهكاران نازل خواهد كرد تا زمینه انتخاب و تعادل لازم برای انتخاب مسیر صحیح یا باطل میسر شود.
امام (ره) با حركت خود، آنچنان زمینه هدایت را برای انسانها در این کشور فراهم کرد که موج آن کشورهای همسایه و کشورهای دور دست را نیز فراهم كرد. اما طبق سنت الهی، شیاطینی نیز در مقابل وجود خواهند داشت؛ حتی عده‌ای از خون شهدا، تنها برای جیبشان بهره می‌گرفتند و چه بسا حالا هم باشند. لذا همیشه دو طرف عوامل خیر و هدایت و عوامل گمراهی وجود دارند تا زمینه انتخاب برای افراد فراهم شود.
عقل، شناخت نفس، هدایت انبیاء و عوامل اجتماعی سازنده از عوامل خیر است كه زمینه هدایت را فراهم می كنند.خداوند فیاض است و می خواهد افرادی، لیاقت بالاترین فیوضات را كسب كنند و بالاترین فیض الهی، به وسیله رفتارهای اختیاری حاصل می شود.
هدف خداوند از بروز سختی‌ها
ارزش عمل خالصی كه با سختی و مشقت همراه باشد، بیشتر است،اینکه خدا برای مؤمنین روزهای سختی پیش می‌آورد، نه به خاطر بخل خداوند، بلكه برای ارزشمند شدن كار مؤمنین و كسب لیاقت بیشتر برای دریافت فیض الهی است. لذا سختی كار سیدالشهدا (ع) بسیار زیاد بود، اما چنان ارزشی در نظرخداوند دارد كه حتی دیگران به واسطه‌اشك ریختن بر آنها، سعادتمند می شوند.
سرّ اینکه خدا تقدیری فرموده که سختی‌هایی پیش بیاید و کسانی مقاومت، فداکاری و جانفشانی کنند، برای كسب ظرفیت و لیاقت بیشتر است.لذا نباید گمان كرد كه فتنه‌ها، به صورت اتفاقی واقع شده و خداوند آنها را اراده نكرده و به تعبیر عوامانه از دست خداوند بیرون رفته است، بلكه خداوند می‌خواست زمینه انتخاب فراهم شود؛ وگرنه خداوند می‌توانست اراده كند كه اصلا فتنه‌ای واقع نشود؛ اما در این صورت، استعدادها و ظرفیت‌ها شكوفا نمی شد و كسی به فیوضات والای الهی نمی رسید.
فتنه هایی كه با دین سر و كار دارد، بسیار مهم‌تر است،هر چند اگر فتنه ای، تنها سبب شود كه مالی از انسان سلب شود، امری نامطلوب و سبب تأثر آدمی می شود، اما این فتنه قابل مقایسه با فتنه‌ای كه با دین سر و كار دارد، نیست؛ چون مال نهایتا تا دم قبر با آدمی است؛ اما تأثیر دین بی نهایت است.
باید به تدبیر خدا حسن ظن داشت و نباید با وقوع فتنه‌ها گمان كرد كه خدا و امام زمان(عج)، ما را رهاكرده اند؛ بلكه می خواهند در شرایطی قرار بگیریم كه بتوانیم ترقی كنیم؛ ترقی و پیشرفتی كه اثر آن بی نهایت است.
بیانات آیت‌الله مصباح یزدی (دام ظله) در همایش نقش خواص در حوادث فتنه گونه زمان؛ مشهد؛16/ 10 / 1395 .