«تحصن» آخرین حربه نمایندگان افراطی مجلس ششم
۱۳۹۹/۰۹/۲۱
رهبر معظم انقلاب در زمینة تلاش‌هایی که از داخل و خارج برای القاء دوقطبی در جامعه و اختلاف بین مسئولان انجام می‌شود تذکراتی داده و سر نخ این جریان را دشمنان خارجی دانسته و کسانی که در داخل همین نظر را مطرح و دنبال می‌کنند، بی‌عقل دانستند.
«ملت ايران! البته شما اين موضوع را مي‌دانيد، باز هم بدانيد که دشمن از يک چيزهايي عصباني مي‌شود؛ ما بايد حواسمان باشد. دشمن از وحدت ملي ما ناراضي است؛ مي‌خواهد اين وحدت ملي را از بين ببرد. دشمن از اين که در سطوح بالاي کشور، مسئولان کشور در مسائل اساسي يک نظر و يک عقيده داشته باشند، به شدّت ناراحت است. آن وقتي که مي‌بينند رئيس جمهور، رئيس مجلس، رئيس قوّة قضائيه و مسئولان گوناگون دربارة فلان مسئله يک جور حرف مي‌زنند، اين‌ها مي‌خواهند يقة خودشان را پاره کنند؛ ناراحتند؛ مي‌خواهند اختلاف بيندازند. در اين يکي دو سال اخير شنيديد که شعار حاکميت دوگانه داده شد! عده‌اي بي‌عقل هم در داخل همان حرف‌هاي آنها را تکرار و نشخوار کردند. حرف مال آنهاست.»1
ناکامی رئیس‌جمهور و همفکران او در تصویب لوایح دوگانه، و قطعیت رد صلاحیت برخی از نمایندگان دوم خردادی افراطی مجلس ششم، آنان را به این نتیجه رساند که برای جبران، بایستی فضای روانی سنگینی علیه شورای نگهبان و رد صلاحیت‌ها ایجاد کنند. فشار بر شورای نگهبان برای جلوگیری از رد صلاحیت، محور اصلی برنامة روانی احزاب مشارکت و سازمان مجاهدین برای انتخابات مجلس هفتم بود که توسط محسن آرمین اعلام گردید.
در آستانة اعلام نظر هیئت‌های نظارت درخصوص صلاحیت کاندیداها (20دی 1382)، تهدیدات به اوج خود رسید. داود سلیمانی (عضو حزب مشارکت) پیشنهاد تعویق یا تحریم انتخابات را در صورت رد صلاحیت گستردة اصلاح‌طلبان، مطرح کرد. محمدرضا خاتمی طی مصاحبه‌ای گفت: «هرچه رد صلاحیت‌ها گسترده‌تر باشد، مشارکت مردم کمتر و در نتیجه مشروعیت نظام خدشه‌دار خواهد شد. ما در برابر هرگونه رد صلاحیت غیرقانونی ایستادگی می‌کنیم و آن را نخواهیم پذیرفت و زیر بار آن نخواهیم رفت.» وی سپس مسئولیت رئیس‌جمهور را یادآوری کرد و خواستار برخورد او با رد صلاحیت‌ها توسط شورای نگهبان شد.2
پس از اعلام نظر هیئت مرکزی نظارت و مشخص شدن رد صلاحیت تعدادی از نمایندگان مجلس ششم، محسن میردامادی، آن را «کودتای غیرنظامی» دانست! حزب مشارکت نیز در بیانیة 23 دی خود، رد صلاحیت‌ها را اقدامی مغایر حقوق اساسی ملت و بدعتی بزرگ درجهت استحالة نظام جمهوری اسلامی و تهی کردن نظام از جمهوریت نامید و خواستار عزل یکایک اعضای هیئت مرکزی نظارت شد.3
اما در روز 21 دی یعنی 24 ساعت پس از اعلام نظر هیئت مرکزی نظارت، شمس‌الدین وهابی (عضو ارشد حزب مشارکت در مجلس ششم) به عنوان نطق قبل از دستور، بیانیه‌ای را قرائت کرد که ضمن محکوم کردن رد صلاحیت‌ها، از تحصن نمایندگان گفت! بدین شکل، تاکتیک افراطیون مجلس ششم بر تحصن قرار گرفت و امضاءکنندگان بیانیه با اعلام ایستادگی در برابر نظر هیئت مرکزی نظارت و شورای نگهبان، بر تحصن خود تا زمانی که لازم باشد تأکید کردند.4 از ساعت 4 بعد از ظهر 21 دی، تحصن نمایندگان رد صلاحیت شدة اصلاح‌طلب شروع شد. بهزاد نبوی به خبرنگاران اعلام کرد که تمام تدارک لازم از جمله لوازم خواب و خوراک برای تداوم تحصن پیش‌بینی و آماده شده است! و این خود به معنای طراحی قبلی تحصن بود!
برخی از اعضای دولت خاتمی در نخستین روز تحصن در میان آنان حاضر شده و اعلام همراهی کردند. معصومه ابتکار، محمد ستاری‌فر، زهرا شجاعی، رحیم عبادی، عبداله رمضان‌زاده، صفدر حسینی، محسن امین‌زاده از جملة آنان بودند.
حزب مشارکت برای دامن زدن بیشتر به تشویش اذهان عمومی، اقدام به برگزاری نشستی در زیرزمین ساختمان جبهة مشارکت نمود و سخنان ساختارشکنانة سخنرانان- که روزنامه‌های همسو با حزب مشارکت از درج آن خودداری کردند - از طریق سایت‌های ضدانقلاب خارج‌نشین منتشر شد! سعید رضوی فقیه در این نشست گفت: «من برای سلطنت‌طلبان داخلی یک پیام دارم. حال که نمایندگان را رد صلاحیت کرده‌اید ساختمان مجلس را هم به توپ ببندید تا دوران استبداد صغیر شما هم شروع شود.»5 او سپس افزود: «عمر حکومت استبدادی شما کوتاه خواهد بود، به‌اندازة زمانی که یک سگ پوزة خود را پاک می‌کند!» در این جلسه علیرضا علوی‌تبار فراتر از این رفته و اعلام کرد: «باید از اعتراض به شورای نگهبان عبور کرد و خواستار تغییرات بنیادین در جمهوری اسلامی بود.»6 مصطفی تاج‌زاده گفت: «عده‌ای اکنون 25 سال بعد از پیروزی انقلاب می‌خواهند جمهوریت را به سلطنت تبدیل کنند... امروز جهان صدای ملت ایران را از زبان شما می‌شنود و بازتاب وسیعی پیدا کرده است.»7
اما حرکت تحصن نمایندگان، کمترین عکس‌العملی را در میان مردم نداشت. متحصنان با ملاحظة این مسئله با انتشار بیانیة شماره 13 خود، خواستار استعفای دسته‌جمعی شدند! خاتمی البته با این‌گونه اقدامات افراطی مخالف بود، اما به شورای نگهبان و رد صلاحیت‌ها اعتراض داشت. او در نامه‌ای به محضر رهبر معظّم انقلاب اسلامی- که به همراه مهدی کروبی رئیس‌مجلس نوشت- خواستار دخالت رهبری برای تأیید صلاحیت‌ها شد. و این در حالی بود که قبل از آن رهبری انقلاب دستور داده بودند که فهرست تهیه شده از سوی وزارت اطلاعات در لیست تأیید شده‌ها قرار بگیرد و نزدیک به 200 تن از داوطلبان توسط حکم حکومتی رهبری، تأیید شده بودند. متن نامه رئیس‌دو قوّه چنین است:
بسم الله الرحمن الرحیم.
رهبر معظّم انقلاب اسلامی حضرت آیت‌الله آقای خامنه‌ای مدظله العالی
با سلام و تحیت، گره ایجاد شده در امر انتخابات که مهم‌ترین حادثه در عرصه مردم‌سالاری دینی است، با راهنمایی گره‌گشای حضرتعالی به اعضای محترم شورای نگهبان قابل گشوده شدن بود.
همان‌گونه كه مستحضريد همواره تأكيد ما بر اين بود كه با رايزني و تفاهم بدون اين كه از حيثيت و مكانت رهبري مايه گذاشته شود، به راه‌حل مناسب برسيم. ولي براي گشودن اين گره، درپي درخواست نهايي ما، بزرگوارانه دستور فرموديد كه شوراي نگهبان براساس داوري وزارت اطلاعات با تكيه بر اسناد متقن، نظر ما را تأمين كند. در اين جا لازم مي‌دانيم از تلاش پيگير دفتر جنابعالي براي حل مشكل تشكر كنيم.
اينك بدون رعايت رهنمود جنابعالي، ليستي ارايه شده است كه نه تنها بخش عمدة تقاضاي حداقلي ما را تأمين نكرده است، بلكه متأسفانه همين عمل را نيز مستند به حكم حكومتي حضرتعالي كرده‌اند كه به نظر ما جفا به مقام معظّم رهبري است.
با سپاس فراوان از اهتمام دلسوزانة حضرتعالی از عنایتی که فرمودید به استحضار می‌رسد که نظر مؤکد حضرتعالی مبنی بر برگزاری انتخابات در روز اوّل اسفندماه سال جاری توسط وزارت کشور و همة همکاران دولت در سراسر کشور برگزار خواهد شد.»8
مهدی کروبی - سیدمحمد خاتمی
این نامه زمانی نوشته شد که نمایندگان و رئیس‌جمهور در تلاش خود برای تعویق انتخابات موفق نشدند.
پانوشت‌ها:
1- خطبه‌های نماز جمعه تهران، 15/8/1383 و رجوع شود به بیانات در اجتماع بزرگ مردم همدان، 15/4/1383.
2- روزنامة یاس نو، 18/10/1382.
3- حزب مشارکت ایران اسلامی، ص 215.
4- همان.
5- ویژه‌نامه نوروزی روزنامة ایران، سال 1389.
6- همان.
7- همان.
8- روزنامة کیهان، 18/11/1382.