خطیب جمعه تهران گفت: اگر نظام مالیاتی و بودجه‌ریزی اصلاح شد، حال سایر نهادهای جامعه اصلاح می‌شود.
خطبه‌های نماز جمعه تهران به امامت حجت‌الاسلام والمسلمین محمدحسن ابوترابی‌فرد در دانشگاه تهران برگزار شد.
خطیب موقت نماز جمعه تهران گفت: با عنایت به اهمیت و جایگاه ویژه و برجسته نظام اقتصادی پویا و کارآمد در افزایش اقتدار نظام سیاسی و دستیابی به حکمرانی مطلوب و تاکید رهبر معظم انقلاب اسلامی بر ضرورت و اولویت ساماندهی نظام اقتصادی کشور، به فرازهایی از فرمان امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام به مالک اشتر به عنوان استاندار مصر می‌پردازم. وی افزود: در یکی از فرازهای مهم این فرمان، ارکان محوری و لایه‌های گوناگون حیات اجتماعی مورد بحث قرار داده شده است و نظامات سیاسی، دفاعی، قضائی و حقوقی، اقتصادی، اداری و اجتماعی را علی علیه‌السلام تبیین فرموده‌اند و اشاره می‌کنند جامعه اسلامی از نهادها و اصناف در هم تنیده و به هم پیوسته شکل گرفته است. مهم‌ترین وظیفه حاکمان ساماندهی دقیق این نهادها و ارتقای کارایی نظامات سیاسی و اجتماعی است و تلاش برای تنظیم روابط نهادها و اصناف با یکدیگر.
ابوترابی فرد گفت: در میان نهادهای ۹گانه‌ای که علی علیه‌السلام به آن پرداخته‌اند، دو نهاد مهم اقتصادی مطرح گردیده است. خراج، مالیاتی است که دولت اسلامی از فعالان اقتصادی و کشاورزانی که طرف قرارداد دولت بوده و روی زمین‌های دولتی فعالیت می‌کنند دریافت می‌کند. بعضی خراج را شامل تمامی درآمدهای دولت دانسته‌اند.
امام جمعه موقت تهران با اشاره به بازرگانان و صنعتگران به عنوان نهاد دوم افزود: در ادامه امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام می‌فرمایند؛ ای مالک، آگاه باش که خراج و درآمدهای پایدار مالیاتی و شبه مالیاتی دولت رمز اقتدار و ارتقای قدرت بازدارندگی نیروهای مسلح است.
وی با اشاره به تبیین نظام بودجه‌ریزی، درآمدها و هزینه‌های دولت در این فرمان خاطرنشان کرد: امام علی علیه‌السلام خطاب به مالک می‌فرمایند؛ ای مالک، نهادهای عمومی نمی‌توانند بر پای خود استوار باشند مگر در سایه اقتصاد پویا، تجارت و صنعت و خلق ثروت و پرداخت مالیات. علی علیه‌السلام رسالت تجار و بازرگانان را خلق بازار رقابتی کارا، منضبط و پاسخگو به نیازهای مردم می‌دانند. رسالت تجار را خلق بازار برای حمایت از تولید و رشد مولد اقتصادی کشور ذکر می‌کنند.
حجت‌الاسلام ابوترابی‌فرد در ادامه گفت: من از دانشکده‌های اقتصادی کشور و نهادهای پژوهشی و تحقیقاتی در حوزه اقتصاد این کلمات و واژه‌ها را مورد بحث و تحلیل قرار دهند. امیر مؤمنان می‌فرماید اگر نظام بودجه‌ریزی، درآمد و هزینه کشور، نظام منطبق بر قواعد و اصول عقلانی و علمی بود، آن نظام پایدار است و نهادهای قضائی، حقوقی، دفاعی و اداری می‌توانند وظایف خود را به‌خوبی انجام دهند. همچنان که امروز می‌گویند اگر می‌خواهید در مورد چگونگی اداره کشور تحقیق و بررسی داشته باشید، نظام بودجه‌ریزی آن را مورد بحث و بررسی قرار دهید.
وی تاکید کرد: علی علیه‌السلام می‌فرمایند؛ ای مالک، دغدغه تو دریافت و وصول مالیات نباشد بلکه دغدغه تو اصلاح حال فعالان اقتصادی و پرداخت‌کنندگان مالیات و خراج باشد. موضوع بودجه‌ریزی و درآمدهای پایدار را مورد بحث و بررسی دقیق قرار بده و در این بررسی و نگاه، نظر خود را با مشورت با تجار، کارآفرینان و پرداخت‌کنندگان مالیات و عوارض، دغدغه‌های آنها را شناسایی کن و مشکلات فراروی تولید را مورد بحث قرار بده و با رفع مشکلات فراروی تولید، حال فعالان اقتصادی و ظرفیت‌های تولید را در کشور ارتقا ببخش. همان دغدغه‌ای که بارها سکاندار انقلاب اسلامی بر آن تاکید داشته‌اند.
امام جمعه موقت تهران در ادامه گفت: علی علیه‌السلام بررسی نظام مالیاتی و بودجه‌ریزی را از دو منظر توصیه می‌کنند. یکم، بررسی وضعیت مؤدیان و پرداخت‌کنندگان عوارض و خراج، فهم مسائل آنان، رفع مشکلات از فرار روی تولید، رسیدگی عادلانه و دقیق به درآمد، سود و مالیات. دوم، سامان دادن وضع خراج و مالیات و عوارض. در چگونگی وصول و چگونگی هزینه آن. این یعنی اصلاح ساختار نظام بودجه‌ریزی و اصلاح نظام مالیاتی کشور. اگر نظام مالیاتی و بودجه‌ریزی اصلاح شد، حال سایر نهادهای جامعه اصلاح می‌شود.
ریشه اصلی تورم، کسری بودجه کشور است
حجت‌الاسلام ابوترابی‌فرد، خطاب به رئیس‌جمهور، وزرای دولت و نمایندگان مجلس گفت: باید نگاهتان معطوف به اصلاح ساختار بودجه باشد نه افزایش بودجه خودتان. نگاه بخشی وزرا یکی از مهم‌ترین مشکلات و چالش‌های مدیریت کشور است. وزرای محترم در هیئت دولت مسئول وزارتخانه خود نیستند. قانون اساسی می‌گوید وزرا در مقابل همه تصمیمات مسئول‌اند. لذا وزرا باید دارای یک شناخت و بینش نسبت به مسائل کلان و مسائل اصلی کشور باشند.
وی خاطرنشان کرد: سیاست‌های کلی ابلاغی در حوزه رشد اقتصادی بالا و پایدار در مقام تصمیم‌گیری مورد توجه نیست و عدم هدایت منابع حاصل از فروش نفت فرآورده‌های نفتی به سمت بخش واقعی اقتصاد یعنی بخش خصوصی و تعاونی عملاً موجب گردیده است علی‌رغم هزینه‌های گسترده در دوران وفور درآمدهای نفتی در مسیر توسعه و پیشرفت، ارتقای رفاه عمومی و رشد سرمایه اجتماعی، گام‌های اصولی و استوار برداشته نشود. در مقابل، اقداماتی که انجام گرفته و می‌گیرد شامل استخدام غیر بهره‌ور و نیروی انسانی ناکارآمد در نظام ناکارآمد اداری و بزرگ شدن حجم دولت، نظام بازنشستگی زودهنگام، طرح‌های عمرانی فاقد توجیه اقتصادی بدون پیش‌بینی دقیق و تأمین منابع، خلق هزینه‌های غیر ضرور به افزایش شکاف هزینه‌ها و درآمدها و رشد کسری بودجه، استقرار از نظر بانکی و بانک مرکزی و در نتیجه تورم بالا و پرنوسان انجامید و زمینه‌ساز یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌های از بین برنده رفاه عمومی و کاهش سرمایه اجتماعی یعنی تورم بالا و پرنوسان گردید.
خطیب موقت نماز جمعه تهران تاکید کرد: از نگاه اغلب اقتصاددانان ریشه اصلی تورم، کسری بودجه کشور است و ریشه کسری بودجه در تصدی‌گری دولت و انجام اموری است که در چارچوب وظایف حاکمیتی تعریف نمی‌گردد. حذف تمام هزینه‌های غیر ضرور، کوچک شدن دولت متناسب با وظایف حاکمیتی، برنامه‌ریزی مناسب برای ارتقای کارایی و بهره‌وری قوای سه‌گانه و تمامی نهادها و دستگاه‌هایی که از بودجه عمومی کشور استفاده می‌کنند، با تغییر و اصلاح رویه‌های اداری، تقویت دولت الکترونیک نظارت بر خروجی‌ها و عملکردها از مهم‌ترین اقدامات برای آزادسازی منابع و هدایت منابع کشور به حوزه اقتصاد با نقش برجسته بخش خصوصی است.
روزانه معادل بیش از هفت‌ونیم میلیون بشکه نفت انرژی تقریباً رایگان و ناعادلانه در کشور توزیع می‌شود
حجت‌الاسلام ابوترابی‌فرد، یکی از حوزه‌های مهم در شکل‌گیری وضعیت اقتصادی کشور را یارانه‌های پنهان و آشکار، خصوصاً یارانه‌های پنهان و آشکار در حوزه انرژی دانست و افزود: نتیجه این شرایط آن شده است که کشوری که بر مخازن عظیم گاز و نفت تکیه دارد برای تأمین گاز در فصل زمستان با تنگناها و چالش‌ها رو‌به‌رو است. روزانه معادل بیش از هفت‌ونیم میلیون بشکه نفت، انرژی تقریباً رایگان و ناعادلانه در کشور توزیع می‌شود. هر کس بتواند از این یارانه بهتر استفاده کند درآمد بیشتری دارد. این حجم بزرگ از ثروت اگر با برنامه‌ریزی صحیح در مسیری هدایت گردد که به بزرگ شدن اقتصاد ملی، رشد اقتصادی بالا و پایدار، افزایش درآمد سرانه و توضیح عادلانه درآمد بینجامد، چه تحول بزرگی در کشور رخ خواهد داد.