وزیر امور خارجه گفت: در یک سالی که در شورای عالی امنیت ملی شرکت کردم، هیچ وقت احساس نکردم که دولت یک طرف است و نظامیان یک طرف. اگر هم اختلاف نظری بوده همزمان بین هر دو تا بوده، یعنی بین خود نظامیان و بین خود دولتیان و واقعا یک تصمیمگیری جمعی صورت میگرفت.
سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، در گفتوگویی مشروح به موضوع جنگ تحمیلی ۱۲ روزه و... پرداخت.
وی با اشاره به ترور شهید هنیه در تهران گفت: وقتی شهید هنیه را ترور کردند، روز قبلش دکتر پزشکیان سوگند یاد کرده بود، ولی وزرا انتخاب نشده بودند. بنده هم یکی از گزینهها برای وزارت خارجه بودم، همان روز عصرش حضرت آقا جلسه گذاشتند که معمولا وقتی مسائل مهمی که پیش میآید جلسات خاصی را برگزار میکنند که از من هم دعوت شد. اعضای شورای عالی امنیت ملی، برخی اشخاص دیگر و رئیسجمهور هم حضور داشتند. در آن جلسه نظر همه بر این بود که کاری که صورت گرفته نمیتواند بیپاسخ بماند و باید پاسخ بدهیم، ولی در بین سیاسیون و نظامیان، درباره زمان و چگونگی آن اختلاف نظر وجود داشت.
عراقچی ادامه داد: علت اصلی تردید در مورد زمانش هم اتفاقا از سوی نظامیان بیان شد. معتقد بودند عملیات وعده صادق ۲ و بعدا هم راجع به وعده صادق ۳ نیز همین طور، زمانی باید انجام شود که مطمئن شویم بعد از آن میتوانیم از کشور دفاع کنیم. چون احتمال همه چیز میرفت. وقتی حملهای در وسعت وعده صادق ۲ میخواستی انجام دهی، باید این احتمال را بدهی که دشمن واکنش نشان دهد و بعد وارد جنگ تمام عیار بشوی.
وی گفت: اینکه آیا کشور میتواند در جنگ تمامعیار از خودش دفاع کند اختلاف نظر بین نظامیان و سیاسیون بود و نقطهنظرات در هر دو طرف متفاوت بود. در آن جلسه قرار شد آمادگیهای نظامی برای دفاع از کشور بعد از حمله اول پدید بیاید و بعد از آن عملیات صورت بگیرد.
عراقچی گفت: در یک سالی که در شورای عالی امنیت ملی شرکت کردم، هیچ وقت احساس نکردم که دولت
یک طرف است و نظامیان یک طرف. اگر هم اختلاف نظری بوده همزمان بین هر دو تا بوده، یعنی بین خود نظامیان و بین خود دولتیان و واقعا یک تصمیم گیری جمعی صورت میگرفت.
وزیر خارجه اعلام کرد نیروهای مسلح چرا گوش کردند؟
رئیس دستگاه دیپلماسی در بخش دیگری از این گفتوگو بیان کرد: این جفا به کشور و مدیریت کشور است که میشود به آن اعمال نفوذ کرد و برخی اهداف عالیه را فدای نظر یک عدهای کرد.
وزیر خارجه بیان کرد: در جلسات با حضرت آقا، همه نظراتشان را میگویند چه موافق و چه مخالف و همه جمعبندی میشود و خود ایشان جمعبندی میکنند.
رئیس دستگاه دیپلماسی گفت: هیچ وقت احساس نکردم کشور در شرایطی است که یک دسته خودشان را تحمیل کنند. مدیریت کشور با عقلانیت اداره میشود و باید قدر آن را دانست.
وی درباره موضوع آتشبس در تجاوز اخیر رژیم صهیونیستی به ایران اظهار داشت: آتشبس اخیر را من اعلام کردم و بعد ایراد گرفتند عراقچی آتشبس را اعلام کرد. بعضیها گفتند چرا وزیر خارجه اعلام آتشبس کرد، من به برخی دوستان گفتم از خودشان نمیپرسند وزیر خارجه اعلام کرد نیروهای مسلح چرا گوش کردند؟ معلوم است که از فرمانده خود تبعیت میکنند و تصمیم در جای دیگری است.
وزیر خارجه ادامه داد: قبل از اینکه آتشبس اعلام شود در شورای عالی امنیت ملی مصوب شده بود که اگر دشمن تقاضای آتشبس بدون پیش شرط کرد، میپذیریم و این مصوبه متعلق به روزهای هشتم و نهم جنگ است. این تصمیم کاملاً هوشمندانه و کاملا از موضع قدرت و برتری بود. اگر دشمن بدون اینکه شرطی بگذارد، آمد گفت من آتشبس میخواهم ما قبول میکنیم چون به ما تجاوز شده و ما که به جایی حمله نکرده بودیم و ما دفاع از خود کرده بودیم.
واسطه کشورهای مختلفی بودند
عراقچی درباره تأیید این مصوبه بیان کرد: تمامی مصوبات شورای عالی امنیت ملی به تایید مقام معظم رهبری میرسد و بعد ابلاغ میشود. بدون تأیید ایشان اجرائی نمیشود. این مصوبه وجود داشت، ساعت یک صبح (سوم تیرماه) تماس گرفتند که از ساعت ۴ صبح رژیم صهیونیستی آمادگی دارد که حملاتش را متوقف کند.
رئیس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه واسطه این پیشنهاد کشورهای مختلفی بودند، اظهار داشت: اگر ایران متوقف کند آنها ادامه نمیدهند. من این موضوع را با جاهایی که باید، چک کردم و وقتی تأیید را دادند هم به آمریکاییها که پیغام را داده بودند اعلام کردیم که آتشبس را نمیپذیریم و توقف جنگ را هم قبول نداریم و گفتیم اگر آنها نزنند ما قصد ادامه نداریم.
پیامی که عراقچی به ویتکاف داد
وزیر خارجه در ادامه درباره زمان برقراری آتشبس هم عنوان کرد: یک سوءتفاهم بین من و نیروهای مسلح پیش آمد، دوستان فکر کرده بودند که تا ساعت ۴ به وقت گرینویچ است که تا ساعت ۷:۳۰ به وقت تهران حملات علیه رژیم صهیونیستی را ادامه دادند. یک سوءتفاهم بعدازظهر همان روز پیش آمد که با یک تماس کنترل شد. بعدازظهر روز اول آتشبس، رژیم صهیونیستی ادعا کرد که ایران موشک زده و توافق را نقض کرده ولذا هواپیمایشان را برای حمله فرستادند.
ایران، لبنان نیست
وی ادامه داد: من آنجا به آقای ویتکاف پیام دادم که اسرائیل در حال بهانهگیری است و ایران را متهم به نقض کرده و چنین نقضی صورت نگرفته است و اگر اقدامی صورت دهند ما بلافاصله و شدیدتر از گذشته پاسخ میدهیم. ایران، لبنان نیست. منظورم این بود الگویی که در لبنان پیاده کردند را نمیتوانند در ایران پیاده کنند که به بهانههای مختلف نقض کنند و ما از ترس شکسته شدن آتشبس چیزی نگوییم و اولین اقدامی که صورت بدهند خیلی مصمم جواب میدهیم.
عراقچی بیان کرد: خاطرتان باشد همان روز سهشنبه بعدازظهر ترامپ توئیت زد که خلبانان برگردند و بمبها را نندازید و جلوی اسرائیل را گرفت و این خود دلیل دیگری بود بر اینکه از اول همه چیز با هماهنگی آمریکا بود. کما اینکه لحظهای که اراده کردند، جلوی عملیات را گرفتند.
رئیس دستگاه دیپلماسی در بخش دیگری از این گفتوگو درباره برجام عنوان کرد: ما این تجربه را کرده بودیم و به توافقی رسیدیم که ایران درباره برنامه هستهای خودش اعتمادسازی کرد و در مقابل تحریمها برداشته شد. منطق برجام این بود که ایران درباره برنامه هستهای خودش اعتمادسازی میکند نه اینکه برنامهاش را تعطیل کند و یک محدودیتهای موقف زماندار را قبول میکند و در مقابل تحریمهای مرتبط با هستهای برداشته میشود.
وی افزود: وقتی آمریکای ترامپ (دور دوم) ابراز علاقه کرد که در خصوص برنامه هستهای ما مذاکره کند، ما هم گفتیم آمادهایم با همان منطق. ما که دنبال سلاح هستهای نیستیم و در این خصوص اطمینان داریم و هر تعهدی هر کس بخواهد میدهیم، چون فتوا داریم.
عراقچی بیان کرد: گفتیم اگر هدف مذاکرات این است که اطمینان حاصل شود که ایران سراغ سلاح هستهای نمیرود، ما آمادهایم. حاضریم درباره برنامه هستهای اعتمادسازی کنیم و تعطیل نمیکنیم هیچ چیز را تعطیل نمیکنیم. نظارتهای بیشتر و بازرسیهای بیشتر و یا برای دورهای مثلا غنیسازی فلان درصد را فلان درصد کنیم. برای اعتمادسازی مشکلی ندارد و در مقابل تحریمها باید رفع شود.
رئیس دستگاه دیپلماسی بیان کرد: وارد مذاکره شدیم و آنها گفتند برای رفع تحریمها و... آمادگی داریم، ولی غنیسازی باید تعطیل شود. ما کاملا ایستادگی کردیم.
کشور واسطه و برخی دیگر که سعی میکردند قضیه را حل کنند سعی میکردند راهحلهای میانی ارائه دهند که آمریکا میگفت غنیسازی صفر و ما میگفتیم غنیسازی باید باشد و برخی راهحلهای وسط ارائه دادند که هیچ کدام کار نکرد یک زمانی بحث کنسرسیوم مطرح شد. کنسرسیوم میتوانست راهحل میانه باشد، خیلی مطلوب ما نبود و نهایتا آنها قبول نکردند.
وی درباره ایده کنسرسیوم افزود: کنسرسیومی تشکیل شود متشکل از ایران و چند کشور دیگر که کار غنیسازی در ایران را انجام دهد و از نظر ما کنسرسیوم در خاک خودمان ادامه مییافت و از نظر آنها ایران نبود که غنیسازی میکرد، بلکه کنسرسیوم این کار را انجام میداد و ایران یکی از شرکای آن بود.
وزیر خارجه خاطرنشان کرد: مالکیت آن مشترک بود، ولی حاکمیت با ایران و در داخل خاک ایران. این هم کار نکرد و آنها قبول نکردند. در این پنج جلسه سعی میکردیم راهحلهای میانه پیدا شود، خاصیت دیپلماسی همین است، ولی وقتی به این نتیجه رسیدند که ایران در مذاکره کوتاه نمیآید سراغ گزینه نظامی رفتند.
وزیر امور خارجه در ادامه این گفتوگو عنوان کرد: وقتی تصمیم به مذاکره میشود، همه کشور تصمیمی را گرفته و باید اجرا شود. اینکه بگوییم مثلا وزارت خارجه یا سیاست خارجی فریب خورد، این درست نیست، چون این تصمیم کشور بوده که کاری انجام شود. این به نحوی توهین به مجموعه کشور است. این اتفاق نیفتاد.
وی افزود: من معتقدم برخلاف آنچه گفته میشود، ما نهتنها از مذاکرات ضرر نکردیم بلکه خیلی هم نفع بردیم. منفعت ما این بود که حقانیت ما را در نزد مردم ایران و جامعه بینالملل اثبات کرد. کسی میتواند ادعا کند اگر مذاکره نمیکردیم جنگ نمیشد؟ حتماً میشد. زودتر هم ممکن بود، جنگ بشود. خودمان چه میگفتیم؟ میگفتیم ای کاش مذاکره میکردیم که جنگ نشود.
عراقچی ادامه داد: چرا مردم در زمان جنگ اینقدر متحد و منسجم بودند؟ چون دیدند نظامشان برایشان همه کار کرده و پای مذاکره رفته و آن طرف از اول اهل جنگ بوده و اگر مذاکره نکرده بودیم و جنگ میشد مردم میگفتند چرا نرفتی مذاکره کنی ولی الان پشت سر نظام و دولت ایستادند چون دیدند نظام کوتاهی نکرده در اینکه جلوی جنگ را بگیرد و جامعه بینالملل نیز دقیقا همین احساس را داشت.
به گزارش فارس، وزیر خارجه گفت: همین که جامعه بینالملی با ما همراهی و حمله را محکوم کرد، به این دلیل بود که ما از دیپلماسی کم نگذاشتیم.
نحوه ورود عراقچی به سپاه
عباس عراقچی در بخشی دیگر از سخنان خود با اشاره به تعهد خود نسبت به سپاه پاسداران و نحوه ورود خود به سپاه پاسداران اظهار داشت: بعد از انقلاب، هنوز دانشآموز دبیرستانی بودم، اما با شروع جنگ و فضای انقلاب فرهنگی، احساس کردم ادامه زندگی معمولی درست نیست. برای همین تصمیم گرفتم وارد سپاه بشوم.
وی افزود: آن زمان موضوع را با شوهرخواهرم مهندس احمد کاشانی فرزند آیتالله کاشانی که قبل از انقلاب زندانی سیاسی و همبند حسین شریعتمداری بود مطرح کردم. او گفت دوستی در دفتر سیاسی سپاه دارد و من را به ایشان معرفی کرد.
عراقچی همچنین اظهار داشت: مصاحبه ورودم به سپاه با خود آقای حسین شریعتمداری بود که همیشه به من لطف داشته است. بعد از مدتی، از دفتر سیاسی جابهجا شدم و به واحدهای دیگر سپاه منتقل گردیدم.