حسن سالاریه، رئیسسازمان فضایی ایران با بیان اینکه کپسولهای زیستی ابزاری هستند که موجود زنده را به فضا میرسانند، گفت: در گذشته کپسولهای زیستی که طراحی و ساخته شد، در سایز کوچک بوده و اگر قرار باشد در حد و اندازه انسان مورد استفاده قرار گیرد، نیاز است کپسول، شرایطی حداقلی را داشته باشد تا شرایط زیست را برای انسان در مدت زمانی که در فضا است، فراهم کند.
وی وجود تشعشعات زیاد در فضا، گرادیانها و اختلاف دماهای بالا و افت فشار شدید هوا را از شرایط زیست در فضا نام برد و اظهار کرد: لازم است همه این شرایط در داخل کپسول فراهم شود، به این معنا که هم شرایط فشار و هم شرایط تنفسی و ایمنی در برابر تشعشعات در آن فراهم شود.
سالاریه، فرود آرام را از دیگر چالشهای موجود در کپسولهای زیستی دانست و در این باره توضیح داد: اگر قرار باشد موجود زندهای مانند انسان در داخل این کپسولها قرار گیرد، نیاز است تا کپسول زیستی فرود آرامی داشته باشد؛ به این معنا که شتابها و سرعتهای کپسول زیستی متناسب با تحمل انسان باشد؛ از این رو شرایط طراحی کپسول با زمانی که از موجودات زندهای مانند میمون استفاده میشود، متفاوت است و شرایط بسیار سختگیرانه در طراحی آنها حاکم است.
به گزارش ایسنا، رئیسسازمان فضائی ایران با بیان اینکه توسعه این کپسولها دارای مراحل مختلفی است، تاکید کرد: در اولین پرتابهای ما ممکن است موجود زنده نداشته باشیم و شرایط داخل کپسول همچون شرایط فشار، گرادیان، دما و میزان اکسیژن و شتاب کپسول بهینه شود، همچنین پرتابگر نیز باید شرایطی را فراهم کند تا شتاب، قابل تحمل باشد و بازگشت کپسول نیز باید شرایط خاصی داشته باشد، چرا که موجود زنده نمیتواند هر شتابی را تحمل کند.
به گفته وی، پروژه کپسولهای زیستی متوقف شده بود و اولین کپسول زیستی با ویژگیهای جدید در سال جاری پرتاب خواهد شد تا جایگاه ایران در زیست فضا در دنیا تثبیت شود.
اولین گامها برای توسعه کاوشگرها
کاوشگرهای فضایی، راکتهای عمودپروازی هستند که برای حمل آزمایشگاههای فضایی به ارتفاعات بالای جو غلیظ- ارتفاع بین ۵۰ تا ۳۰۰ کیلومتر- و بازیابی سالم آنها به کار میروند. کاوشگرها کاربردهای بسیاری دارند که از آنجمله میتوان بررسی خواص اتمسفر، آزمایش وسایل کنترلی مورد استفاده در ماهوارهها و ماهوارهبرها، کسب اطلاعات هواشناسی و پیشبینی هوا و انجام تحقیقات زیست فضایی و نجوم را نام برد.
در حقیقت، محمولههای آزمایشگاه فضایی در کاوشگرها، اجزای پیچیده سامانههای فضایی و موجودات زنده را در معرض آزمایش و بررسی قرار میدهند.
طراحی و ساخت اولین کاوشگر ایرانی و ورود به حوزه کاوشگرهای فضایی در آبان ۱۳۸۵ صورت گرفت. این محموله بهگونهای طراحی شده بود که دادههای ضروری، در زمان اوجگیری، ثبت و پس از بازگشت به جو و بازیابی در سطح زمین استخراج شوند. این محموله علمی ـ تحقیقاتی به تجهیزات گوناگونی برای اندازهگیری شرایط محیطی، تلهمتری دادهها و همچنین ارسال بر خط تصاویر مجهز بود.
در لحظات اولیه این مأموریت، محموله و حامل به صورت یکپارچه و بدون انحراف، مسیر پروازی خود را طی کردند و دادههای سامانه تلهمتری و تصویر پرواز محموله، به صورت مطلوبی در ایستگاه زمینی دریافت میشد. پس از آن، ارتباط محموله با زمین قطع شد و کاوشگر در نزدیکی سکوی پرتاب، سقوط کرد.
دلیل ناتمام ماندن این مأموریت، اشکال ایجاد شده در اتصال بین محموله و حامل بود. بر این اساس، مقرر شد تا قسمتهای سازهای این محموله شامل جایگاه اصلی قطعات، پوستهها و بخش بازیابی مورد بازنگری قرار گیرند و محموله بعدی با اصلاحات لازم، آماده پرتاب شود.