نخستین نشست ۳۵ کشور عضو شورای حکام در سال جدید میلادی (۲۰۲۳)، دیروز بعدازظهر در ساختمان موسوم به «مرکز بین‌الملل وین» گشایش یافت. در این نشست که تا روز جمعه ادامه دارد طیف مختلفی از مسائل هسته‌ای و موضوعات اجرایی آژانس، در دستور کار قرار دارد.
طبق گزارش آژانس شرکت کنندگان درباره مسائل مرتبط با ایمنی هسته‌ای، تقویت فعالیت‌های آژانس در حوزه علم، فناوری و کاربردهای هسته‌ای، کارکرد پادمان در جمهوری دموکراتیک خلق کره، راستی اجرای توافقنامه پادمان در سوریه، ایمنی، امنیت و پادمان‌های هسته‌ای در اوکراین؛ انتقال مواد هسته‌ای و بررسی تمام جنبه‌های پادمانی در چارچوب پیمان امنیتی آکوس بحث و گفت‌وگو خواهند کرد.
فعالیت‌های هسته‌ای ایران و برجام از دیگر موضوعات عنوان شده در دستور کار اعضای شورا است و طبق برنامه اعلام شده راستی آزمایی و بازرسی فعالیت‌های اتمی ایران در پرتو قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد و اجرای توافقنامه پادمان در دستور کار قرار دارد.
رافائل گروسی مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هفته پیش با انتشار گزارشی که در اختیار اعضای شورای حکام قرار گرفت مدعی شد که میزان ذخائر اورانیوم غنی‌شده ایران ۱۸ برابر سقف تعیین‌شده در برجام است.
براساس برآورد صورت گرفته، میزان ذخایر اورانیوم غنی شده با خلوص ۶۰ درصد طی سه ماه ۳ برابر افزایش یافته و به ۸۷.۵ کیلوگرم در قالب هگزافلوراید اورانیوم و ۲ کیلوگرم در اشکال دیگر رسیده است.
همچنین میزان ذخائر اورانیوم غنی‌شده در ایران با خلوص ۲۰ درصد ۴۳۴.۷ کیلوگرم در قالب هگزافلوراید اورانیوم و ۳۷.۷ کیلوگرم در قالب اشکال دیگر است. به این ترتیب آژانس انرژی اتمی نتیجه گرفته است که ذخائر اورانیوم غنی‌شده ایران ۱۸ برابر سقف مشخص شده در برجام است.
ایران دو سال پس از خروج یک‌جانبه آمریکا از برجام و تعلل طرف‌های اروپایی در عمل به تعهداتشان در این توافق، گام‌هایی را تحت نظارت آژانس برای کاهش تعهداتش برداشت تا توازن در اجرای این توافق را برقرار کند. مقامات کشورمان بارها اعلام کرده‌اند که تدابیر صورت گرفته برگشت‌پذیر و منوط به اجرای کامل تعهدات طرف مقابل است.
مدیرکل آژانس اتمی در بخش دیگری از این گزارش، ادعاهای سیاسی درباره مسائل پادمانی ایران را تکرار کرد. این ادعاها نخستین بار از سوی نخست وزیر رژیم صهیونیستی مطرح و سپس توسط رسانه‌ها، مقام‌های غربی و در گزارش‌های آژانس دامن زده شد.
جمهوری اسلامی ایران ضمن رد ادعاهای مطرح شده تاکید دارد که آژانس نباید بر مبنای اسناد ساختگی رژیم صهیونیستی که با اهداف خاص سیاسی در اختیار این سازمان قرار داده می‌شود، قضاوت و براساس آنها اعلام نظر کند.
اما در بخش دیگری از گزارش مدیرکل آژانس اتمی، به موضوع ادعایی غنی‌‌سازی ۸۴ درصدی در ایران اشاره شده و آمده است که رایزنی‌ها برای شفاف‌‌سازی در این زمینه جریان دارد. این ادعا را نخستین بار نشریه آمریکایی بلومبرگ به نقل از دو مقام دیپلمات ناشناس مطرح کرد و مدعی شد که مقادیری اورانیوم غنی‌شده با غلظت نزدیک به سطح مورد نیاز برای تولید سلاح اتمی کشف شده است.
همان زمان بهروز کمالوندی معاون و سخنگوی سازمان انرژی اتمی در این باره تصریح کرد که ادعای بلومبرگ «سیاه‌نمایی و تحریف حقایق است و وجود ذره یا ذرات اورانیوم بالاتر از ۶۰ درصد در فرآیند غنی‌‌سازی به معنی غنی‌‌سازیِ بالای ۶۰ درصد نیست.» وی خاطر نشان کرد: «مایه تأسف است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنان به عنوان ابزار سیاسی برای فشار بر جمهوری اسلامی ایران مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرد.»
اما از اواخر هفته پیش زمزمه تحرکات برخی طرف‌های غربی، برای اهرم سازی از این ادعا علیه ایران در نشست شورای حکام مطرح شد. نشریه وال‌استریت ژورنال به نقل از دیپلمات‌هایی که نام آنها را اعلام نکرده است مدعی شد که تروئیکا خواستار انتقاد علنی از ایران هستند؛ اما قرار شد که تصمیم‌گیری نهایی در این زمینه پس از سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران صورت گیرد.
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان هفته پیش در کنفرانس خلع سلاح در ژنو تصریح کرد: برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران کاملا صلح‌آمیز است و صلح‌آمیز باقی خواهد ماند.
جمهوری اسلامی ایران مصمم است، همان‌طور که تاکنون نیز نشان داده است، به طور کامل به تعهدات خود تحت موافقتنامه پادمان جامع خود پایبند باشد.
وزیر امور خارجه کشورمان همچنین نسبت به هرگونه تحرک منفی طرف‌های غربی در نشست شورای حکام هشدار داد و تصریح کرد که جمهوری اسلامی ایران حق پاسخ متقابل را برای خود محفوظ می‌دارد.
وی به برنامه سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران هم اشاره و خاطر نشان کرد: چنانچه آژانس رویکرد سیاسی خود را کنار بگذارد، به راه‌حل فنی بسیار نزدیک هستیم. بر همین اساس رافائل گروسی روز جمعه (۱۲ اسفند) وارد تهران شد و مورد استقبال رسمی بهروز کمالوندی، سخنگو و معاون امور بین‌الملل، حقوقی و مجلس سازمان انرژی اتمی قرار گرفت.
وی طی این سفر دو روزه با رئیس‌سازمان انرژی اتمی، وزیر امور خارجه و رئیس‌جمهوری کشورمان دیدار کرد.
به گزارش ایرنا، آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری روز شنبه در جلسه با مدیرکل آژانس اتمی توصیه کرد که این سازمان رفتار حرفه‌ای، منصفانه و بی‌طرفانه داشته و تحت‌تأثیر مقاصد سیاسی قدرت‌ها قرار نگیرد.
گروسی هم در بازگشت از سفرش به تهران، دیدار با مقامات بلند پایه کشورمان را مهم ارزیابی کرد و در جمع خبرنگاران مستقر در وین گفت که یک درک روشن درباره ادامه همکاری‌ها برای حل‌وفصل مسائل پادمانی حاصل شده است.
وی درباره ادعای بلومبرگ هم تصریح کرد که درنتیجه بررسی‌های به عمل آمده از سوی بازرسان آژانس، غنی سازی و انباشت مواد هسته‌ای با غنای بالاتر از ۶۰ درصد در ایران صورت نگرفته است. مدیرکل آژانس با بیان اینکه علت کشف ذرات یادشده در دست بررسی قرار دارد خاطر نشان کرد که ایران به سطح غنی‌‌سازی اعلام شده پایبند است.
به این ترتیب انتظار می‌رود که طرف‌های غربی در نشست شورای حکام از سیاسی‌کاری درباره پرونده ایران خودداری کرده و رویکرد مسئولانه‌ای را در پیش بگیرند.
سفر گروسی به تهران ادامه مسیر دیپلماسی برای حل‌وفصل اختلافات بود
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران دیروز در نشست خبری خود با اصحاب رسانه، درخصوص سفر گروسی به تهران و سخنش در مورد حمله به تأسیسات هسته‌ای ایران گفت: ایران در بحث حمایت از حقوق شناخته‌شده ملت ایران از همه امکانات و ظرفیت‌های سیاسی و حقوقی و همچنین فرصت‌هایی که در چارچوب قوانین بین‌الملل وجود دارد، استفاده کرده و خواهد کرد. حفاظت از توانایی‌های هسته‌ای ایران در سایه همین پیگیری‌ها صورت گرفته است. ایران در چارچوب فعالیت‌های خودش و مکاتبات با آژانس بارها به قطعنامه استناد کرده است. در کنفرانس‌های مربوط به ان‌پی‌تی این قطعنامه مورد استناد بوده است، حتی در کنفرانس‌ها در بند 100 پیش‌نویس سند نهایی اجلاس بازنگری ان‌پی‌تی ایران این موضوع را مطرح کرد، اما این پیش‌نویس در آنجا به‌دلایلی پرداخته نشد. ایران از همه حقوق شناخته‌شده خودش در مسیر سیاسی برای حفاظت از حقوق حقه ایران در بحث استفاده از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای استفاده کرده و خواهد کرد.
سخنگوی وزارت امور خارجه درخصوص دیپلماسی ایران و تفاهم ایران و آژانس گفت: ایران به دیپلماسی پایبند است و در قالب دو و چندجانبه بهترین چارچوب برای حل‌وفصل اختلافات را می‌داند. ما معتقدیم موضوعاتی که در مناسبات دوجانبه و چندجانبه مطرح است در قالب روند دیپلماسی پیش برود. ورود ایران به مذاکرات هسته‌ای اساساً بلکه اساس اعتقاد ایران به دیپلماسی چندجانبه بوده است، اما توافق‌ها یک مسیر دو طرف است برای همه اعضایی که وارد آن شده‌اند. در ارتباط با تحولات اخیر ایران تأکید کرده که به روند مذاکره برای بازگشت همه طرف‌ها پایبند است و آماده‌ایم به اجرای توافق برگردد، در همین چارچوب دیپلماسی فعال است، سفر گروسی به تهران هم ادامه مسیر دیپلماسی برای حل‌وفصل اختلافات بود.
ما در حال تبادل پیام فنی با آژانس هستیم
کنعانی با بیان اینکه « ما در حال تبادل پیام فنی با آژانس هستیم » گفت: آژانس به‌جای مسائل سیاسی روند فنی را در پیش می‌گیرد.
تماس‌ها با شخص بورل برقرار است
وی درخصوص مذاکرات رفع تحریم‌ها گفت: گرچه مذاکرات رسمی انجام نشده است اما اساساً همان‌طور که اعلام شده است تبادل پیام‌ها در کانال‌های ارتباطی انجام می‌شود. مقامات آمریکایی هم اعلام کرده‌اند؛ «ما کانال‌هایی برای ارتباط با ایران داریم.»، تماس‌ها با شخص آقای بورل برقرار است. سفر گروسی به تهران هم بخشی از روند بازگشت طرف‌های برجامی به توافق است.
کنعانی خطاب به مقامات آمریکایی:
هم پیام می‌دهید و هم تکذیب می‌کنید!
سخنگوی وزارت امور خارجه درخصوص تکذیب ارسال پیام به ایران از سوی آمریکا توضیح داد: مقامات آمریکایی همزمان تأکید کردند که «ما کانال‌های خودمان را برای تبادل پیام‌ها با ایران داریم.»، بنابراین اگر طرف ما آقای بورل و اتحادیه اروپا بود تاکنون مشکلات ما حل‌وفصل شده بود، در این زمینه باید از مقامات آمریکا پرسید؛ «دلیل تکذیب‌ها چیست؟»، هم پیام می‌دهید و هم تکذیب می‌کنید».
توافق موقت از نظر ایران مطرح نیست
وی درخصوص ادعای توافق موقت درخصوص برجام گفت: توافق موقت از نظر ایران مطرح نیست و بازگشت همه طرف‌ها به برجام مدنظر است، اینکه تا کجا پیش می‌رویم منافع ملی ایران حدود این کار را تعیین می‌کند. ما تا زمانی که منافع خود را ببینیم در این مسیر قرار داریم، تأکید ما این است که تحریم‌ها رفع شود و روابط ما با آژانس در حالت طبیعی خودش باشد.
سخنگوی وزارت خارجه: گروهک‌های مسلح در خاک عراق
باید خلع‌سلاح و به ایران تحویل داده شوند
«ناصر کنعانی»، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران دیروز در نشست خبری خود با اصحاب رسانه، پاسخگوی سؤالات خبرنگاران شد.
سخنگوی وزارت امور خارجه درخصوص تهدیدهای مرزی ایران و عراق گفت: مذاکرات فنی و سطح‌بالای امنیتی میان دو کشور منجر به تشکیل کمیته عالی امنیتی تهران و بغداد شد. ما در ارتباط با مباحث مرزی در عراق تأکید می‌کنیم که برای ما حمایت از وحدت عراق یک اصل است. احترام به تمامیت ارضی این کشور یک اصل جدی است. رابطه ما با عراق بسیار نزدیک و برادرانه است. همان‌طور که تأکید کردیم انتظار داریم از خاک عراق هیچ تهدیدی علیه امنیت ملی ایران نشود. دولت عراق مسئول حفاظت از مرزهای خود با ایران است. درخصوص حضور نیروهای مسلح در خاک این کشور تأکید کردیم که باید خلع‌سلاح شوند و این مجرمان به ایران تحویل داده شوند. در سفر آقای وزیر به بغداد هم اجرای توافقات مورد تأکید قرار گرفته است و همه هم می‌دانند که ایران در حمایت از شهروندان خودش با کسی مسامحه نمی‌کند.
از نقش میانجیگری‌ها در ارتباط با ایران استقبال می‌کنیم
وی درخصوص نقش میانجیگری‌ها در ارتباط با روابط ایران و عربستان و مذاکرات رفع تحریم‌ها گفت: در موضوع ایران و آمریکا بحث صرفاً بازگشت به توافق و رفع تحریم‌ها موضوعیت دارد، نقش طرف اروپایی از سوی آقای بورل صورت می‌گیرد، در طول مذاکرات گذشته از نقش ایشان استقبال کردیم، همچنین درخصوص دیگر کشورها هر طرفی که در این زمینه ظرفیتی داشت برای میانجیگری، ما استقبال کردیم. در ارتباط با عربستان دولت عراق این نقش را ایفا کرده است و ما با حسن‌نیت به نقش عراق نگاه می‌کنیم.
درخواست ایران برای سفر هیئتی از آذربایجان به ایران
کنعانی درخصوص پیشنهاد ایران به باکو و دیدار صفری با مقامات آذربایجان گفت: سفر آقای صفری به باکو به‌منظور شرکت در نشست سران گروه تماس جنبش عدم‌تعهد انجام شده است. این سفر فرصت خوبی بود. دیدار دوجانبه با مقامات آذربایجان و وضعیت جاری فی‌مابین انجام شود. ایشان سه دیدار مهم با وزیر خارجه آذربایجان، دستیار رئیس‌جمهور و دیدار با معاون وزیر خارجه این کشور داشتند. در این نشست‌ها وضعیت سفارت آذربایجان در تهران مورد بحث قرار گرفت. با آنکه ضارب اعلام کرده با انگیزه شخصی این اقدام را انجام داده، ایران بررسی دقیق موضوع را در دستور کار خودش قرار داده است. در نشست‌های انجام‌شده گزارشی درخصوص اقدامات انجام‌شده به مقامات آذربایجانی ارائه شد. ما اعلام کردیم که آمادگی همکاری مشترک را درخصوص ارتباط با حادثه تلخ سفارت آذربایجان در ایران داریم. ایران درخواست کرده است که هیئتی از آذربایجان به ایران بیایند، اخیراً هم گفت‌وگوی تلفنی میان دادستان‌کل دو کشور صورت گرفته است. توافق شده چارچوب قضایی برای همکاری دو کشور در این رابطه فراهم شود، این مسئله از دیدگاه سیاسی به‌دور است و توافق شد طرفین در این رابطه مشورت‌های خودشان را ادامه دهند.
راه برای اجرای توافقنامه تبادل زندانیان با بلژیک «باز» است
سخنگوی وزارت امور خارجه درباره تحویل آقای اسدالله اسدی زندانی ایرانی در بلژیک گفت: در ارتباط با بلژیک من لازم است اشاره کنم موافقتنامه بین ایران و بلژیک از مدت‌ها قبل در جریان بوده و روند قضایی خودش را طی کرده بود، متأسفانه با تحولات درونی بلژیک ما شاهد تعلیق اجرای موافقتنامه بودیم. موافقتنامه تبادل محکومان بین دو کشور یک موافقتنامه عمومی است و میان ایران و خیلی از کشورها این موافقتنامه تنظیم شده است. با اتفاق خوبی که در بلژیک شاهد بودیم اکنون می‌شود گفت راه برای اجرای موافقتنامه باز شده است و ایران هم استقبال می‌کند، این موافقتنامه حتماً می‌تواند راجع به پرونده آقای اسدی اثرگذار باشد. ما در ارتباط با دیپلمات بازداشت‌شده بارها اعلام کردیم مراحل بازداشت و روند قضایی غیرقانونی بوده و نقض فاحش کنوانسیون وین است. در مذاکرات رسمی هم اعلام کردیم که ایشان باید به‌زودی آزاد شود و جبران حیثیت شود.
رژیم صهیونیستی نقشی مخرب در منطقه دارد
وی درخصوص مواضع رژیم صهیونیستی نیز تأکید کرد: مواضع رژیم صهیونیستی امر جدیدی نیست و نقش این رژیم درخصوص ایران و منطقه نقش مخرب است، از رژیمی که بنیادش بر اساس بحران‌آفرینی بنا شده است انتظار صلح دور از واقعیت است.
رژیم صهیونیستی با بحران‌های عدیده‌ای مواجه است
وی درباره تنش‌های سیاسی و اجتماعی رژیم صهیونیستی اظهار کرد: تنش‌های سیاسی مستمر و بی‌ثباتی و تزلزل دولت‌های تشکیل‌شده و بحران اقتصادی همچنین تنش‌های اجتماعی که روز به روز دارد خودش را نشان می‌دهد و با مقاومت مردم غزه، رژیم صهیونیستی با بحران‌های عدیده‌ای مواجه است، آنچه مشخص است رژیم با بحران‌های متراکم روبه‌رو است.
غرب مدرک مستندی درباره پهپادهای ایرانی ارائه نکرد
وی درباره ادعای تکراری استفاده از پهپادهای ایران در جنگ اوکراین گفت: از نظر ما مسئله وجود ندارد بلکه مسئله‌‌سازی وجود دارد. همکاری ایران و روسیه محدود به همکاری نظامی نیست. تمرکز بر موضوعات نظامی تقلیل دادن سطح همکاری‌های دو کشور است. روابط ایران و روسیه جزو روابط عرفی است و امر جدیدی نیست. کسی نمی‌تواند ایران را به‌دلیل داشتن رابطه با روسیه مؤاخذه کند. درخصوص پهپادها ادعای غربی‌هاست و آقای وزیر هم توضیح دادند تعدادی پهپادهای ارسال‌شده برای قبل از جنگ اوکراین است، دولت روسیه هم اعلام کرده که از پهپادها در جنگ اوکراین استفاده نکرده است، در این خصوص هم طرف‌های غربی هیچ مدرک مستدلی ارائه نکردند. نکته بعدی نشست فنی بین ایران و اوکراین که در مسقط برگزار شد، طرف اوکراینی نتوانسته است مدرکی برای ادعای خودش ارائه کند، از سوی ما مسئله نیست بلکه مسئله‌‌سازی است.
تکذیب خبر بسته‌شدن سفارت انگلیس در ایران
کنعانی درخصوص ادعای بستن سفارت انگلیس در تهران توسط رسانه‌های غربی گفت: بنده این موضوع را تکذیب می‌کنم.
ایران در امنیت مرزهای خود با افغانستان اقدام جدی صورت می‌دهد
کنعانی درخصوص مشکلات مرزی با افغانستان گفت: در ارتباط با افغانستان ما متأسفانه شاهد دو رخداد تلخ مرزی بودیم، در این خصوص مقامات ذی‌ربط ورود کردند و موضوع جمع شد. ما رابطه مشترک میان دو طرف داریم و دستگاه دیپلماسی در این‌گونه موارد هرجا که اقتضا کند اقدام خواهد کرد، ما در این زمینه به وظایف خودمان واقف هستیم. طبیعتاً با توجه به شرایط افغانستان مشکلاتی را در پیگیری‌ها ایجاد می‌کند، از نظر ما این اتفاقات مرزی پسندیده نیست و ایران در ارتباط با امنیت مرزهای خود اقدام جدی صورت می‌دهد.
وی درخصوص ادعای حمایت ایران از القاعده گفت: پرورش‌دهنده‌های القاعده که سالیان متمادی در افغانستان جرم مرتکب شده‌اند فرافکنی می‌کنند و این اتهامات به جمهوری اسلامی ایران نمی‌چسبد.
ترکمنستان به حساسیت‌های ایران در ارتباط با رژیم صهیونیستی واقف است
وی درخصوص انتقال سفارت رژیم صهیونیستی به 20کیلومتری مرز ایران و ترکمنستان گفت: رابطه میان ترکمنستان و رژیم صهیونیستی چیز جدیدی نیست و رابطه آنان به دهه نود میلادی برمی‌گردد. رابطه ایران با ترکمنستان خوب است و در ارتباط با رژیم صهیونیستی هم دولت ترکمنستان به حساسیت‌های ایران اشراف دارد و این دولت وعده داده که به حساسیت‌های ایران واقف است و ملتزم.