۶۸۰ - خاطره ای از شهدای قوه قضائیه و یادبود شهیدان رازینی و مقیسه : پرواز با دو بال عدالت و شجاعت ۱۴۰۳/۱۲/۰۵
خاطره ای از شهدای قوه قضائیه و یادبود شهیدان رازینی و مقیسه :
پرواز با دو بال عدالت و شجاعت
۱۴۰۳/۱۲/۰۵
کامران پورعباس
انقلاب اسلامی ایران و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران، مظلومترین قربانی تروریسم و در عین حال بزرگترین و مقتدرترین پرچمدار مبارزه با این پدیده شوم و شیطانی است و در این راه بیش از بیست و سه هزار شهید ترور تقدیم کرده است.
قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران تاکنون ۷۷ شهید قاضی و بیش از ۳۰۰ شهید تقدیم انقلاب اسلامی کرده که بسیار از آنان شهدای ترور هستند. این شهدای گرانقدر با ایستادگی در برابر فساد، نفاق و تروریسم، نشان دادهاند که به حق پیشتازان عرصه عدالت و شجاعت هستند.
شهید آیتالله دکتر سید محمد بهشتی رئیس دیوان عالی کشور، شهید محمد کچوئی اولین رئیس زندان اوین، شهید سید اسدالله لاجوردی که سابقه رئیس سازمان زندانها و دادستانی تهران را داشت، شهید علی قدوسی دادستان کل انقلاب اسلامی، شهید موسی نوری قلعهنو دادستان زابل، شهید حسن احمدی مقدس مشهور به قاضی مقدس قاضی شعبه سوم دادگاه انقلاب اسلامی تهران، شهید یوسف مرحبا قاضی و حقوقدان که به عنوان نماینده حاکم شرع در آستارا فعالیت میکرد، شهید ابوالقاسم عابدینی کارمند قوه قضائیه در تهران و شهید افشار قلیپور ارجستان کارمند دادستانی در تهران از جمله شهدای ترور قوه قضائیه در طول سالهای دور و نزدیک هستند.
۲۹ دی ۱۴۰۳ نیز دو قاضی شجاع و برجسته دیوان عالی کشور، حجج اسلام علی رازینی و محمد مقیسه، در یک حمله تروریستی به شهادت رسیدند.
رهبر فرزانه انقلاب اسلامی در پیامشان در پی شهادت این دو قاضی برجسته، از حاج شیخ علی رازینی با عنوان «عالِم مجاهد» و از حاج شیخ محمد مقیسه با عنوان «قاضی شجاع» یاد کردند.
حضرت آیتالله خامنهای بر پیکر این دو قاضی شهید اقامه نماز کردند و پس از اقامه نماز در سخنان کوتاهی در جمع خانوادههای این دو شهید با تجلیل از شهیدان رازینی و مقیسه گفتند: این دو شهید تلاش و مجاهدت و کارهای بزرگی در طول زندگی داشتند و به همین علت مستوجب پاداش الهی و شهادت در راه خدا شدند.
آری، قوه قضائیه مزین به افتخاراتِ ایثار و شهادت از ریاست تا سطوح عالی و همچنین تمامی سطوح و ردههایش است و به یقین میتوان گفت که خون شهدای قوه قضائیه، انقلاب اسلامی را مقاومتر کرده و مسیر عدالت را روشنتر از همیشه ساخته است؛ خونهایی که ثابت کردند دشمنان هر چقدر تلاش کنند نمیتوانند جلوی حرکت پرقدرت انقلاب و عدالت را بگیرند.
مروری میکنیم بر زندگینامه و خدمات انقلابی و شجاعانه و عدالتمحورِ دو شهید اخیر قوه قضائیه حجج اسلام علی رازینی و محمد مقیسه.
***
زندگینامه و افتخارات شهید علی رازینی
حجتالاسلام والمسلمین علی رازینی متولد سال ۱۳۳۲ در روستای شاهنجرین(چانگرین) از شهر رَزَن در استان همدان است.
جد وی شخصی روحانی و از شاگردان مرحوم شیخ عبدالکریم حائری مؤسس حوزه و همدوره حضرت امام خمینی(ره) و مراجع است و پدر و عموهایش همه روحانی هستند.
حجتالاسلام رازینی در سال ۴۲ به حوزه رفت در حالی که ده سال بیشتر نداشت. وی در مدرسه علمیه حقانی قم که پایهگذار و مدیر آن شهیدان بهشتی و قدوسی بودند، تحصیل دروس اسلامی را انجام داد و تحت تعلیم اساتیدی همچون حضرات آیات قدوسی، مشکینی، احمد جنتی، وحید خراسانی، شبیری، مرتضی حائری یزدی، بهشتی، مفتح، جوادی آملی و مصباح یزدی قرار گرفت.
البته بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، فارغالتحصیل کارشناسی حقوق در دانشگاه تهران، کارشناسی ارشد حقوق جزا و حقوق خصوصی از دانشگاه شهید بهشتی و دکتری حقوق از واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی گردید.
شیخ علی با امام خمینی(ره) از همان اوایل طلبگی آشنا شد و بعد از ۱۵ خرداد 1342 که رژیم ستمشاهی با امام برخورد داشت، وی اعلامیههایی که مراجع میدادند را پخش میکرد و به خاطر پخش اعلامیههای امام دستگیر هم شده است.
حجتالاسلام رازینی موارد متعدد دستگیری به خاطرات مبارزات ضدطاغوت را در کارنامه دارد که مهمترین آن یکبار به مدت بیش از ۶ ماه بود.
شهید رازینی دوران کودکی و نوجوانیاش را در دامان خانوادهای متدین، متشرع و عالمپرور سپری کرده است.
این عالم ربانی چه در سالهای مبارزه و خفقان قبل از انقلاب و چه در کوران انقلاب و ربع قرن گذشته، یکی از نزدیکترین و مورد وثوقترین یاران حضرت امام خمینی(ره) و رهبر فرزانه انقلاب آیتاللهالعظمی خامنهای بوده است و به لحاظ ویژگیهای اخلاقی، تربیتی و مکتبی از جمله معدود شخصیتهایی بود که در دشوارترین شرایط، خطیرترین مناصب و مسئولیتها را پذیرفته است و پیوسته با اتکال به خداوند و توکل و توسلی که زبانزد عام و خاص بوده، دشوارترین آزمونها را با سربلندی و موفقیت کامل پشت سر نهاده است.
شهید علی رازینی پرورشیافتۀ خانوادهای است که پیشتاز در عرصه ایمان و تقوا و فضل و ایثار و شهادت هستند.
آیتالله شیخ محمود رازینی(درگذشت ۱۳۹۰) پدر فاضل و گرامیِ حجتالاسلام علی رازینی از اساتید حوزه علمیه است که دو فرزند گرامیاش در دفاع مقدس به شهادت رسیدند: شهید عباس رازینی در عملیات کربلای5 و شهید مجتبی رازینی در عملیات کربلای8.
فرزند دیگرشان مرتضی رازینی نیز از جانبازان جنگ تحمیلی است.
رزمنده بسیجی عباس رازینی در ۲۹ دی ۱۳۶۵ در منطقه عملیاتی شملچه به درجه رفیع شهادت نایل آمد. حجتالاسلام علی رازینی نیز در 29 دی ماه یعنی در سالگرد شهادت برادرش از ملک به ملکوت بال پرواز گشود و جامه شهادت پوشید.
مقام معظم رهبری به مناسبت درگذشت آیتالله رازینی، طی پیامی به فرزند ایشان حجتالاسلام علی رازینی از پدرشان با عناوین «والد مکرم و بزرگوار» و «ابوالشهیدین» یاد کرده و «غفران واسعۀ الهی و حشر با فرزندان شهیدشان» را مسألت کردند.
شیخ علی رازینی چند بار در معرض ترور ناکام قرار گرفت که معروفترین آنها در دیماه سال ۱۳۷۷ اتفاق افتاد به این صورت که در دوران ریاست بر دادگستری تهران بود که در شب ۱۸ ماه رمضان هنگام خروج از محل کارش با نصب بمب آهنربایی به خودروی حامل وی توسط موتورسواران منافق و تروریست مورد سوء قصد قرار گرفت و به درجه جانبازی نایل آمد.
در همان روز، حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی از حجتالاسلام رازینی رئیس کل دادگستری استان تهران که در اثر ترور نافرجام ضدانقلاب در بیمارستانی در تهران بستری شده بود، عیادت کردند.
مقام معظم رهبری هنگام عیادت از حجتالاسلام رازینی در جریان گزارش پزشکی و وضعیت جسمیاش قرار گرفتند و ضمن ابراز خرسندی از بهبودی وضعیت عمومی آقای رازینی، صحت و سلامتی هرچه سریعترش را از درگاه خدای متعال خواستار شدند و فرمودند: «این امتحان الهی بود و اینگونه عوارض، نشانه لطف خداست؛ همۀ ما در آرزوی شهادتیم. انشاءالله خداوند این را وسیلهای برای تقرب بیشتر شما به پروردگار و جلب توجه و لطف پروردگار قرار بدهد.»
حجتالاسلام رازینی گفت: ما پیرو مکتب «والله ان قطعتموا یمینی» هستیم. امیدواریم که این کسالت، به انجام وظیفه در راه دفاع از اسلام و ولایت، لطمه نزند.
این روحانی بزرگوار، پس از سالیان سال تصدی حساسترین مشاغل نظام همچون طلبهای جوان و در آغاز راه با اقتدا به رهبر و مرادخویش آیتاللهالعظمی خامنهای، زندگی ساده و بیپیرایهای داشت و سادهزیستی را بزرگترین افتخار زندگی خویش میدانست و کسانی که از نزدیک با این عارف و سالک بزرگوار آشنایی و حشر و نشر داشتند گواهی میدهند که منصب و مقام هرگز نتوانسته بود کوچکترین خدشه و خللی به آموزهها و اعتقادات دینی و آیینی وی وارد سازد و حجتالاسلام رازینی همواره همان طلبه جوانی بود که در اوج اختناق و خفقان ستمشاهی از این روستا به آن روستا میرفت و برای جوانان و نوجوانان کتابهای مذهبی و انقلابی به ارمغان میبرد و در گوشههای مساجد و حسینیهها زمزمه روحنواز آزادی، استقلال و جمهوری اسلامی را در گوشها و جانها زمزمه میکرد.
عملکرد در شرایط بحرانیِ اول انقلاب
حجتالاسلام علی رازینی نحوه ورودش به قوه قضائیه و عملکردش در شرایط حساس و بحرانیِ دهه اول انقلاب را در مصاحبهای در سال 1396 چنین شرح داده است:
«پیش از انقلاب تعدادی از روحانیون موجه در خط امام تصمیم گرفتند که در حوزههای علمیه تحول ایجاد کنند که یکی از این حرکتها در دهه ۴۰ و ۵۰ تأسیس مدرسه حقانی بود و در رأس اینکار شهید بهشتی و قدوسی بودند که این مدرسه را بعدها به نام مدرسه شهیدین نامگذاری کردند.
ما تربیت شده این مدرسه هستیم و خدا بهگونهای مقدر کرده بود که این دو بزرگوار بدون اینکه از انقلاب سال ۵۷ خبر داشته باشند، کادرسازی برای پس از انقلاب کرده باشند.
نیروهایی که علاوهبر تقوا به علوم روز نیز آشنایی داشتند. از این نیروهای تربیتشده میتوان به آقای پورمحمدی که وزیر دادگستری است، حاج آقای نیری که قاضیالقضات است، محسنیاژهای معاون اول دستگاه قضا، حجتالاسلام حسینیان، رامندی، پورقناد نام برد. جمعی از تربیتشدگان این مدرسه بعدها در پستهای امنیتی و قضائی مشغول به کار شدند که افراد بالا از این قبیل هستند.
در سال ۵۷ که انقلاب پیروز شد، شهید قدوسی به تهران آمدند و دادستان کل انقلاب شدند و مدیریت مدرسه حقانی را به دستور امام رها کردند و مشغول کارهای قضائی شدند و به پروندههای قضائی رسیدگی کردند. آن زمان مدرسه شهیدین را به شورایی ۳ نفره سپردند که من نیز عضو آن شورا بودم. در زمستان سال ۵۹ ایشان که به مدرسه آمده بودند، گفتند که کاری است که شما باید چند هفتهای بیایید به تهران و آن را انجام دهید.
ما هم بعد از این که کار پروندههای مواد مخدر را تمام کردیم، همراه این دوستان مشغول به کار بودیم و پروندههای اوین را رسیدگی میکردیم. بعد از آن من رفتم بجنورد و در آنجا افراد مطلع از عناصر فرهنگی و فعال شهرستان به من گفتند که حاج آقا اینجا وضع خیلی خرابه و آماری که به من دادند، گفتند: در بین جوانان بین ۸۰ الی ۹۰ درصد گروهکی هستند، بین ۱۰ الی ۲۰ درصد حزباللهی و بیخطر.
اصلاً در بجنورد گروههایی بود که در جاهایی دیگر نیست. غیر از منافقین یا پیکار یا توده، یک سری گروهها بودند مانند طوفان، شنبه سرخ و... علت هم این بود که دکتر تقی آرانی که گروه ۵۳ نفر را در زمان رضاشاه تشکیل داده بود، از آن ۵۳ نفر، ۴۳ نفرشان اهل بجنورد و از سران توده در ایران بودند. یک سری نیرو تربیت کرده بودند و پس از انقلاب که فضای سیاسی باز شده بود، شروع به فعالیت کردند و حتی قبل از منافقین اقدامات مسلحانه انجام میدادند. ۸۰ الی ۹۰ درصد بچههای دبیرستانی و دانشجو، گروهکی بودند. ما شروع کردیم به محاکمه و رسیدگی به پرونده آنها. وقتی که آنها را محاکمه کردیم، پس از دو سه ماه ورق برگشت.
خیلی از جوانهای امروز در فضای آن روزها دیگر نیستند. مثلاً در همان بجنورد گروهی از اعضای منافقین آمده بودند و قصد ترور کاسب کتابفروشی را داشتند و گفته بودند این آقای کتابفروش که مغازهاش مرکز جمع شدن جوانان انقلابی است را ترور کنید تا تنبیهی برای انقلابیون باشد.
این آقا که از شانس نزدیک اذان بوده، رفته وضو بگیرد و برود مسجد و در مغازه نبوده و اینها که عجله داشتند و منتظر نشدن تا از نماز برگردد، همان جا رگبار بستند که در همین یک حادثه ۵ دانشآموز راهنمایی شهید شدند و ۲ نفر مجروح و معلول شدند. دانشآموز راهنمایی را ترور میکنند تا رعب در دل جامعه ایجاد شود ولی خوب بحمدالله در استان خراسان که بنده، آقای سلیمی و آقای فدائیان بودیم و در مدت ۳ سال ما درباره منافقین و پرونده آنها کار کردیم و هر چه تشکیلات به وجود میآوردند ما با همکاری دستگاه قضائی و تیمهای عملیاتی به سرعت خانههای تیمی آنها را شناسایی کردیم و افراد داخل آن خانهها را دستگیر و تخلیه اطلاعاتی کردیم و طی ۲ سالِ ۶۱ و ۶۲ مرکزیت این گروهکها چند بار متلاشی شد.
بعد از بجنورد، منطقه من افزایش پیدا کرد و کل شمال خراسان یعنی قوچان، درگز، شیروان هم به بجنورد اضافه شد. بعد از آن من اواخر سال ۶۱ منتقل شدم به مشهد و قاضی مشهد شدم و چندی بعد نیز مسئول هماهنگی استان شدم. جمعاً تا سال ۶۵ طول کشید و حدود ۵ سال شد که مأموریت من در استان خراسان که ابتدا بجنورد و سپس مشهد و کل استان تبدیل شد طول کشید.»
پایین آمدن جرائم و بالا رفتن امنیت اجتماعی
پس اتمام مأموریتها در استان خراسان، حجتالاسلام رازینی به تهران آمد و به عنوان دادستان تهران منصوب گردید.
شهید رازینی چنین از عملکردش در این منصب یاد کرده است:
«زمانی که من در تهران رئیس دادگستری بودم، بعضی از دادگاهها را علنی انجام دادم. نتیجه این شد که آمار ۶ ماه قبل و ۶ ماه بعد از این اقدام نشان داد آمار کلی سرقت پایین آمد. بر اساس آمار رسمی خود پلیس، بیش از ۵۰ درصد آمار جرائم کم شده بود؛ بنابراین اگر ما احکامی چون محاربه، سرقت و مفاسد اخلاقی و اقتصادی را نترسیم و علنی اجرا کنیم، مسلماً در پایین آمدن اینگونه جرائم و بالا رفتن امنیت اجتماعی تاثیر بسزایی خواهد داشت.»
شهید رازینی در موقعیتی دیگر، از برخوردش با معضلات و مفاسد درون قوه قضائیه در دوران ریاستش بر دادگستری تهران میگوید: «برخی از اینها گردنکلفتی میکردند و خیلی راه نمیآمدند. به یاد دارم، فردی رشوه گرفته بود و او را دعوت کردیم و نیامد. من عکس ایشان و اسم ایشان را بدون ذکر سمت صفحه اول روزنامه زدم و نوشتم آقای فلان در شعبه فلان پرونده دارد و به اتهام کلاهبرداری است؛ کسانی که شکایت دارند مراجعه کنند.»
مسئولیتهای فرهنگی و قضائیِ حساس
سوابق و مسئولیتهای فرهنگی حجتالاسلام و المسلمین رازینی عبارتند از: عضو شورای نمایندگان رهبری در دانشگاههای کشور با حکم مستقیم مقام معظم رهبری، عضو هیئت امنای مرکز علوم اسلامی خواهران(جامعه الزهرا) با حکم مقام معظم رهبری، عضو هیئت مؤسس دانشکده معارف وابسته به جامعهالزهرا، یک دوره ریاست دانشکده علوم قضائی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی تهران، عضو هیئت مؤسس دانشگاه پیام نور رزن همدان.
سوابق و مسئولیتهای قضائی حجتالاسلام رازینی چنین است:
دادستان انقلاب تهران از سال ۱۳۶۳ تا ۱۳۶۶، معاونت اجرائی دیوان عالی کشور، ریاست سازمان قضائی نیروهای مسلح کشور، ریاست دادگاه ویژه رسیدگی به تخلفات جنگ به حکم حضرت امام خمینی(ره)، ریاست کل دادگستری استان تهران از ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۸، ریاست کل دیوان عدالت اداری ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۸، ریاست دادگاه ویژه روحانیت به حکم حضرت امام و تنفیذ مقام معظم رهبری از ۱۳۶۶ تا ۱۳۹۱ و نماینده استان همدان در دوره چهارم مجلس خبرگان رهبری از سال ۱۳۸۵تا ۱۳۹۵.
گام برداشتن در مسیر اهداف امام و انقلاب و مقام معظم رهبری
حجتالاسلام رازینی در مصاحبهای در سال 1395 در مورد عملکردش گفت:
«انسان نباید از خودش راضی باشد ولی ما از مسئولین راضی هستیم و از حمایتهای ملت راضی هستیم و به هر حال مسیری که طی کردیم مسیر افتخارآمیزی بوده و در عملکرد ما با هدایت امام(ره) و مقام معظم رهبری نکاتی وجود دارد که انسان میتواند به آن افتخار کند.
من شاکر هستم که خداوند به من توفیق خدمت داده است و بیش از ۳۰ سال خدمت کردهام و در مسیر اهداف امام(ره) و انقلاب و مقام معظم رهبری گامهایی برداشتم و خدا انشاءالله توفیق بدهد که بتوانم تا آخرین نفس همین راه را ادامه دهم.»
حجتالاسلام رازینی در زمان شهادت، عهدهدار وظیفه خطیر ریاست شعبه ۳۹ دیوان عالی کشور بوده است. در شعبه ۳۹ به پروندههای مهمی نظیر داعش، محاربه و تهدیدکنندگان امنیت ملی و... رسیدگی میشد.
شاید بتوان مهمترین و بینظیرترین و راهبردیترین عملکرد شهید رازینی را در رسیدگی به پرونده سید مهدی هاشمی اولین مسئول واحد نهضتهای آزادیبخش سپاه و برادر دامادِ شیخ حسینعلی منتظری ریاست مجلس خبرگان و قائم مقام رهبری جستوجو کرد که این محاکمه در سالهای پایانی عمر امام خمینی(ره) و در حالی که حجتالاسلام رازینی در کسوت ریاست دادگاه ویژه روحانیت بود، با شجاعت و قاطعیت هر چه تمامتر صورت پذیرفت و در نهایت پس از پنج جلسه محاکمه توسط قاضی رازینی، سید مهدی هاشمی به اتهام محاربه، فساد، ایجاد فتنه و رعب و وحشت در میان مردم، به اعدام محکوم شد و با وجود تلاشهای بازدارنده منتظری در سطح گسترده، این حکم در مهر ماه ۱۳۶۶ اجرا شد.
شهید رازینی سالها بعد از این ماجراها خاطرنشان کرد: «به قدری مدارک علیه هاشمی زیاد بود که جای هیچ دفاع و حرف و حدیثی را باقی نمیگذاشت.»
زندگینامه و افتخارات شهید محمد مقیسه
حجتالاسلام و المسلمین محمد مُقیسه در سال ۱۳۳۵ در شهر سبزوار خراسان رضوی به دنیا آمد.
وی فعالیت خود را از سال ۱۳۶۰ در دادسرای انقلاب اسلامی آغاز کرد. وی ابتدا دادیار شعبه بود و در سال ۶۴ ناظر زندان قزلحصار شد. بعد از بستهشدن زندان قزلحصار، دادیار و ناظر زندان رجاییشهرِ کرج شد.
حجتالاسلام مقیسه سابقه حضور در مناطق عملیاتی طی جنگ تحمیلی ایران و عراق را نیز در کارنامه خود دارد.
وی در آبان ۱۳۹۹ به دیوان عالی کشور منتقل شد و در زمان شهادت، ریاست شعبه ۵۳ دیوان عالی کشور را عهدهدار بود. قاضی مقیسه پروندههای مهم زیادی را قضاوت و احکام قضائی بسیاری از منافقین، داعشیها و محاربها را صادر کرده است. پرونده سرکردگان فرقه بهائی و همچنین برخی اغتشاشگران سال ۸۸ از جمله پروندههایی هستند که قاضی مقیسه مسئول رسیدگی به آن بوده است.
این روحانی و قاضی خدوم و خوشنام کشور با سابقه ۳۳ سال خدمت در دادگاه انقلاب، یکی از قضات برجسته این دادگاه به شمار میرفت.
اتحادیه اروپا طی تصمیم مورخ ۲۳ فروردین ۱۳۹۰ (۱۳آوریل ۲۰۱۱)، ۳۲ مقام ایرانی از جمله شهید مقیسه را در لیست تحریمهای ضدایرانی خود قرار داد.
همچنین در ۲۸ آذر ۱۳۹۸ نیز وزارت خزانهداری ایالات متحده آمریکا نام محمد مقیسه را در فهرست تحریمهای خود قرار داد و در ۲۹ خرداد ۱۴۰۲ وزارت خارجه کانادا نیز نام محمد مقیسه را در فهرست تحریمهای خود گنجاند.
شهیدان رازینی و مقیسه در حدیث دیگران
گزیده بسیار کوتاهی از صحبتهای شخصیتهای مختلف در مورد فضائل و سجایای اخلاقی و عملکردیِ شهیدان رازینی و مقیسه و تأکیدات قاطع و صریحشان بر ادامه داشتن راهشان را نقل میکنیم.
حجتالاسلام و المسلمین محمدیگلپایگانی رئیس دفتر مقام معظم رهبری در مراسم تشییع پیکر دو قاضی دیوان عالی کشور، ضمن عرض تبریک و تسلیت به مناسبت شهادت حجج اسلام رازینی و مقیسه اظهار داشت: مقام معظم رهبری از شنیدن خبر شهادت این عزیزان بسیار متأثر و متألم شدند و دیشب هم بر پیکر این بزرگواران شخصاً نماز میت قرائت کردند و خانواده آنها را مورد تفقد قرار دادند و پیامی مرقوم کردند که مقرر شد بنده در این مراسم به نیابت از ایشان شرکت کنم و پیام ایشان را قرائت کنم.
وی پس از قرائت پیام رهبری، افزود: اگر دشمن فکر میکند که با این اقدامات ما را از ادامه راه باز میدارد، اما هر لالهای که از دست میرود لالههای فراوان دیگری میروید. ما دو قاضی خستگیناپدیر خود را از دست دادیم، اما قطعاً قضات پرتوان و جوان ما جایگزین این شهدا شده و راه آنان را ادامه میدهند.
حجتالاسلام گلپایگانی گفت: خانواده ایشان نقل کردند که شب قبل شهادت، شهید رازینی تا صبح نخوابید و قرآن و دعا میخواند وگریه میکرد و انگار متوجه شده بود شب آخر عمرش است. عبایی را که بریده و دوخته بود و مخصوص تشرف به زیارت حضرت رضا(ع) بود و فقط آنجا استفاده میکرد، روز شهادت بر تن کرد و به محل کار آمد و در محل شهید شد.
متحولکننده و بیریا و دلسوز و صریحاللهجه
حجتالاسلام و المسلمین محسنی اژهای در نشست شورایعالی قوه قضائیه خاطرنشان کرد:
یک مدتی به لحاظ مسائلی که در جنگ پیش آمد، [شهید رازینی] آمد در آن تشکیلات قضائی که مربوط به نیروهای مسلح بود. این سازمان قضائی نیروهای مسلحی که ما الان داریم با این ساختار، با این تشکیلات، با ردیف بودجه و با بعضی از ویژگیهای دیگر، به این شکل نبود. ارتباط بخش قضائی مربوط به نیروهای مسلح از زمانی که ایشان رفت در سازمان قضائی نیروهای مسلح به این ترتیب درآمد؛ یعنی یک تحول کاملاً جدی.
نزدیک به هفت سال ایشان رئیس آن سازمان بودند. بعد ایشان رفت یک مدتی سمت قضائی در دیوان عالی کشور را گرفت؛ اما رفت رئیس دانشگاه علوم قضائی فعلی شد که البته آن موقع دانشکده بود. از زمانی که آقای رازینی رفت دانشکده علوم قضائی، یک تحولی ایجاد کرد. حتی در بعضی از متون درسها، بعضی از اساتیدی که دعوت شدند، بعضی از آن چیزهایی که لازم بود اختیارات بیشتری گرفته بشود با همکاری وزارت علوم. آنجا را هم تا حدود زیادی یک تحولی توانست ایجاد بکند. به لحاظ شرایطی که پیش آمد، ایشان رفت و رئیس کل دادگستری استان شد. در دادگستری در آن مقطع زمانی چند تا کاری که همین الانم ما [مدام] تلاش میکنیم به آن نمیرسیم[انجام داد]. یکی از آن تلاشها [این بود] که ایشان وقتی آمد، گفت: آقا این چه وضعی است؟ این همه پرونده مانده از اول انقلاب تا حالا. لذا یک سلسله پروندههای عقبمانده، به تعبیر امروزی پروندههای مسن. یک نهضتی به وجود آورد. پروندههای مهمی که آن زمان انجام شد را الان اگر بروید مرور بکنید؛ پر سر و صدا، پیچیده، گاهی وقتها حرفهای سیاسی سنگین، هجمههای سنگین وارد میشد. ایشان یک مقطع زمانی رفت دیوان عدالت اداری. یک تحول واقعی باز آن موقع در مورد ساختار و قوانین و جذب نیروها در زمان ایشان اتفاق افتاد. ساختار تغییر کرد.
ایشان با آن ذهنی که داشت و تبیینی که میکرد، در بسیاری از تدوین قوانین نقش داشت، حالا در هر سمتی که بود. آن موقع در دیوان عدالت اداری یک تحول قابل توجهی انجام شد. بعد از همه اینها، آقای رازینی واقعاً بیریای بیریای بیریا بود. این خیلی عجیب بود. تظاهر کردن و به رو آوردن اصلاً مطرح نبود. آمد دیوان [عالی] کشور. مدتی ایشان اتاق نداشت. سمت هم نداشت. اصلاً مهم نبود. میرفت در کتابخانه مینشست، یک میز هم داشت. واقعاً کار هر کسی نیست. اینها باید برای ما الگو باشد. ایشان سومین شهید خانواده هستند. ما جاماندیم واقعاً.
حجتالاسلام اژهای همچنین ابراز داشت:
آقای مقیسه هم واقعاً خیلی دلسوزانه کار کرد. ایشان خیلی صریحاللهجه بود. در مراحل سخت، طول چهل سال و بیشتر هیچ نوع لغزشی نداشت.
مغز متفکر قوه قضائیه
مرتضی بختیاری رئیس کمیته امداد امام خمینی(ره) در گفتوگو با خبرگزاری میزان ضمن تسلیت شهادت حججالاسلام و المسلمین رازینی و مقیسه گفت: از سال ۵۳ با شهید بزرگوار حجتالاسلام و المسلمین رازینی در ارتباط بودم. او از همان ابتدا یک طلبه جوان و فاضل و بسیار از ما جلوتر بود. پس از پیروزی انقلاب و تشکیل دادستانی کل انقلاب، حجتالاسلام و المسلمین رازینی در دستگاه قضا مشغول به فعالیت شد و به عنوان یکی از چهرههای فاضل، توانمند و خوشفکر در قوه قضائیه مطرح بود.
وی ضمن اشاره به اینکه شاخصههای کار قضائی که اشرافیت علمی، خوشفکری و داشتن مستندات است در عملکرد حجتالاسلام و المسلمین رازینی کاملاً مشخص بود، ادامه داد: انصاف، دقت، پیگیری، اجرای عدالت و قاطعیت جزو ویژگیهای این شهید بود که در عمل دیدم. همچنین حجتالاسلام و المسلمین رازینی به لحاظ خلوت با خدا و برنامههای عبادی نیز فردی مقید بود و در سفرهایی که با این شهید به مأموریت میرفتیم بارها شاهد بودم که در داخل خودرو غالباً در حال خواندن قرآن بود و به صورت مرتب در اماکن مقدس و حرم مطهر حضرت رضا(ع) حضور داشت و عاشقانه با این حضرت راز و نیاز میکرد و بسیار به نماز جماعت و نماز اول وقت مقید بود.
رئیس کمیته امداد امام خمینی(ره) با بیان اینکه حجتالاسلام و المسلمین رازینی از همان ابتدای انقلاب در تمام صحنهها با درایت در خدمت مردم و انقلاب بود، افزود: ما قضات قدیمی اول انقلاب حجتالاسلام و المسلمین رازینی را مغز متفکر قوه قضائیه میدانستیم چرا که واقعاً تفکر تشکیلاتی، منسجم و بسیار قوی داشت و در هر مسئولیتی که منصوب شد از جمله رئیس دادگاه انقلاب در مشهد مقدس، رئیس سازمان قضائی نیروهای مسلح و فعالیت در دادستانی تهران را به نحو احسن انجام داد و در شرایط سخت با قوت کار میکرد و در کنار با قوت کار کردن در انصاف و عدالت نیز معروف بود.
بختیاری عنوان کرد: حجتالاسلام و المسلمین مقیسه نیز از همان ابتدای ورود به دستگاه قضا به عنوان یک جوان فاضل و عادل شناخته میشد و فدایی انقلاب بودن، ایثارگری، عدالتخواهی و مبارزه با فساد از ویژگیهای این شهید بود.
همه میدانستند حاج آقا اهل پذیرفتن هیچ سفارش و هدیهای نیست
حاج علیاکبر غفاری پسردایی شهید رازینی در مصاحبه مفصلی با خبرگزاری فارس از زندگینامه و درخشندگیهای معنوی و عملکردی حجتالاسلام رازینی سخن گفته است که ما تنها بخش کوتاهی از این صحبتها را ذکر میکنیم:
«حاج آقا رازینی در سال ۶۰ بهعنوان حاکم شرع مشهد انتخاب شد و در همین مسئولیت هم بود که جبهه نفاق برای اولین بار به جانش سوءقصد کرد.
حاج آقا مسئول رده بالای قوه قضائیه بود اما سابقه حضور در جبهه هم داشت. به هر وسیلهای که میتوانست، دل خانواده و اقوام را روشن و شاد میکرد.
ما که از جوانی تا شهادت با حاج آقا رازینی ارتباط خانوادگی داشتیم، شاهد بودیم که ایشان قبل و بعد از رسیدن به مسئولیتهای مهم قضائی، هیچ تغییری نکرد. واقعاً آدم متواضعی بود.
با وجود تمام مشغلههایش، همیشه مقید به صله رحم و رفتوآمد با اقوام بود. فامیلدوستی، مهماننوازی و عِرق به خانواده و اقوام به جای خود اما حاج آقا هرگز اهل پارتیبازی نبود. همه میدانستند حاج آقا اهل پذیرفتن هیچ سفارش و هدیهای نیست. حتی برای اقوام هم، خارج از قانون، کاری انجام نمیداد.
حاج آقا در سال ۷۷ برای دومین بار مورد سوءقصد قرار گرفت و این بار بهشدت مجروح شد. حاج آقا تا قبل از آن ترور، برنامه منظم کوهنوردی داشت اما بعد از آن حادثه که باعث از بین رفتن عصب پای چپش شد، دیگر راحت نمیتوانست راه برود.»
این دو شهید بزرگوار، جاودانه و در تاریخ ماندگار شدند
حجتالاسلام و المسلمین حسین مقیسه پسر بزرگ شهید محمد مقیسه نیز در گفتوگوی مفصلی با خبرگزاری میزان از ویژگیهای اعلای اخلاقی و عملکرد درخشان قضائی پدر گفت.
پسر ارشد شهید مقیسه، شهامت، سادهزیستی، اهتمام به اقامه نماز جماعت، خدمت به پدر و مادر و ولایتمداری را از ویژگیهای برجسته آن شهید والامقام برشمرد.
حجتالاسلام حسین مقیسه در بخشی از سخنانش، ولایتمداری محض را از ویژگیهای شخصیتی پدر پزرگوارش عنوان کرد و گفت: همه همت و حرف پدر این بود و تأکید داشت: اگر حرف این سید بزرگوار را گوش بدهند، مملکت گلستان میشود.
وی به خاطرهای از پدر و شهید آیتالله رئیسی هم اشاره کرد و افزود: در دوران شیوع کرونا، شهید رئیسی، رئیس وقت قوه قضائیه به پدرم گفته بود: آقا شیخ محمد! حیف است که ما بخواهیم با این بیماری دنیا را ترک کنیم، من و تو باید شهید شویم و همینگونه هم شد.
حجتالاسلام و المسلمین مقیسه با اشاره به علاقه پدر به شهید بهشتی، ادامه داد: ما به شهادت حججالاسلام و المسلمین مقیسه و رازینی افتخار میکنیم و جانمان را برای حفظ نظام میدهیم؛ این دو شهید بزرگوار به مانند امیرکبیرها و شهید بهشتیها، جاودانه و در تاریخ ماندگار شدند.
وی با قدردانی از لقبی که رهبر انقلاب به شهید حجتالاسلام و المسلمین مقیسه دادهاند، گفت: به رهبر انقلاب از همین جا این پیام را میدهم؛ ما قدردان محبت ایشان هستیم که به شیخ مقیسه، لقب قاضی شجاع را دادند. این بالاترین افتخار و آرامش قلب ما است، لقب قاضی شجاع؛ بزرگترین مدال افتخار ۴۰ ساله شیخ محمد، قاضی شجاع نظام است.
از هر خون هر شهیدی لالههای فراوانی میروید
حجتالاسلام و المسلمین منتظری رئیس دیوان عالی کشور در آیین تشییع پیکر شهیدان رازینی و مقیسه، این شهیدان را «دو سرمایه گرانقدر و ارزشمند» دانست و تصریح کرد: هم رازینی و هم شهید مقیسه از قضات فعال، مخلص، پرکار بودند.
وی همچنین از ادامه راه شهیدان گفت:
دشمن غدار و خونخوار با تصور اینکه بتواند با شهادت این عزیزان و ترور این انسانهای ارزشمند، ما را از ادامه راه باز بدارد، کور خوانده. نمیداند که از هر لالهای که از دست میرود، لالههای فراوانی روییده میشود.