خاتمی در مقابل ترسیم این چهره از انقلاب اسلامی، یک چهره مقتدر و غیرقابل مقاومت هم از غرب ترسیم می‌کند. غیر از نظام فکری و سیاسی منسجم و اصلاح شده که اشاره شد، سیستم غربی را نسبت به مبانی فکری خود غیرتمند می‌خواند که با امکانات غول‌آسای تکنولوژی با طرف مقابل خود، مقابله و ستیز می‌کند و هیچ قدرتی نمی‌تواند بین ذهن افراد و واقعیت [آنچه غرب می‌خواهد] فاصله ایجاد کند!
اگر غرب در مورد مبانی فکری خود غیرتمند است، که هست، محمد خاتمی به عنوان وزیر ارشاد انقلاب و سپس رئیس‌جمهور دولت اسلامی، در مورد مبانی فکری و اصول اسلامی و راه امام خمینی، بایستی غیرتمندی نشان دهد و بدون هراس ناشی از قدرت دشمن، از ارزش‌های نظام و دین مبین اسلام، دفاع کند. عدول و تزلزل از ارزش‌های انقلاب و امام یعنی اسلام ناب محمّدی(ص)، یک شاخص و ملاک بسیار مهم و در عین حال روشن و ساده دارد که امام خمینی مطرح کردند و آن واکنش دشمنان به این سخنان و مشی‌هاست.
اگر آنان به تجلیل و تمجید برخاستند و دعوت‌های فراوان برای سخنرانی در مراکز فرهنگی و سیاسی خود به عمل آوردند و نظریات آقای خاتمی را تصویب کردند، باید در درستی آ‌نها شک می‌کرد. صوت و کف و احسنت دشمنان، هشداری است بر غلط بودن راه و سخن و برعکس، خشمگینی آنان نشانه درستی راه است.1 طوری سخن گفتن که غرب از انسان تعریف کند، از ضعف نفس است، بایسی بر مُرّ اسلام بی‌توجه به خوشامد یا بدآمد دشمنان رفتار نمود.2 پاسخ‌هایی که «شهید مرتضی آوینی» به سخنان خاتمی در مورد درست جلوه دادن تسلیم شدن در برابر غرب، داده است؛ خواندنی و برای بحث ما کفایت می‌کند.3
تقدم آزادی بر دین با استناد قرار‌دادن آیه «لااکراه فی الدین قد تبیّن الرشد من الغی»4 از جمله شبهاتی است که روشنفکران غرب‌زده برای باز کردن راه ‌آزادی غیرمحدود به احکام الهی، ترویج می‌کنند. براساس این دیدگاه، دین زاییده آزادی است و لذا نمی‌تواند آن را محدود کند؛ چرا که هیچ نتیجه فرعی نمی‌تواند اصل و اساس خود را دربند کشد وگرنه اعتبارش از بین می‌رود. بنابر این در محیط‌های دینی، افراد بایستی از نهایت آزادی برخوردار شوند. به این شبهه روشنفکری پاسخ‌های مستدل داده شده است. از جمله اینکه بین دو مرحله و دو مقام از آزادی خلط شده است. یکی آزادی قبل از انتخاب و گزینش دین و دوم آزادی بعد از گزینش دین است. اوّلی بر دین مقدم است و بدون آن امکان گزینش آزاد وجود نخواهد داشت اما بعد از پذیرش و انتخاب دین، ‌آ‌زادی دیگر محدود به چهارچوب‌های دین خواهد بود. چرا که دین مجموعه امور اعتقادی و دستورالعمل‌های عملی است و با انتخاب آن، آزادانه خود را تابع اوامر و نواهی الهی می‌نماید.
رهبر معظّم انقلاب اسلامی در تبیین توطئه فرهنگی دشمنان، توسل آنان به آزادی و دموکراسی را برای فریب افکار عمومی، خصوصا مسلمانان عنوان نموده و آن را «شعاری دروغین» می‌دانند و هدف از طرح موضوعاتی چون پلورالیسم، شکاکیت، تسامح و تساهل را زمینه‌‌سازی سلطه بر کشور معرفی می‌کنند. این بیان روشنگر در دوره حاکمیت جریان اصلاح‌طلبی بر کشور طرح شده است و از غیرت اسلامی نسبت به ارزش‌های دینی در قبال وادادگی این جریان حکایت دارد:
«آنها اهداف فرهنگی هم دارند. به فرهنگ اسلامی کینه می‏ورزند و با آن عناد دارند. فرهنگ اسلامی آراء روشنفکران اروپا را به چالش کشیده و لیبرال دمکراسی را که پرچم برافراشته غرب است، مورد تردید قرار‌داده است. فرهنگ اسلامی روح استقلال‏طلبی و رشادت را در جامعه بزرگ و یک میلیارد و چند صدمیلیونیِ مسلمانان، ترویج می‏کند و این امر در حسّاس‏ترین منطقة دنیا از لحاظ استراتژیک و منابع نفتی و زیرزمینی، شدّت بیشتری دارد. فرهنگ اسلامی، این جامعه بزرگ را به فکر حیات مجدد خود‌انداخته است؛ بنابراین به آن کینه می‏ورزند و قصد کوبیدن آن را دارند.
البته آنها در بلندگوها از بحث آزاد و گفت‌وگو و دمکراسی سخن می‏گویند؛ اما این شعاری دروغین است. آنها اهل گفت‌وگو، دمکراسی و بحث آزاد نیستند. در داخل ایران، پلورالیسم، شکّاکیت، شک در مسلّمات و اوّلیات اعتقادی و تسامح و تساهل را ترویج می‏کنند؛ می‏گویند از عقایدتان بگذرید و نسبت به آنها تساهل و تسامح داشته باشید. اما این مربوط به داخل جامعه ایران و جوامع اسلامی است. وقتی بحث به جایی می‏رسد که خودشان آن را ارزش‌های آمریکایی و غربی خطاب می‏کنند، دیگر جای گفت‌وگو نیست. مشابه‏‌سازی، یکسان‏‌سازی و جهانی‏‌سازی، اعتقادات مسلّمی است که دنیا باید در مقابل آنها کوچک‏ترین اعتراضی نکند! در این جا دیگر چهره دیکتاتوری به خود می‏گیرند. پرچم دمکراسی و آزادی‏خواهی یک دروغ آشکار است. کدام آمریکا می‏خواهد به مردم دنیا آزادی هدیه دهد؟! آمریکایی که برای حفظ منابع خود، ملت‌ها را با فجیع‏ترین وضع به بدبختی سوق می‏دهد؟! آمریکایی که فجایعش در ویتنام و افغانستان فراموش نشده و نخواهد شد- این فجایع هنوز هم ادامه دارد- و امروز هم مردم عراق را تهدید می‏کند؟! در این جا با پرچم دمکراسی پیش می‏آید؛ اما نوبت به مردم فلسطین که می‏رسد، از دمکراسی خبری نیست! آیا مردم فلسطین انسان نیستند؟!
امروز دنيا با سلطة استكبار جهانى وضع رقت‌بارى پيدا كرده است. فرهنگ اسلامى آنها را به چالش مى‌كشد. اين نيت و همت و توكل اسلامى است كه يك ملت را قادر مى‌سازد تا در مقابل ظلم و استبداد و ديكتاتورى جهانى بايستد و قرص و محكم حرف خود را بزند و ملت‌ها بشنوند».5
مفهوم دین و مردم سالاری دینی
دین در نزد روشنفکران دوم خردادی و همکار و همراه خاتمی در دولت و در حلقه‌ها و مطبوعات آن دوره، تنها برای دوره‌ای است که جامعه فاقد تمدن بوده و مدرنیزه نشده باشد! اکبر گنجی در مصاحبه با روزنامه تاگس اشپیگل آلمان می‌گوید: «دین یک قسمت از فرهنگ است. حرکت اصلاح‌طلبان ما، عاقبت به جدایی دین از سیاست خواهد انجامید. در یک جامعه مدرن، جدایی دین از سیاست یک امر بدیهی است. وقتی شما جامعه را مدرنیزه می‌کنید این جدایی بالاخره پیش خواهد آمد. ایران در حال حاضر از فاز قبل از مدرن به فاز مدرن پیش می‌رود.»6
حاج فرج دبّاغ (عبدالکریم سروش) می‌گوید: «حقیقت دین همان تجربه فردی دینی است که در مورد پیامبران «تلقی وحی» نام گرفته و دین هیچ ارتباطی به امور اجتماعی و سیاسی و حکومتی ندارد. هرکس همان قدر دیندار است که به این تجربه فردی رسیده باشد.»7
داریوش شایگان می‌گوید: «ایدئولوژی کردن دین مساوی انتحار معنوی دین است. حوزه دین از سایر حوزه‌ها جداست و نباید همتای دیگر قالب‌های زندگی بشری قرار گیرد.»8
محمد مجتهد شبستری می‌گوید: «وحی امری تجربی است نه امری گزاره‌ای. وحی یافتنی است، پیامبر هم وحی را تجربه کرد و یافت. قرآن هم می‌گوید تو وحی را تلقی کردی و از مخاطبان خود نیز خواسته که وحی را تلقی کنند!»9
پانوشت‌ها
1- رجوع شود به بیانات امام خمینی، صحیفه امام ج 9، ص 527 و ج 18، ص 242 و ج 20، ص 472
2- رجوع شود به بیانات امام خمینی، صحیفه امام، ج 12، ص 292
3- رجوع شود در سایت دانشجو، 23/1/1391 شناسه خبر 105423
4- سورة بقره: آیه 256
5- بیانات در دیدار جوانان استان سیستان و بلوچستان، 6/12/1381
6- روزنامة کیهان، 24/1/1379
7- روزنامة صبح امروز، 9/3/1378
8- ماهنامه کیهان، بهمن 1377
9- ماهنامه چشم‌انداز ایران. فروردین و اردیبهشت 79، ش4،‌ص68